ژاپن چهار و نیم میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه به ایران کمک می کند

دویچه وله: سند همکاری میان دولت‌های ایران و ژاپن برای حفظ دریاچه ارومیه امضا شد. بر اساس این سند، ژاپن مبلغ چهارو نیم میلیون دلار برای اجرای پروژه‌ای در زمینه "توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه" به ایران پرداخت می‌کند.

در چارچوب برنامه‌ای از سوی دفتر توسعه سازمان ملل UNDP دولت‌های ژاپن و ایران از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ در پروژه‌ای مشترک با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

به نوشته رسانه‌های داخلی ایران، این پروژه به نام ""پروژه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها به همراه جوامع پیرامونی آنها" با همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست ایران و سازمان خوارو بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اجرا خواهد شد.

در همین راستا روز یک‌شنبه ۱۱ آذر، تفاهم‌نامه‌ای میان ایران و ژاپن امضا شد که بر اساس آن دولت ژاپن مبلغ چهار ونیم میلیون دلار برای اجرای این پروژه در اختیار ایران قرار می‌دهد.

گلبهار نمتوا، معاون نماینده برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران در مراسم روز یکشنبه بر ضرورت تمرکز بر توسعه شیوه‌های کشاورزی نوآورانه با مصرف آب کم تاکید کرد. او همچنین گفت که در دهه گذشته دولت ژاپن حمایت‌های "بی‌وقفه‌ای" از برنامه‌های بهبود در زمینه کشاورزی و معیشت در جوامع مختلف کرده است.

به گفته نماینده دفتر توسعه سازمان ملل در ایران پروژه جدید برای حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه بر "ترویج شیوه‌های کشاورزی نوآورانه با مصرف کم آب" متمرکز خواهد بود.

کشاورزی و کشت محصولات آب‌بر یکی از دلایل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه است. همین چند روز پیش بود که دبیر ستاد احیای دریاچه هشدار داد که ادامه کشت محصولات آب‌بر در اطراف دریاچه، تهدیدی جدی برای آینده این اکوسیستم ارزشمند به شمار می‌رود.
اهمیت دریاچه ارومیه برای بقای کره زمین
سفیر ژاپن در تهران نیز در مراسم امضای تفاهم‌نامه سخنرانی کرد و از جمله درباره اهمیت دریاچه ارومیه و تالاب‌های آن گفت: «این تالاب‌ها که محل زیست گونه‌های مختلف و پرندگان مهاجر هستند، باید حفظ شوند؛ این تنها یک مسئله داخلی ایران نیست، بلکه مسأله‌ای برای بقای کره زمین است و باید به عنوان یک مسأله بین‌المللی شناخته شود.»

تسوکا تاماکی تاکید کرد که کشور ژاپن در همکاری با برنامه توسعه سازمان ملل "سیستم‌های مدیریت آب در دریاچه ارومیه را با استفاده از مدل‌های تحلیل آب که قبلاً توسط فائو ایجاد شده و بهترین شیوه‌های ایجاد شده توسط دفتر توسعه سازمان ملل"، راه‌اندازی خواهد کرد. به گفته سفیر ژاپن، "این سیستم‌ها به منظور بهبود امکانات آبیاری برای استفاده بهینه از منابع آبی کشاورزی ایجاد خواهند شد".

او همچنین تصریح کرد که دانش و فناوری‌هایی که در چارچوب این همکاری به ایران منتقل می‌شوند قابل استفاده در سایر تالاب‌های ایران از جمله تالاب شادگان، پریشان و تالاب انزلی خواهند بود.

به گفته معاون سازمان محیط زیست ایران، این کمک چهار و نیم میلیون دلاری ژاپن اولین کمک این کشور برای تالاب‌های ایران نیست و سه سال پیش هم دولت ژاپن سه میلیون دلار برای پروژه حفاظت از دریاچه ارومیه به ایران کمک کرده بود. وضعیت کنونی دریاچه ارومیه
موضوع خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه سال‌ها بلکه دهه‌هاست  که یکی از مشکلات زیست‌محیطی ایران محسوب می‌شود. دولت‌های مختلف همواره سعی کردند تا هریک به نحوی جلوی این خشک شدن تدریجی را بگیرند.

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه هفته گذشته گفت که در حال حاضر "حجم آب دریاچه به یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون مترمکعب رسیده و تراز فعلی آن ۱۲۷۰/۰۹ متر است. این تراز نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۰/۳۰ متر افزایش داشته است".

او همچنین به نقش کشت محصولات کشاورزی آب‌بر در اطراف دریاچه ارومیه اشاره کرده و افزود: «حدود ۵۷ درصد از مصرف آب چاه‌های مجاز و غیرمجاز صرف کشت سه محصول اصلی، یعنی سیب‌درختی، یونجه و چغندرقند می‌شود. این موضوع نگرانی‌هایی جدی را درباره آینده دریاچه و تأمین آب کشاورزی ایجاد کرده است.»

علیرغم این نگرانی‌ها درباره خشک شدن قطعی دریاچه ارومیه، آخرین تحقیقات پژوهشگران دانشگاه تهران نشان می‌دهد که "این دریاچه تا سال ۲۰۳۰ به طور کامل خشک نخواهد شد اما شدت خشکی در بخش‌های جنوبی و شرقی آن بیشتر خواهد بود".