رویترز: نیمی از صادرات نفت ایران را سپاه پاسداران کنترل می‌کند

رادیو فردا: خبرگزاری رویترز گزارش داده است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کنترل خود بر صنعت نفت ایران را به طور قابل توجهی افزایش داده و اکنون تا نیمی از صادرات نفت را، که منبع عمده درآمد تهران و تأمین هزینه‌های نیروهای نیابتی آن در خاورمیانه است، در اختیار دارد.

بر اساس این گزارش، که رویترز روز چهارشنبه ۲۸ آذر آن را با استناد به اظهارات بیش از «دوازده تن» از مقام‌های غربی، منابع امنیتی و افراد مطلع در داخل ایران تهیه کرده است، سپاه پاسداران از طریق شرکت‌های صوری و «ناوگان اشباح»، نفت تحریم‌شده را به صورت مخفیانه و عمدتاً به مقصد چین حمل می‌کند.

این گزارش تأکید می‌کند که با وجود تحریم‌های سخت‌گیرانه غرب که در سال ۲۰۱۸ توسط دولت وقت آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ اعمال شد، ایران همچنان توانسته بیش از ۵۰ میلیارد دلار در سال از محل صادرات نفت درآمد کسب کند. این درآمدها اصلی‌ترین منبع ارز خارجی و اتصال‌دهنده اصلی کشور به اقتصاد جهانی به شمار می‌روند.

شش «منبع متخصص»، شامل مقامات غربی و کارشناسان امنیتی از جمله منابعی در ایران، به رویترز گفته‌اند که تسلط سپاه پاسداران بر صادرات نفت ایران نسبت به سه سال پیش، با شیب تندی از ۲۰ درصد به ۵۰ درصد رسیده است. رویترز نام این منابع را به دلیل حساسیت موضوع منتشر نکرده است.

بر اساس تخمین اداره اطلاعات انرژی دولت ایالات متحده، درآمدهای نفتی ایران در سال ۲۰۲۳ به ۵۳ میلیارد دلار رسیده. این در حالی است که درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۲، ۵۴ میلیارد دلار، در سال ۲۰۲۱، ۳۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۰، ۱۶ میلیارد دلار بود.

همچنین بر اساس آمارهای اوپک، در سال جاری میلادی تولید نفت ایران به بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و این بالاترین میزان از سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود.

دو منبع غربی به رویترز گفته‌اند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به طور متوسط در هر بشکه پنج تا هشت دلار تخفیف به مشتریان خود ارائه می‌کند.

رویترز همچنین نوشته است که بر اساس منابع و اسنادِ اطلاعاتی که به دست آورده، نفت به‌طور مستقیم توسط دولت به سپاه و نیروی قدس اختصاص داده می‌شود و سپس بر عهده این دو نهاد است که برای آن بازاریابی کرده، آن را حمل و مکانیزمی برای توزیع درآمد آن ایجاد کنند.

رویترز بر اساس اسنادِ اطلاعاتی که مشاهده کرده، گزارش داده که قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران که سال ۲۰۲۰ در حمله هوایی آمریکا در بغداد کشته شد، در همان سال یک مقر مخفی برای فعالیت‌های قاچاق نفت این واحد افتتاح کرده بود که توسط رستم قاسمی، وزیر سابق نفت، اداره می‌شد.

شرکت ملی نفتکش ایران، که پیش از این نقش کلیدی در صادرات نفت کشور داشت، هم‌اکنون با انتقال نفت ایران از یک کشتی به کشتی دیگر به سپاه پاسداران کمک می‌کند تا منشا نفتی که کشتی‌ها حمل می‌کنند را پنهان کند.

علاوه بر این، سپاه پاسداران از ناوگانی از نفتکش‌ها بهره می‌برد که وزارت خزانه‌داری آمریکا آن را «ناوگان اشباح» خوانده است. این وزارتخانه در ماه اکتبر ۱۷ کشتی از این ناوگان را تحریم کرد و در ماه دسامبر نیز ۱۸ نفتکش دیگر را به فهرست این تحریم اضافه کرد.

تخمین زده می‌شود که بخش قابل توجهی از درآمدهای نفتی ایران در پروسه دور زدن تحریم‌ها و تغییر برند نفت از بین می‌رود.

دولت مسعود پزشکیان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ صادرات روزانه یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت را پیش‌بینی کرده که یک سوم آن سهم نیروهای نظامی (سپاه پاسداران) برای «تقویت بنیه دفاعی» و بقیه سهم دولت، شرکت ملی نفت و صندوق توسعه ملی است.