جولانی، رهبر هیئت تحریر شام: هدف سرنگونی اسد است؛ رژیم سوریه به‌رغم تلاش ایران و روسیه مرده است

یورونیوز: ابومحمد جولانی، رهبر نظامی اصلی‌ترین گروه مخالف مسلح سوریه می‌گوید هدف ائتلاف شورشیان در نهایت سرنگونی بشار اسد، رئیس‌جمهور خودکامه این کشور است.

جولانی در مصاحبه‌ای با شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان که روز پنجشنبه ۵ دسامبر (۱۵ آذر) پخش شد، به‌وضوح اعلام کرد که اهداف هیئت تحریر شام، یکی از شاخه‌های پیشین القاعده، چیزی کمتر از پایان دادن به رژیم اسد نیست. او در نخستین مصاحبه رسانه‌ای حضوری‌اش پس از چندین سال که در مکانی اعلام نشده در سوریه انجام شد، درباره برنامه‌هایش برای ایجاد دولتی مبتنی بر نهادها و «شورای منتخب مردم» صحبت کرد.

جولانی گفت: «تا آنجا که به اهداف مربوط می‌شود، هدف انقلاب همچنان سرنگونی رژیم است و حق ماست که از تمام ابزارهای موجود برای رسیدن به این هدف استفاده کنیم.»

او اضافه کرد: «بذرهای شکست این رژیم همیشه در درون خود آن بوده است. ایرانی‌ها تلاش کردند این رژیم را احیا کنند و برایش زمان بخرند، بعدها روس‌ها نیز تلاش کردند آن را تقویت کنند. اما حقیقت این است: رژیم مرده است.»

مصاحبه ابومحمد الجولانی با سی ان ان:
موفقیت های ما در شکست نیروهای اسد در کمترین زمان ممکن، «نتیجه دیسیپلین و اتحاد» گروههای مخالف اسد است!

pic.twitter.com/QmuuZmWmbR

— Farhad Rezaei (@Farhadrezaeii) December 6, 2024

پیشروی سریع مخالفان مسلح
شورشیان بیش از یک هفته پس از خروج از منطقه تحت کنترل خود در شمال غربی کشور، به شکلی خیره‌کننده و سریع پیشرفت کرده‌اند. آنها ابتدا کنترل دومین شهر بزرگ کشور، حلب، را به دست گرفتند و سپس شهر استراتژیک حما را فتح کردند. این حمله ناگهانی ضربه‌ای شدید به اسد و حامیانش در ایران و روسیه وارد کرد و جنگ داخلی‌ای را که تا حد زیادی در سال‌های اخیر خاموش شده بود، دوباره شعله‌ور ساخت.

نیروهای مخالف سوریه ساختاری غیرمتمرکز دارند و از ایدئولوژی‌های مختلف تشکیل شده‌اند، هرچند همه آنها در هدف مشترک سرنگونی رژیم اسد متحدند. با این حال، ریشه داشتن هیئت تحریر شام و جولانی در جنبش‌های افراط‌گرای اسلامی، بر اهداف آنها سایه افکنده است.

با وجود تلاش جولانی برای فاصله گرفتن گروه جدیدش از القاعده، آمریکا در سال ۲۰۱۸ هیئت تحریر شام را «سازمان تروریستی خارجی» خواند و برای دستگیری او جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرد.
خروج از سایه
ابومحمد الجولانی که زمانی در سایه فعالیت می‌کرد، هنگام گفتگو با شبکه سی‌ان‌ان با اعتمادبه‌نفس ظاهر شد و تلاش کرد تصویری مدرن از خود ارائه دهد. سی‌ان‌ان می‌گوید این مصاحبه در روشنایی روز و با حداقل تدابیر امنیتی انجام شده و درست در زمانی که سی‌ان‌ان آماده مصاحبه با او می‌شد، خبر رسید که نیروهای تحت فرمان او شهر حماه را تصرف کرده‌اند.

