کشف یکی از مهمترین آتشکده‌های دوره ساسانی در نزدیکی مشهد

 کاوش در محوطه باستانی بازه هور مشهدصدای آمریکا: گروهی از باستان‌شناسان در ایران می‌گویند طی «هفت فصل کاوش» در بازه هور استان خراسان رضوی، آتشکده‌ای از دوره ساسانی را کشف کرده‌اند که به گمان آنها احتمالا همان آتشکده «آذر برزین مهر» است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا در روز دوشنبه پنجم آذر، این «بزرگترین و مهمترین آتشکده» در شمال شرق فلات ایران پیش از اسلام است که نتیجه هفت فصل کاوش باستان‌شناسان در محوطه تاریخی بازه هور، در ۷۵ کیلومتری مشهد، به شمار می‌رود.

میثم لباف خانیکی، سرپرست هیات باستان‌شناسی بازه هور، گفته است احتمالا این همان آتشکده‌ای است که در متون دینی و تاریخی دوره ساسانی از آن به عنوان «آذر برزین مهر» یاد شده است.

بنا بر این گزارش، در ادامه کاوش‌ها در جبهه جنوبی محوطه بازه هور از سال ۱۳۹۷، باستان‌شناسان موفق شدند بقایای معماری این آتشکده ساسانی را که تا اوایل دوران اسلامی فعال بوده کشف کنند.

به گفته سرپرست هیات باستان‌شناسی بازه هور، کاوش در کارگاه‌های واقع در محوطه محصور جنوب آتشکده به کشف مجموعه بی‌بدیلی از سفال‌های دوران اشکانی تا اوایل اسلام منجر شده است.

محوطه بازه هور در مجاورت روستای رباط سفید یکی از مهمترین محوطه‌های استقراری دوران ساسانی به شمار می‌رود.

میثم لباف خانیکی با تأکید بر «جایگاه منحصربه‌فرد این آتشکده در تبیین تاریخ اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران زمین» خواستار حفظ و حراست از این محوطه تاریخی شد.

برخی کارشناسان عواملی همچون بیکاری گسترده و نبود برخورد قضایی را از جمله دلایل رواج حفاری‌های غیرمجاز در ایران می‌دانند.

رضا مهرآفرین، باستان‌شناس و مدرس دانشگاه، وضعیت اقتصادی و شمار زیاد نیروی بیکار را از عوامل تشدید حفاری‌های غیرمجاز به کمک تکنولوژی پیشرفته خوانده بود.

عبدالرضا مهاجری‌نژاد، باستان شناس، نیز در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا نبود رویه قضایی مشخص در برخورد با قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز را از جمله دلایل تخریب محوطه‌های باستانی در ایران دانسته بود.

علاوه بر حفاری‌های غیرمجاز، عوامل دیگری از جمله آسیب‌های محیط زیستی ناشی از سوءمدیریت جمهوری اسلامی و همچنین ساخت و سازهای مبتنی بر سیاست‌های اجرایی آنها، آثار تاریخی و باستانی در مناطق مختلف ایران را تهدید می‌کند.

مریم دهقانی، عضو هیئت علمی بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز پیش از این درباره رسیدن فرونشست‌ به فاصله ۳۰۰ متری تخت جمشید و ۱۰ متری نقش رستم، این اتفاق را یک زنگ‌ خطر دانسته و گفته است که برداشت بی‌رویه آب برای مصارف کشاورزی علت اصلی فرونشست زمین در منطقه مرودشت، تخت جمشید و نقش‌رستم است.