پرواز تا آنسوی خزر با بدنه «ترکش‌ خورده»؛ در کابین وحشت خلبانان آذربایجان و مسافران چه گذشت؟

یورونیوز: با آشکار شدن جزئیات دلخراش آخرین لحظات پرواز یک هواپیمای متعلق به خطوط هوایی آذربایجان که روز چهارشنبه در شهر آق‌تائو (آکتائو) در قزاقستان سقوط کرد، مشخص شد که خدمه پرواز تا آخرین لحظه تمام تلاش خود را برای نجات مسافران انجام دادند و همچون قهرمان ظاهر شدند.

شرکت هواپیمایی آذربایجان اسامی پنج خدمه حاضر در هواپیمای سانحه‌دیده را منتشر کرد. کاپیتان «ایگور کشنیاکین»، کمک خلبان «الکساندر کالیانینوف» و سرمهماندار «حکومه علیوا» در سانحه سقوط جان خود را از دست دادند.

گزارش شده است که دو مهماندار دیگر به نام‌های «ذوالفقار اسدوف» و «آیدان رحیملی» زنده مانده و در بیمارستان تحت درمان هستند.

 به گفته این شرکت، هواپیمای «امبرائر ۱۹۰» حامل ۳۷ شهروند آذربایجانی، ۶ نفر از قزاقستان، ۳ نفر از قرقیزستان و ۱۶ تبعه روسیه بود.

خلبانان سعی داشتند این هواپیمای آسیب دیده را پس از طی مسافت بیش از ۴۸۰ کیلومتر بر فراز دریای خزر، در نزدیکی شهر آکتائو به صورت اضطراری به زمین بنشانند.

از بین این مسافران، در مجموع ۲۹ مسافر از جمله ۳ کودک جان سالم به در بردند اما با این حال ۳۸ نفر جان خود را از دست دادند.

مقامات دولتی آذربایجان روز پنجشنبه به طور انحصاری در گفتگو با یورونیوز تایید کردند که که یک موشک زمین به هوای روسیه باعث سقوط این هواپیما شده است.

به گفته این منابع، در جریان فعالیت هوایی پهپادی بر فراز گروزنی در روسیه، یک موشک به سمت پرواز ۸۴۳۲ شلیک و در کنار این هواپیما منفجر شد. ترکش‌های این موشک به بدنه هواپیمای اصابت و باعث سرنگونی آن شده است.

الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان روز یکشنبه در آخرین اظهارات خود در این خصوص اعلام کرد که هواپیمای مسافربری کشورش بر «اثر شلیک از زمین در روسیه» آسیب دیده و سقوط کرده است.

علی اف همزمان از تلاش «برخی محافل» در روسیه برای ارائه روایت‌های نادرست درباره علت سقوط هواپیمای مسافربری آذربایجان و پنهان کردن حقیقت، ابراز تاسف کرد.

منابع دولتی به یورونیوز گفته اند که هواپیمای آسیب دیده علیرغم درخواست خلبانان برای فرود اضطراری، اجازه فرود در هیچ فرودگاه روسیه را نداشته و دستور داده شد که از دریای خزر به سمت آق‌تائو در قزاقستان پرواز کند.

داده‌ها نشان می‌دهد که سیستم‌های ناوبری جی‌پی‌اس هواپیما نیز در طول پرواز بر فراز دریا مختل شده بود.

 دولت آذربایجان با ستایش از کاپیتان، کمک خلبان و سرمهماندار این پرواز، که در هنگام فرود جان خود را از دست دادند، روز جمعه تصمیم گرفت که سه نفر با احترام و تشریفات دولتی به خاک سپرده شوند.

سمیر رضایف، رئیس خطوط هوایی آذربایجان به این افراد و عمل قهرمانانه خدمه ادای احترام کرد. رضایف گفت: «شجاعت و فداکاری آن‌ها در انجام وظایفشان، حتی در لحظات پایانی، هرگز فراموش نخواهد شد. اولویتی که آن‌ها برای نجات جان‌ها قائل بودند، آن‌ها را قهرمان کرده است و نام آن‌ها در تاریخ به یادگار خواهد ماند.»
صدای سرمهماندار در لحظات آخر
خانواده خانم علیوا، سرمهمانداراین هواپیما که در این سانحه جان باخت، به او ادای احترام کردند و گفتند: «او همیشه به ما می‌گفت که به او افتخار کنیم.»

در ویدیوی که توسط یک مسافر در اواسط پرواز ضبط شده است، صدای خانم علیوا شنیده می‌شود که سعی می‌کند کابین را آرام کند.