به گفته سی‌ان‌ان، جولانی در مناطق تحت کنترل شورشیان از قرار، بیشتر شبیه یک سیاستمدار عمل می‌کند تا فردی تحت تعقیب. او پس از آنکه نیروهای وفادارش کنترل شهر حلب را به دست گرفتند، در قلعه تاریخی این شهر در انظار ظاهر شد.
شورشیان تصویر بشار اسد و پدرش حافظ اسد را در حلب پاره می‌کنندجولانی می‌گوید طی سال‌ها دوره‌هایی از تحول شخصیتی را پشت سر گذاشته است. او توضیح داد: «یک فرد در دهه بیست زندگی شخصیت متفاوتی از دهه سی یا چهل زندگی خود دارد و مطمئناً در دهه پنجاه زندگی نیز تغییر می‌کند. این طبیعت انسان است.»

ابو محمد الجولانی در جوانی به‌عنوان جنگجوی القاعده در عراق علیه آمریکا فعالیت می‌کرد. او در طول جنگ داخلی سوریه به کشورش بازگشت و شاخه سوری القاعده را که به نام جبهه نصرت شناخته می‌شد، رهبری کرد. بعدها او روابط خود را با القاعده قطع کرد و سازمانش در اوایل سال ۲۰۱۷ به «هیئت تحریر الشام» (سازمان آزادسازی شام) تبدیل شد.
گروه «تروریستی»
با وجود تلاش‌های هیئت تحریر شام برای فاصله گرفتن از ریشه‌های پیشین خود، آمریکا، ترکیه، سازمان ملل و چندین کشور غربی دیگر همچنان این گروه را به‌عنوان یک سازمان تروریستی خارجی می‌شناسند.

مصاحبه جولانی با سی‌ان‌ان در روز پنجشنبه، نشانگر تغییری آشکار در مقایسه با اظهارات سختگیرانه او در اولین مصاحبه تلویزیونی‌اش در سال ۲۰۱۳ بود. در آن زمان، او در مصاحبه‌ای با الجزیره در حالی که چهره‌اش در سایه پنهان بود، بیشتر بر تقویت شاخه القاعده در سوریه تمرکز داشت.

اما روز پنجشنبه، جولانی چشم‌اندازی متفاوت برای کشور جنگ‌زده سوریه ارائه داد. او به‌عنوان نشانه‌ای از تلاش برای تغییر تصویر عمومی‌اش، برای نخستین بار به‌جای نام مستعاری که با آن شناخته می‌شود، از نام واقعی خودش، یعنی «احمد الشرع» استفاده کرد.
اطمینان‌بخشی به غیرنظامیان
همزمان با پیشروی‌های نظامی ائتلاف شورشیان و گسترش قلمرو و جمعیت تحت کنترل آنها در سوریه، جولانی در مصاحبه‌اش اصرار داشت که غیرنظامیان در مدیریت مناطق تحت کنترل شورشیان دلیلی برای نگرانی نخواهند داشت. او مدعی شد: «افرادی که از حکومت اسلامی می‌ترسند، یا شاهد اجرای نادرست آن بوده‌اند یا درک درستی از آن ندارند.»

به گفته الجولانی، اگر نیروهای مخالف موفق به سرنگونی رژیم اسد شوند، این کشور به «دولتی مبتنی بر حکومت، نهادها و غیره» تبدیل خواهد شد.

این گروه اعلام کرده است که در حال تلاش برای اطمینان‌بخشی به غیرنظامیان و گروه‌هایی است که در جریان جنگ داخلی ده‌ساله سوریه از سوی گروه‌های افراطی و جهادی مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. همچنین، آنها به‌صورت عمومی اعلام کرده‌اند که مسیحیان و سایر اقلیت‌های دینی و قومی در قلمرو تحت حاکمیت آنها در امنیت خواهند بود.

الجولانی درباره نگرانی‌ها پیرامون امنیت اقلیت‌ها گفت: «در دوره‌های آشفتگی برخی تخلفات توسط افراد خاصی علیه آنها [اقلیت‌ها] رخ داد، اما ما این مسائل را حل کردیم.»

