نخستین واکنش بشار اسد به تحولات سوریه /حلب و مناطق دیگر کشور در «تصرف» شورشیان

بی بی سی: ارتش سوریه می‌گوید در پی یورش اسلامگرایان مخالف به حلب و تصرف دومین شهر بزرگ آن کشور، ده‌ها سرباز ارتش کشته شده‌اند. همزمان با پیشروی قابل توجه مخالفان، بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، قول داده است که «تروریست‌ها» را با کمک روسیه و ایران از بین ببرد،‌ این در حالی است که به گفته آمریکا شرایط کنونی سوریه در نتیجه اتکای بشار اسد به تهران و مسکو است. در همین حال سخنگوی کاخ سفید گفته است که آمریکا هیچ نقشی در پیشروی مخالفان ندارد. قرار است عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، امروز برای بررسی این تحولات به سوریه سفر کند.

ارتش سوریه همچنین اعلام کرد که برای تجدید قوا پیش از رسیدن نیروهای کمکی، از بخش‌هایی از حلب عقب‌نشینی کرده است و قول داد که دست به ضدحمله بزند.

بشار اسد روز شنبه قول داد «از ثبات و تمامیت ارضی (سوریه) در برابر همه تروریست‌ها و حامیان آنها دفاع کند.»

در بیانیه دفتر ریاست جمهوری سوریه از او نقل قول شده است که «شدت حملات تروریستی آنها (شورشیان) هر چقدر هم که باشد، کشور قادر است با کمک متحدان و دوستان خود، آنها را شکست دهد و حذف کند.»

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، امروز در مراسم روز نیروی دریایی در جزیره کیش گفت: «با توطئه‌های جدیدی در منطقه روبه‌رو هستیم که نیروهای تکفیری یکی‌ از آنان است؛ تحرکات اخیر نشان داد که این نیروهای تروریستی تحت فرمان‌ امریکا حرکت می‌کنند.» این در حالی است که سخنگوی کاخ سفید این ادعاها را رد کرده است و می‌گوید که آمریکا هیچ ارتباطی با پیشروی مخالفان اسلامگرای بشار اسد ندارد.

آقای عراقچی همچنین می‌گوید که ایران «قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت» می‌کند. قرار است او بعد از دمشق برای رایزنی در مورد تحولات منطقه به ترکیه سفر کند.

تصاویر ویدیویی که توسط گروه وابسته به هیئت تحریر شام منتشر شده است، اسلام‌گرایان مخالف دولت سوریه را در فرودگاه بین‌المللی حلب نشان می‌دهد.

تصرف فرودگاه حلب اهمیت زیادی دارد، نه تنها به دلیل ارزش استراتژیک آن، بلکه به عنوان نشانه‌ای از میزان پیشروی مخالفان به داخل حلب از زمانی که آنها به این شهر در شب گذشته وارد شدند.

در این ویدیو، مردی که به عنوان فرمانده نظامی به نام «ابو مالک الشامی» شناخته می‌شود، در مقابل دوربین در مقابل ترمینال اصلی صحبت می‌کند. شبه‌نظامیان دیگری نیز گه‌گاه در پس‌زمینه دیده می‌شوند.

بخش راستی‌آزمایی بی‌بی‌سی با مقایسه این ویدیو با عکس‌های موجود از ورودی فرودگاه، محل آن را تأیید کرده است. پیش از این، ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد گروهی از مردان مسلح در فرودگاه حضور دارند، هرچند که مشخص نبود که این گروه متعلق به کدام طرف است.

ورود اسلامگرایان تندرو و شادی در حلبهمزمان وزارت خارجه ایران «تعرض» به سرکنسولگری خود در حلب را محکوم کرده است، اما می‌گوید کارکنان کنسولگری در سلامت هستند.

با پیشروی شبه‌نظامیان تندروی هیئت تحریر شام در حلب، جنگنده‌های روسی در ساعات اولیه صبح امروز برای اولین بار در هشت سال گذشته مواضع شورشیان در حلب را بمباران کردند.

گروه دیدبان حقوق بشر سوریه می‌گوید نیروهای وفادار به رئیس‌جمهور بشار اسد بدون مقاومت قابل‌توجهی عقب‌نشینی کرده‌اند. این گروه همچنین اعلام کرده است که از زمان آغاز حمله اخیر تاکنون «۳۰۰ نفر» از جمله بیش از «۲۰ غیرنظامی» کشته شده‌اند.

منابع نظامی هم به رویترز گفته‌اند که ارتش سوریه روز شنبه (۳۰ نوامبر/۱۰ آذر) فرودگاه حلب و همچنین تمامی جاده‌های منتهی به این شهر را بسته است.