یکی از بازماندگان این پرواز به نام سابخونکول رحیموف نیز خانم علیوا و شجاعت او را تحسین کرد. به گزارش رسانه‌های داخلی آذربایجان، آقای رحیموف گفت: «این عضو خدمه پرواز که به کابین خلبانان نزدیک‌تر بود، وضعیت هولناکی را تحمل کرد... اما مصمم ماند و تمام وظایف خود را در چنین شرایطی به خوبی انجام داد.»

او افزود که این سرمهماندار «به مسافران از جمله یک مرد عصبانی می‌گفت که "آرام بمانید" و عمدتاً به زبان آذربایجانی صحبت می‌کرد تا مردم را آرام کند.»

خانواده علیوا به خبرگزاری آذری‌پرس گفتند که او از سال ۲۰۱۶ برای خطوط هوایی آذربایجان کار می‌کرد و «فردی شاد» بود و قبل از انتخاب شغل مهمانداری هواپیما، در رشته حقوق تحصیل کرده بود.

آنها تعریف کردند که او سفرهای زیادی کرده بود و اغلب به آن‌ها می‌گفت که به او افتخار کنند. خانواده‌اش گفتند که او قبلا یک بار دیگر گفته بود که «هواپیمای آن‌ها نزدیک بود سقوط کند... اما این بار، سقوط اتفاق افتاد و دخترم نتوانست زنده بماند.»

Let everyone be quiet. Fasten your seatbelts, everyone! Dear passengers, follow the instructions! Everything will be fine! Don't stand in the corridor! It's dangerous! The last call of the heavenly angel - Hokuma Aliyeva became a symbol of the will of the Azerbaijani woman. pic.twitter.com/ZiJqS3hb3E

— wirdmedia 🌐 (@wirdmedia) December 26, 2024

کم‌سن‌ترین قربانی پسری بود که به تنهایی به دیدار مادرش می‌رفت
جوانترین قربانی سقوط این هواپیما پسری ۱۳ ساله به نام محمدعلی فرید اوغلو اگانوف است.

شبکه تلویزیونی «آنیوذ - AnewZ» گزارش داد که او به تنهایی سفر می‌کرد تا برای تعطیلات به مادرش در گروزنی بپیوندد.
تجربه پروازی خلبان چقدر بود
خطوط هوایی آذربایجان گزارش داد که کاپیتان کشنیاکین بیش از ۱۵ هزار ساعت پرواز داشته که ۱۱۲۰۰ ساعت آن را به عنوان کاپیتان حلبانی کرده بود.

به گفته کارشناسان، او و کمک خلبان او مهارت‌ هوایی قابل توجهی از خود نشان دادند، زیرا آنها موفق شدند هواپیمای آسیب دیده را از دریای خزر عبور دهند و در فاصله ۳ کیلومتری باند فرودگاه آکتائو فرود اضطراری کنند.

بر اساس فیلم‌های محل سقوط و لاشه هواپیما، کارشناسان هوانوردی به این نتیجه رسیدند که به نظر می‌رسد تثبیت‌کننده افقی سمت چپ این هواپیما توسط ترکش سوراخ شده و هواپیما بیشتر سیستم‌های هیدرولیک خود احتمالاً از جمله کنترل سکان را از دست داده بود.

فیلم‌های تحلیل شده توسط کارشناسان نشان می‌دهد که خلبانان مجبور بودند سرعت هواپیما را با فرود برای افزایش شتاب و صعود برای کاهش سرعت تنظیم کنند که نتیجه آن چیزی است که به عنوان حرکت «فیوگوئد – phugoid» یا حرکت نوسانی شناخته می‌شود.

به نظر می‌رسد خلبانان قادر به فرود کنترل‌شده نبودند و چاره‌ای جز فرود تصادفی با حالت دماغه رو به پایین نداشتند.
عمر پروازی هواپیما چقدر بود
بازرسی از محل حادثه به مساحت ۴ هزار کیلومتر مربع با افزایش امنیت پلیس در منطقه تقریباً به پایان رسیده است.

هر دو جعبه سیاه هواپیما روز جمعه پیدا شدند و اکنون در دست بررسی است.
طبق گزارش‌ها، آخرین بازرسی فنی کامل این هواپیما در اکتبر گذشته انجام شده است.

این هواپیمای «امبرائر ۱۹۰» که در سال ۲۰۱۳ تولید شده بود، در مجموع ۹۹۴۹ فرود را به انجام رسانده بود و حدود ۱۵ هزار و ۲۵۷ ساعت پرواز قبل از سقوط داشته است.