کارگِل، شهری در هند که دوستدار جمهوری اسلامی ایران و رهبر آن است، ولی چرا؟

در اوایل اکتبر، شیعیان کارگل در حمایت از ایران به خیابان‌ها رفتندبی بی سی: در شرایطی که نگرانی از جنگی تمام عیار بین اسرائیل و ایران در خاورمیانه رو به افزایش است، مردم منطقه‌ای دورافتاده‌ای از هند مرتب در حمایت از جمهوری اسلامی ایران به خیابان‌ها می‌روند و با تصاویر آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران راهپیمایی می‌کنند یا شعارهایی در حمایت از حزب‌الله سر می‌دهند.

این مکان شهر کارگِل در لَداخ هند است که در مرز چین و پاکستان قرار دارد. بیست و پنج سال پیش، این منطقه صحنه نبردهای خونینی میان هند و پاکستان بود.

کارگِل منطقه‌ای کوهستانی و دورافتاده در شمالی‌ترین نقطه هند است. تقریباً نیمی از کل جمعیت کارگِل را مسلمانان شیعه تشکیل می‌دهند که پیوندهای فرهنگی، تاریخی و معنوی بسیار عمیقی با ایران دارند. پر رفت‌وآمدترین تقاطع در مرکز شهر «چوک خامنه‌ای» نام دارد و بزرگترین مکان تجمع «پارک حسینی» است.
وقتی کارگِل برای ابراهیم رئیسی گریست
سه سال پیش، کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در اوج خود بود. دیوارهای شهر کارگِل با پوسترهای ابراهیم رئیسیِ «محبوب» پوشیده شده بود. چند ماه پیش که خبر کشته شدن ابراهیم رئیسی در سانحه هلیکوپتر منتشر شد، مردم کارگِل با چشمانی گریان با او وداع کردند.

هزاران زن و مرد شیعه با پوشیدن لباس‌های سیاه عزاداری، فضای شهر را با سر دادن شعارهای «لبیک یا خامنه‌ای» پر کردند.

در سایر نقاط هند نیز مسلمانان شیعه زیادی زندگی می‌کنند، در واقع هند پس از ایران بزرگترین جمعیت شیعه جهان را دارد. شیعیان شهر کارگِل در هند در نشان دادن همبستگی با ایران هرگز تردید نکرده‌اند.
پوسترهای رهبر جمهوری اسلامیتجمع خیابانی که شبیه تجمعات حکومتی در ایران استدر بیرون و داخل مساجد شیعیان در کارگِل، می‌توان تصاویر بزرگی از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران را دید. همچنین چندین سازمان اجتماعی و مذهبی شیعه در شهر کارگِل بسیار فعال هستند که همچنان به ترویج ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران در آنجا ادامه می‌دهند.

مهم‌ترین و پرنفوذترین این سازمان‌ها «بنیاد یادبود امام خامنه‌ای» (IKMT) و «جامعة العلمای اثنی عشریه کارگِل-لداخ» (JUIAK) هستند.
کارگل سالگرد انقلاب اسلامی ایران را جشن می‌گیردچگونه اسلام شیعی وارد کارگِل در هند شد
به گفته مورخان، اسلام شیعی در اواخر قرن پانزدهم میلادی از ایران وارد کارگِل شد. این امر عمدتاً از طریق لشکرکشی‌های نظامی، فعالیت‌های مبلغان مذهبی و مبادلات تجاری صورت گرفت.

میر شمس‌الدین اراکی، عارف و مبلغ شیعه مشهور ایرانی، در اوایل قرن شانزدهم میلادی از کارگِل و گِلگِت-بَلتِستان دیدن کرد و توانست نفوذ قابل توجهی در کل منطقه پیدا کند.

تحت تأثیر شمس‌الدین اراکی، حاکمان محلی کارگِل، رؤسای قبایل مختلف یا کدخدایان روستاها به مذهب شیعه گرویدند و به تدریج تعداد پیروان شیعه در منطقه افزایش یافت.

البته پیش از آن، در قرن چهاردهم، سید علی همدانی، دانشمند مشهور شیعه ایرانی، جهانگرد و شاعر صوفی نیز از ایران به کشمیر-لداخ رفته و بذر اسلام شیعی را در آنجا کاشته بود.

آدیتیا سیند، پژوهشگر اندیشکده «گیت‌وی هاوس» در مومبای، معتقد است که انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ چهره‌ای کاملا جدید و غرور و اعتماد به نفس تازه‌ای به «هویت شیعی» در سراسر جهان بخشید - و منطقه‌ای از هند که بیشترین تأثیر را از ایدئولوژی جدید این انقلاب پذیرفت، کارگِل بود.
بسیاری از مردم کارگِل به زبان فارسی روان صحبت می‌کنند
از آن زمان، بسیاری از امامان جماعت محلی و رهبران مذهبی کارگِل برای تحصیل علوم دینی به حوزه‌های علمیه قم، اصفهان و تهران سفر کردند.