رامی عبدالرحمن، رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه ، صبح شنبه به خبرگزاری فرانسه گفت که شورشیان توانستند «نیمی از حلب» را بدون مواجهه با مقاومت قابل توجهی تصرف کنند.

او افزود: «هیچ درگیری‌ رخ نداده و حتی یک گلوله هم شلیک نشده است، زیرا نیروهای رژیم عقب‌نشینی کرده‌اند.»
تصاویر ویدیویی نشان می‌دهد که نیروهای مخالف بشار اسد پرچم خود را بر فراز قلعه تاریخی حلب برافراشته‌اند و در مناطق اطراف این شهر هم پیشروی هایی داشته‌اند.

شورشیان مقررات منع تردد اعلام کرده‌اند که از ساعت ۱۷:۰۰ به وقت محلی (۱۴:۰۰ گرینویچ) به اجرا درآمد و تا یکشنبه ادامه خواهد داشت.

نیروهای مخالف بشار اسد به رهبری گروه اسلامگرای «هیئت تحریرشام»، از روز چهارشنبه (۲۷ نوامبر/۷ آذر) حمله‌ای غافلگیرانه را علیه نیروهای دولتی آغاز و مناطقی را به تصرف خود درآوردند.

روسیه، اصلی‌ترین متحد بشار اسد، در پاسخ به این تحولات مناطق تحت کنترل شورشیان را بمباران کرده است.

این اولین بار در هشت سال گذشته است که نیروهای مخالف دولت سوریه به حلب رسیده‌اند، شهری که یکی از خونین‌ترین محاصره‌های جنگ داخلی سوریه را تجربه کرده است.
تصاویری که توسط گروه وابسته به هیئت تحریر شام منتشر شده است، اسلام‌گرایان مخالف دولت سوریه را در فرودگاه بین‌المللی حلب نشان می‌دهدمخالفان دولت سوریه اعلام کرده‌اند که این حمله پاسخی به حملات هوایی فزاینده روسیه و سوریه علیه غیرنظامیان در مناطق تحت کنترل آنها در ادلب طی هفته‌های اخیر و همچنین پیش‌دستی در برابر هرگونه حمله احتمالی ارتش سوریه است.

ادلب، آخرین محل استقرار مخالفان دولت سوریه، عمدتا تحت کنترل «هیئت تحریر شام»‌ است، اما گروه‌های شورشی تحت حمایت ترکیه و نیروهای ترکیه نیز در این منطقه حضور دارند.

بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، هواپیماهای سوری و روسی روز جمعه ۲۳ حمله هوایی در نزدیکی ادلب انجام دادند.

روز گذشته اونجو کچلی، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه، خواستار جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر در منطقه شد و هشدار داد که حملات اخیر توافقات کاهش تنش را تضعیف می‌کند.

این حمله بزرگ‌ترین حمله از مارس ۲۰۲۰ است، زمانی که روسیه و ترکیه توافقی برای کاهش تنش درگیری امضا کردند.
بیانیه آمریکا درباره تحولات سوریهشان ساوِت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در بیانیه‌ای گفت که آمریکا از نزدیک تحولات سوریه را دنبال می‌کند و با دولت‌های منطقه در تماس است.

او نوشت: «ادامه خودداری رژیم اسد از ورود به یک فرآیند سیاسی که در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل تشریح شده است، و تکیه آن به روسیه و ایران، پدیدآورنده شرایطی است که اکنون درحال وقوع است، از جمله فروپاشی خطوط تحت کنترل رژیم اسد در شمال غربی سوریه.»

او گفت که آمریکا هیچ نقشی در عملیات شورشیان ندارد و تاکید کرد که هیئت تحریر شام از سوی آمریکا یک گروه تروریستی شناخته می‌شود.

او گفت که آمریکا خواستار «کاهش تنش، حفاظت از غیرنظامیان و گروه‌های اقلیت و یک فرآیند سیاسی معتبر است که بتواند یک بار برای همیشه، از طریق یک راه حل سیاسی منطبق با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل، به این جنگ داخلی پایان دهد.»

قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد سازمان ملل را موظف کرد تا در تدوین قانون اساسی جدید سوریه ابتکار عمل را به دست بگیرد.
رایزنی‌های وزیران خارجه ایران، روسیه و ترکیه
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه گفت که مسکو حمله شورشیان را نقض حاکمیت سوریه می‌داند.

