چرا پرچم‌های طالبان و هیئت تحریر شام مشابه هستند؟

محمد بشیر، نخست‌وزیر دولت انتقالی جدید سوریه، در مقابل پرچم بحث‌برانگیز (سمت چپ) نشسته استبی بی سی: محمد بشیر، نخست‌وزیر جدید دولت موقت سوریه، نخستین جلسه خود را در تاریخ ۱۰ دسامبر در دمشق برگزار کرد.

پشت سر بشیر دو پرچم برافراشته بود؛ یکی «پرچم انقلاب سوریه» با رنگ‌های سبز، سفید و سیاه و سه ستاره قرمز در وسط، و دیگری پرچمی سفید که متن شهادتین به رنگ سیاه روی آن نوشته شده بود.

این پرچم دوم که گروه اسلام‌گرای هیئت تحریر شام به طور رسمی در مناطق تحت کنترل خود در سوریه از آن استفاده می‌کند، شبیه پرچم طالبان در افغانستان است؛ پرچمی که در سال ۲۰۲۱ و پس از بازپس‌گیری کنترل افغانستان از سوی این گروه اسلام‌گرا دوباره به کار گرفته شد.

هیئت تحریر شام همراه با دیگر گروه‌های مسلح مخالف، پس از سقوط رژیم بشار اسد در ۸ دسامبر، کنترل سوریه را در دست گرفتند. این گروه تا اواخر نوامبر از پایگاه خود در استان ادلب، واقع در شمال غرب سوریه، به سمت مناطقی در جنوب پیشروی کرده بود.

از آن زمان، احمد شرع (ابومحمد جولانی) رهبر این گروه، تلاش کرده است به مردم سوریه اطمینان دهد که دولتی یکپارچه تشکیل خواهد شد که نماینده تمامی اقلیت‌ها باشد و هیچ گروهی آزار و اذیت نشوند.

او سعی کرده است تا به مردم اطمینان دهد که از ایجاد یک نظام حکومتی اسلامی نیز نباید هراسی داشته باشند.

اما به نمایش درآمدن این پرچم سفید، بحث‌هایی را در میان سوری‌ها برانگیخته است که این پرچم چه پیامی درباره آینده سیاسی سوریه منتقل می‌کند.
طالبان مراسم دومین سالگرد به قدرت رسیدن در افغانستان را برگزار می‌کنند«خشم» و ترس در شبکه‌های اجتماعی سوریه
فراس کیلانی، خبرنگار ویژه بی‌بی‌سی عربی، می‌گوید که این حادثه «بسیاری از مردم را در بهت فرو برد».

کیلانی می‌گوید: «این اقدام نشان می‌دهد که دولت جدید ممکن است از مدل حکومت طالبان پیروی کرده و حکومتی اسلامی مبتنی بر قوانین شریعت ایجاد کند.»

برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی، «سرخوردگی» خود را از این اقدام ابراز کردند.

رامی جراح، خبرنگار و فعال سیاسی سوری، گفته است که نمایش پرچم اسلامی پشت سر بشیر در سخنرانی‌اش برای مردم سوریه «توهین‌آمیز» است.

او در اکس نوشته است: «این مرد قرار است نماینده سوری‌ها از تمام مذاهب باشد. چنین کاری توهینی فاحش به همه ما است.»
بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست.برخی دیگر نیز با برافراشتن «هر پرچمی جز پرچم انقلاب» در نهادهای دولتی ابراز مخالفت کرده‌اند.

نضال العمری، خبرنگار، در شبکه اکس می‌گوید: «ما از حزب بعث خلاص شده‌ایم و نمی‌خواهیم وارد چرخه دیگری از هرج‌ومرج شویم.»
بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست.اما برخی دیگر از سوری‌ها، برافراشتن این پرچم سفید را «بی‌ضرر» دانسته‌اند و معتقدند این اقدام لزوماً به معنای پیروی از مدل حکومتی طالبان در سوریه نیست.

برخی می‌گویند این پرچم می‌تواند به عنوان پرچم حزبی آن‌ها در نظر گرفته شود، «به شرطی که اجازه دهند سایر احزاب سیاسی نیز در سوریه نماینده داشته باشند.»
«پرچم طالبان» پرسش‌هایی ایجاد می‌کندابو محمد جولانی، رهبر هیئت تحریر شام، پس از سقوط دمشق در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ داخل مسجد اموی برای هوادارانش سخنرانی می‌کندطالبان که از یک ایدئولوژی افراطی سنی و جهادی پیروی می‌کنند، از سال ۱۹۹۶ که نخستین بار در افغانستان به قدرت رسیدند، از پرچم سفید با عبارت شهادتین به رنگ سیاه استفاده کرده‌اند.

هیئت تحریر شام نیز مدتی است از این پرچم استفاده می‌کند و این پرچم در نهادهای مدنی خدماتی در ادلب به چشم می‌خورد.

با اینکه پرچم‌های هیئت تحریر شام و طالبان شبیه به هم هستند، یک مقام ارشد حکومت طالبان به بی‌بی‌سی گفته است که این دو گروه «پرچم‌هایشان را از یکدیگر کپی نکرده‌اند.»

حکومت طالبان در افغانستان از دستاوردهای سیاسی و نظامی هیئت تحریر شام در سوریه استقبال کرده و ابراز امیدواری کرده که این تحولات به تأسیس یک «حکومت اسلامی» در سوریه منجر شود.

حامیان طالبان به همراه برخی از متحدانشان، به مناسبت برکناری اسد از قدرت، در بسیاری از استان‌ها شیرینی پخش کردند.
پرچم بزرگی از طالبان در بالای تپه وزیر اکبر خان کابل در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۲۴«ارتباط ایدئولوژیک» میان طالبان و هیئت تحریر شام یکی از دلایلی است که طالبان خود را با این گروه همسو می‌بیند.

یکی از مقامات ارشد طالبان که در دفتر ریاست‌جمهوری کار می‌کند، در حساب اکس خود نوشته است: «کابل و دمشق داستانی مشابه دارند؛ هر دو در روز یک‌شنبه سقوط کردند، هر دو در ۱۱ روز تصرف شدند و رهبران هر دو کشور فرار کردند.»

این پرچم در مصاحبه هفته گذشته جولانی با سی‌ان‌ان نیز، در کنار «پرچم انقلاب» دیده شد. او در این مصاحبه تأکید کرد که مردم نباید از حکومت اسلامی ترس داشته باشند و اطمینان داد که همه اقوام و مذاهب در سوریه نماینده خواهند داشت.

ایمن تمیمی، کارشناس گروه‌های اسلام‌گرا در سوریه، از جمله دولت اسلامی (داعش)، به بی‌بی‌سی می‌گوید که این پرچم نمایانگر تلاش هیئت تحریر شام برای نمایندگی یک «پروژه حکومتی اسلامی» در سوریه است.

او می‌افزاید: «این پرچم با مواضع همیشگی هیئت تحریر شام همخوانی دارد و آن‌ها را به عنوان نماینده سنی‌های سوریه معرفی می‌کند.»

اما تمیمی می‌گوید: «هیئت تحریر شام به سختی می‌تواند الگویی مشابه طالبان را اجرا کند، زیرا جامعه سوریه به طور کلی محدودیت‌هایی همچون محرومیت دختران از تحصیلات عالی یا تشکیل حکومتی استبدادی که مانع انتخابات مردمی شود، را نمی‌پذیرد.»