این روند همچنان ادامه دارد و اخیراً دانشجویان کارگِل برای تحصیلات تکمیلی به دانشکده‌های پزشکی و مهندسی ایران می‌روند. زبان فارسی نیز از دوران کودکی در بسیاری از مدارس کارگِل تدریس می‌شود و بسیاری از مردم این شهر می‌توانند به فارسی روان صحبت کنند.

سجاد کارگِلی، فعال سیاسی سرشناس، به بی‌بی‌سی بنگالی می‌گوید: «مردم کارگِل اکنون بسیار ناراحت و عصبانی هستند» زیرا اسرائیل بیش از یک سال است که در غزه، سپس لبنان یا ایران مشغول به «ویران‌گری و نسل‌کشی» است.
عشق به هند
اما او تأکید می‌کند که با وجود همدردی در شادی و غم با ایران، «عشق به هند» در میان شیعیان کارگِل کم نیست. او گفت: «شیعیان هرگز به جنبش جدایی‌طلبانه مسلحانه علیه دولت هند در کشمیر نپیوسته‌اند.»

محمد حنیفه، سیاستمدار محلی و نماینده پارلمان، دیدگاه متفاوتی دارد. او می‌گوید: «درست است که ما به دلیل شیعه بودن، رابطه خاصی با ایران داریم. اما می‌گویم که این اعتراضات در کارگِل بیشتر علیه اسرائیل است تا در حمایت از ایران.»

او از این واقعیت که مردم کارگِل صدای اعتراض خود را «علیه ظلم و ستم اسرائیل» بلند می‌کنند، احساس غرور می‌کند.
نگرانی دیپلماتیک برای هند؟
هند و ایران به طور سنتی روابط دوستانه‌ای داشته‌اند.

اوایل امسال جایشانکار، وزیر امور خارجه هند، به ایران سفر کرد و گفت: «روابط مردمی از دیرباز نقطه قوت ما بوده است. ایران و هند با پیوندهای عمیق فرهنگی، ادبی و زبانی به هم متصل هستند که زمینه‌ای منحصر به فرد برای افزایش تبادل گردشگران، دانشجویان، هنرمندان و ورزشکاران فراهم می‌کند.»

نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، نیز در حاشیه اجلاس بریکس با رئیس جمهور ایران دیدار کرد.

اما زمانی که مردم بخشی از هند آشکارا از ایران حمایت می‌کنند و علیه اسرائیل و آمریکا موضع می‌گیرند، و از سوی دیگر روابط دهلی نو با تل‌آویو و واشنگتن نزدیک‌تر می‌شود، آیا این موضوع باعث ایجاد نگرانی دیپلماتیک برای هند نمی‌شود؟

علاوه بر این، ماه گذشته آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در اظهاراتی علنی گفت که مسلمانان هند نیز مانند مسلمانان غزه یا میانمار «قربانی ظلم و ستم» هستند. هند به شدت به این اظهارات اعتراض کرد.

اما کریشتوف ایوانک، کارشناس مسائل سیاسی جنوب آسیا، معتقد است کارگِل به نقطه بحرانی تنش میان ایران و اسرائیل-آمریکا تبدیل نخواهد شد. او در مجله «دیپلمات» نوشت: «اول این‌ که کل منطقه لداخ از جمله کارگِل نه تنها دورافتاده و صعب‌العبور است، بلکه غیرقابل سکونت نیز هست. جمعیت اینجا بسیار کم است. دوم این‌که برخلاف گروه‌های وابسته به تهران در لبنان یا یمن، گروه‌های شیعه در کارگِل هرگز نقش «نیروی نیابتی شبه‌ نظامی» را ایفا نکرده‌اند.»

ژنرال سید عطا حسنین، معاون سابق رئیس ستاد ارتش هند و تحلیلگر مسائل امنیتی، نیز معتقد است که شیعیان نقش بسیار کمرنگی در سیاست داخلی هند دارند. او همچنین خاطرنشان می‌کند که در جنگ کارگِل در سال ۱۹۹۹، پاکستان عمدتاً از «هنگ پیاده نظام سبُکِ شمالی» خود که اکثراً شیعه بودند استفاده کرد، اما هیچ حمایتی از سوی شیعیان کارگِل در سمت هند دریافت نکرد.

رادیکا گوپتا، جامعه‌شناس دانشگاه لایدن هلند، در پژوهشی با عنوان «آزادی در اسارت»، شیعیان کارگِل را به عنوان یک «اقلیت مضاعف» توصیف می‌کند که نه تنها از نظر هویت مذهبی، بلکه به عنوان ساکنان مناطق مرزی دورافتاده نیز در اقلیت هستند.

رادیکا گوپتا همچنین به صراحت می‌نویسد که در زمان‌هایی که ندای استقلال‌طلبی در دره کشمیر بلند می‌شود، جامعه شیعه مناطق مرزی کشمیر همواره خواهان ماندن با هند بوده است.

بنابراین، تقریباً تمام ناظران بر این باورند که هند دلیلی برای نگرانی در این زمینه ندارد.