او افزود: «ما از مقامات سوری حمایت می‌کنیم که هر چه زودتر نظم و قانون اساسی را در این منطقه برقرار کنند.»

وزیر خارجه ترکیه با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، درباره پیشروی شورشیان اسلامگرا در شمال سوریه گفتگو کرده است.

ترکیه یکی از حامیان این شورشیان است و بشار اسد را برای گفتگو در مورد امنیت منطقه تحت فشار قرار داده است. روسیه در سرکوب شورش یک دهه پیش در سوریه توسط بشار اسد نقش اساسی داشت.

سرگئی لاوروف با همتای ایرانی خود نیز گفتگو کرده است. ایران گفته است که این حمله بخشی از طرح اسرائیل و ایالات متحده آمریکا برای بی‌ثبات کردن منطقه است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز در گفتگو با همتای روس خود خواهان هماهنگی بین ایران، روسیه و ترکیه شده است.

به گزارش رسانه‌های ایرانی، آقای عراقچی آمریکا و اسرائیل را در پیشروی‌های اسلامگرایان تندرو مسئول دانسته و به تلاش برای «ناامن‌سازی منطقه غرب آسیا» متهم کرده است.

وزیر خارجه ایران گفته است ایران و روسیه و کشورهای منطقه، به ویژه همسایگان سوریه، باید برای «خنثی‌سازی این توطئه خطرناک و مقابله با اقدامات تروریست‌ها در سوریه» هماهنگ شوند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم «تعرض» به سرکنسولگری ایران در حلب را محکوم کرده است.

آقای بقایی با تاکید بر ضرورت احترام به اماکن دیپلماتیک گفته است: «سرکنسول و کلیه اعضای سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در حلب در سلامت کامل هستند.»
کشته شدن غیرنظامیان در درگیری‌ها
دیوید کاردن، معاون هماهنگ‌کننده منطقه‌ای امور بشردوستانه سازمان ملل برای بحران سوریه، گفته است: «ما به شدت از وضعیت در حال گسترش در شمال غرب سوریه نگران هستیم.»

او همچنین گفت: «حملات بی‌وقفه در سه روز گذشته جان دست‌کم ۲۷ غیرنظامی، از جمله کودکانی به سن ۸ سال، را گرفته است.»

خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) هم گزارش داد که چهار غیرنظامی، از جمله دو دانشجو، روز گذشته در حمله شورشیان به خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه حلب کشته شدند. مشخص نیست که آیا این افراد جزو ۲۷ کشته‌ای هستند که مقام سازمان ملل گزارش داده است یا خیر.

بیش از نیم میلیون نفر در جنگ داخلی سوریه کشته شده‌اند؛ جنگی که پس از سرکوب اعتراضات طرفدار دموکراسی در سال ۲۰۱۱ آغاز شد.
گروه «هیئت تحریر شام» چیست؟
این اولین بار در هشت سال گذشته است که نیروهای مخالف دولت سوریه به حلب رسیده‌اند

منبع تصویر، Getty Images
توضیح تصویر، این اولین بار در هشت سال گذشته است که نیروهای مخالف دولت سوریه به حلب رسیده‌اند

هیئت تحریر شام یک گروه سیاسی و نظامی اسلامگرای سنی است که قبلا از شاخه‌های گروه القاعده بود و سپس اعلام کرد که ارتباط خود را با القاعده قطع کرده است.

مینا لامی، کارشناس رسانه‌های جهادی بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی، می‌گوید: «این گروه قبلا جبهه نصرت نامیده می‌شد و بسیاری با این نام آشنا هستند. این نام شاخه القاعده در سوریه بود.»

با آن که «هیئت تحریر شام» بر استقلال خود و عدم ارتباط با نهادهای خارجی تاکید می‌کند و مدعی است که اهداف جهادی جهانی ندارد، سازمان ملل، آمریکا و ترکیه همچنان این گروه را وابسته به القاعده می‌دانند و آن را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده‌اند.

گروه‌های اسلامگرای متعددی در داخل سوریه و در منطقه از «هیئت تحریر شام» حمایت می‌کنند، از جمله حزب اسلامی ترکستان که یک گروه جهادی عمدتا متشکل از اویغورهای چینی است.

در حال حاضر رهبری شورشیان مخالف بشار اسد را هیئت تحریر شام در دست دارد و در اتحاد با گروه‌های دیگر به پیشروی‌های اخیر دست یافته است.

گفته شده است این گروه در مناطق تحت تصرف خود تلاش می‌کند خدماتی مثل یک دولت کوچک ارائه کند و به دنبال کسب مشروعیت بین‌المللی است.