پوتین: روسیه در سوریه شکست نخورد؛ اسرائیل برنده اصلی است

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه ۱۹ دسامبر ۲۰۲۴ (۲۹ آذر ۱۴۰۳) شکست مداخله ۹ ساله روسیه در سوریه را رد کرد، اما نسبت به عملیات نظامی اسرائیل در آنجا از زمان سرنگونی متحدش بشار اسد ابراز نگرانی کرد.

پوتین که در کنفرانس خبری سالانه خود به سوالات متعددی درباره سوریه پاسخ داد، گفت که مسکو پیشنهاداتی برای حفظ پایگاه های هوایی و دریایی روسیه در این کشور به حاکمان جدید دمشق ارائه کرده است.

پوتین در کنفرانس مطبوعاتی سالانه خود اظهار داشت که مسکو به رهبری جدید سوریه پیشنهاد داده است که روسیه باید پایگاه‌های هوایی و دریایی خود را در این کشور حفظ کند.

پوتین با بیان اولین اظهارات علنی خود در این مورد، خاطرنشان کرد که از زمان فرار اسد به مسکو در اوایل ماه جاری میلادی، با رئیس جمهور مخلوع سوریه ملاقات نکرده ولی قصد دارد به زودی با او دیدار کند.

پوتین تأثیر سقوط اسد بر مسکو را کم اهمیت جلوه داد و تأکید کرد که تلاش‌های نظامی روسیه در سوریه از سال ۲۰۱۵، از تبدیل شدن این کشور به یک منطقه «محاصره شده توسط تروریست‌ها» جلوگیری کرده است.

پوتین همچنین اظهار داشت که اسرائیل «بهره‌بردار اصلی» از وضعیت کنونی سوریه است و از شرایط کنونی بیشترین سود را برده است.

اسرائیل بلافاصله پس از سقوط رژیم اسد، نیروهای خود را به منطقه حائل سوریه - واقع در امتداد مرز سوریه با بلندی‌های جولان تحت کنترل اسرائیل - منتقل کرد و صدها حمله هوایی با هدف از بین بردن تسلیحات و تجهیزات ارتش سوریه انجام داده است.

پوتین با بیان اینکه اسرائیل تا عمق ۲۵ کیلومتری خاک سوریه نفوذ کرده و به استحکاماتی رسیده که در ابتدا توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق برای سوریه ساخته شده بود، گفت: «روسیه تصرف هر سرزمینی از خاک سوریه را محکوم می‌کند. این واضح است.»

پوتین گفت روسیه امیدوار است که اسرائیل در مقطعی از خاک سوریه خارج شود، اما «من این تصور را دارم که آنها نه تنها نمی‌خواهند آنجا را ترک کنند، بلکه آنها توان خود را تقویت خواهند کرد.»

پوتین خاطرنشان کرد که ترکیه نیز در تعقیب منافع امنیتی خود در مورد مبارزان کُرد که آنکارا آن‌ها را تروریست می‌خواند، به طور مشابه در سوریه مداخله می‌کند.

پوتین گفت: «همه ما این را درک می‌کنیم. مشکلات زیادی وجود خواهد داشت. اما ما طرفدار حقوق بین الملل برای حاکمیت همه کشورها هستیم و در عین حال به تمامیت ارضی آن‌ها یعنی سوریه احترام می گذاریم.»

علی خامنه‌ای، رهبر ایران در روز ۱۱ دسامبر (۲۱ آذر) در اولین واکنش خود به سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، گفت: «نباید تردید کرد که آنچه در سوریه اتفاق افتاده، محصول یک نقشه مشترک آمریکایی و صهیونیستی (اسرائیلی) است. بله یک دولت همسایه‌ی سوریه [ترکیه] نقش آشکاری را در این زمینه ایفا می‌کند و الان هم ایفا می‌کند - این را همه می‌بینند- ولی عامل اصلی توطئه‌گر و نقشه‌کش اصلی و اتاق فرمان اصلی در آمریکا و رژیم صهیونیستی (اسرائیل) است.»

رهبر ایران خاطرنشان کرد: «حادثه سوریه برای ما، برای یکایک ما برای مسئولین ما هم درس دارد هم عبرت دارد. باید درس بگیرد ... یکی از درس‌های این مسئله غفلت است، غفلت از دشمن؛ بله در این حادثه دشمن با سرعت عمل کرد ... از دشمن نباید غافل شد. دشمن را حقیر هم نباید شمرد، به تبسم دشمن هم نبایستی اعتماد کرد، گاهی دشمن با لحن خوش با انسان حرف می‌زند با تبسم حرف می‌زند، اما خنجر را پشت سرش گرفته منتظر فرصت است.»

ولادیمیر پوتین گفت که کشورش به تخلیه ۴ هزار «رزمنده ایرانی» از سوریه پس از سقوط اسد کمک کرده است. وی گفت: «اگر قبلاً دوستان ایرانی ما مثالا از ما می‌خواستند که به آن‌ها کمک کنیم تا یگان‌های خود را به خاک سوریه منتقل کنند، این بار از ما خواستند که آن‌ها را از آنجا خارج کنیم. بنابراین ما ۴ هزار رزمنده ایرانی را از پایگاه حمیمیم به تهران منتقل کردیم.»

پوتین خاطرنشان کرد که اکثر سوری‌هایی که درباره آینده دو پایگاه نظامی خود با آن‌ها مذاکره کرده، از ادامه حضور روس‌ها حمایت می‌کنند، هرچند این گفتگوها هنوز در جریان است.

به گفته پوتین، روسیه به حاکمان جدید سوریه پیشنهاد داده تا از پایگاه هوایی حمیمیم برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم سوریه استفاده کنند.