او اضافه کرد: «هیچ‌کس حق ندارد گروه دیگری را حذف کند. این اقلیت‌ها صدها سال است که در این منطقه همزیستی داشته‌اند و هیچ‌کس حق ندارد آنها را از بین ببرد.»
ابو محمد جولانی (نفر دوم از راست) - سال ۲۰۱۶سرکوب مخالفان
با این وجود، گروه‌های حقوق بشری و ناظران محلی درباره رفتار اخیر هیئت تحریر شام با مخالفان سیاسی در ادلب هشدار داده‌اند. آنها ادعا می‌کنند این گروه اعتراضات را به‌شدت سرکوب کرده و مخالفان را مورد شکنجه و آزار قرار داده است. جولانی به سی‌ان‌ان گفت: «موارد سوءاستفاده در زندان‌ها تحت دستور یا هدایت ما نبوده است» و ادعا کرد که هیئت تحریر شام پیش از این افرادی را که در این موارد دخیل بوده‌اند، توبیخ کرده است.

جولانی همچنین «تروریستی» خواندن هیئت تحریر شام اعتراض کرد و این برچسب را «عمدتاً سیاسی و در عین حال نادرست» دانست. او چنین استدلال کرد که برخی اقدامات افراطی اسلامی میان هیئت تحریر شام و گروه‌های جهادی «شکاف» ایجاد کرده است. او مدعی شد که با برخی از تاکتیک‌های خشن‌تر گروه‌های جهادی مخالف بوده و همین امر باعث قطع ارتباط او با آنها شده است. او همچنین ادعا کرد که شخصاً هرگز در حملات علیه غیرنظامیان دست نداشته است.

سی‌ان‌ان می‌گوید هنگامی که گروه خبرنگارانش اوایل روز پنجشنبه از حلب بازدید کردند، شهر را به گونه‌ای دیدند که به‌رغم تصرف ناگهانی آن توسط نیروهای مخالف در هفته گذشته، به نظر آرام می‌رسیده است. آنها گفته‌اند مغازه‌ها باز بودند، مردم در خیابان‌ها قدم می‌زدند و حتی پس از بمباران‌های هواپیماهای جنگی روسیه که از اسد حمایت می‌کنند و کشته شدن ده‌ها نفر در مناطق تحت کنترل شورشیان، زندگی در جریان بود.
نقش ایران، روسیه، ترکیه و آمریکا
حلقه فشار اسد بر کشور به کمک متحدانش تقویت شده است. زمانی که نیروهای ضد دولتی پس از خیزش عربی سال ۲۰۱۱ برآمده و رشد کردند، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و نیروی نیابتی آن، حزب‌الله لبنان، به جنگ با گروه‌های شورشی مسلح در زمین کمک کردند. در آسمان نیز نیروی هوایی سوریه با حمایت جنگنده‌های روسی تقویت شد.

الجولانی در مصاحبه‌اش همچنین خواستار خروج نیروهای خارجی از سوریه شد. در حال حاضر، نیروهایی از آمریکا، ترکیه و روسیه به‌همراه نیروهای نیابتی ایران در این کشور حضور دارند. جولانی گفت: «فکر می‌کنم زمانی که این رژیم سقوط کند، مسئله حل خواهد شد و دیگر نیازی به ماندن نیروهای خارجی در سوریه نخواهد بود.»

او افزود: «سوریه شایسته یک نظام حکومتی مبتنی بر نهادها است، نه حکومتی که در آن یک حاکم تصمیمات خودسرانه بگیرد.»

خاندان اسد از سال ۱۹۷۱ و به مدت ۵۳ سال قدرت را در سوریه در دست داشته است. برای حفظ این حکومت چندین دهه‌ای، این رژیم صدها هزار نفر را بی‌رحمانه کشته، به‌طور وحشیانه‌ای مخالفان را زندانی کرده و میلیون‌ها نفر را در داخل و خارج کشور آواره کرده است.

جولانی گفت: «ما درباره پروژه‌ای بزرگ‌تر صحبت می‌کنیم، درباره ساختن سوریه. هیئت تحریر الشام تنها بخشی از این گفتگوست و ممکن است هر لحظه منحل شود. این گروه هدف نهایی نیست، بلکه وسیله‌ای است برای انجام یک مأموریت: مبارزه با رژیم.»