غلامحسین ساعدی که بود؟ چرا یکی از مخالفان جمهوری اسلامی ویدئویی از ادرار کردن سر قبر او منتشر کرد؟

یورونیوز: انتشار ویدئویی از طرف گروهی از طرفداران سلطنت در ایران که یکی از آنها را در حال ادرار کردن بر سر قبر غلامحسین ساعدی، نویسنده سرشناس ایرانی نشان می‌دهد واکنش برانگیز شد.

شاشیدن به گور ساعدی حاصل عملکرد ۵۷ست!
حاصل افکار و اعمال تک تک ۵۷ی‌ها! ربطی به پهلوی ندارد! چرا نمی‌فهمید؟! سلول سلول مردم، از شما متنفر است! از خمینی تا حتی اعضای خانواده که هنوز با ۵۷ هستند! حتی خانواده! چه رسد به ساعدی! ما از شما ۵۷ی‌ها متنفریم! تک تک شما منتظر شاش ملت باشید! pic.twitter.com/00xqagaJfl

— JamesDean (@JamesDeanUFO) December 25, 2024

غلامحسین ساعدی با نام مستعار گوهر مراد که سال ۱۳۶۴ شمسی در پاریس درگذشت در قبرستان معروف پرلاشز در این شهر به خاک سپرده شده است. قبر او فاصله چندانی با قبر صادق هدایت، دیگر نویسنده ایرانی در این قبرستان ندارد.

گروهی از ایرانیان مقیم پاریس اعلام کرده‌اند که قصد دارند در واکنش به هتاکی به قبر غلامحسین ساعدی بر سر مزار او گردهم بیایند.

یکشنبه، نهم دی‌ماه، در ساعت ۳ بعدازظهر بر مزار زنده‌یاد #غلامحسین_ساعدی (گوهر مراد) در گورستان پرلاشز (قطعه‌ی ۸۵) گرد هم خواهیم آمد تا یاد او و آثار ماندگارش و نیز تلاش سالیانش را برای دست‌یابی به #آزادی_بیان گرامی بداریم. مزار این نویسنده‌‌ی بزرگ و دگراندیش ایرانی را گلباران… pic.twitter.com/LtXgjY1jLL

— باربَد گلشیری◾Barbad Golshiri (@Barbad_Golshiri) December 25, 2024

غلامحسین ساعدی چه کسی بود؟
غلامحسین ساعدی، نویسنده، شاعر و فعال سیاسی چپگرا و از مخالفان حکومت محمدرضا شاه پهلوی بود. او عضو کانون نویسندگان ایران بود و یکی از سخنران‌های اصلی شب‌های شعر گوته در تهران در پائیز سال ۱۳۵۶ محسوب می‌شد.

غلامحسین ساعدی از طرفداران انقلاب سال ۱۳۵۷ بود که منجر به سرنگونی حکومت پهلوی و پیروزی روح‌الله خمینی و هوادارانش شد. این نویسنده ایرانی در پی سرکوب گروه‌ها و شخصیت‌های چپگرا در سال ۱۳۶۰ ایران را ترک کرد و در پاریس مستقر شد.

او چهار سال بعد در این شهر در سن ۵۰ سالگی درگذشت.

غلامحسین ساعدی در سال ۱۳۵۳ توسط ساواک بازداشت شده و یک سال را در زندان گذرانده بود. او پس از انقلاب در دیدار اعضای کانون نویسندگان با روح‌الله خمینی حضور داشت. وی در مورد این دیدار متنی تحت عنوان «دیدار با کروکودیل» نوشت.

در این متن آمده است: «من جزو هیاتی از کانون نویسندگان بودم که به دیدار خمینی رفتیم. علت دیدارمان این بود که دوباره سانسور پاگرفته بود و خواستیم به خمینی بگوییم که- دایی ما هستیما- وقتی پیش خمینی رفتیم، خمینی شروع به صحبت کرد؛ بسم‌الله! من متشکرم. این انقلاب فایده‌اش این بود که ما طلبه‌ها با شما نویسندگان و این‌ها نزدیک شدیم! آخرش هم گفت که شما مجبورید فقط راجع به اسلام بنویسید. اسلام مهم است! آن چیزی که مهم است اسلام است؛ یعنی ما را کاملا سنگ روی یخ کرد.»

داستان‌ها و نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی بازتابی از فضای جامعه ایران و شرایط روشنفکران کشور در دهه‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰ بود. از او آثاری همچون «چوب‌به‌دست‌های ورزیل»، «آی باکلاه، آی‌بی‌کلاه»، «غریبه در شهر»، «چشم در برابر چشم»، «عزاداران تتل»، «گور و گهواره» و فیلمنامه «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بر جای مانده است.
واکنش‌ها به ویدئوی هتاکی به قبر ساعدی چه بود؟
انتشار ویدئوی ادرار کردن یکی از مخالفان جمهوری اسلامی و طرفداران نظام سلطنت بر سر قبر غلامحسین ساعدی را می‌توان بازتابی دیگر از شکاف عمیق در بین مخالفان حکومت کنونی ایران دانست که همزمان با جنبش «زن زندگی آزادی» به چشم آمد و از آن زمان نیز ادامه یافته است.

فرج سرکوهی، فعال سیاسی ایرانی با انتقاد از سلطنت‌طلبان در مورد این رویداد در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با تقلید از روش‌های حذفی نهادهای امنیتی و رسانه‌های حکومتی و سنگِ گور شکنی حزب‌اللهی‌های جمهوری اسلامی، سازمان‌یافته و هدایت‌شده، تلاش می‌کنند تا منتقدان، مخالفان و هر چهره و نظری متفاوت از گرایشِ استبدادی خود را از رسانه‌ها و فضای مجازی حذف کنند اما تنها فقرِ فرهنگی و نظری، بی‌مایگی، نادانی، ابتذال و درماندگی خود را نشان می‌دهند.»

اسب‌های زین شده‌ی استبدادِ فاشیستی
پادوهای استبدادِ فاشیستی، ماهیتِ فرهنگ‌ستیز و ضد دمکراتیکِ خود را هر روز برهنه‌تر می‌کنند.
از ترورِ شخصیت، تخریب، فحاشی و دشنام‌گوئی، اتهام، دروغ و جعل علیه هر کس، جز رهبرِ خود، تا آن‌چه با سنگِ گورِ غلام‌حسین ساعدی، یکی از خلاق‌ترین و درخشان… pic.twitter.com/WVmjmQWfGk

— Faraj Sarkohi (@FSarkohi) December 25, 2024

در جبهه سلطنت‌طلبان نیز عده‌ای اقدام فردی را که بر سر قبر غلامحسین ساعدی ادرار کرد محکوم کرده‌اند. در مقابل عده‌ای دیگر آن را ستوده‌اند و غلامحسین ساعدی و دیگر طرفداران انقلاب سال ۱۳۵۷ را عامل «نابودی سال‌ها [از] زندگی میلیون‌ها نفر» دانسته‌اند.

آنها همچنین اقدام به ادرار کردن بر سر قبر غلامحسین ساعدی را واکنشی به کاریکاتورهای انتقادآمیز توکا نیستانی، کاریکاتوریست مخالف رضا پهلوی خوانده‌اند.