واکنش‌ ایرانی‌ها به مرگ یحیی سنوار؛ «عاملِ کشتار» یا «اَبَرقهرمان»

 تصویری از یحیی سنوار در میدان فلسطین تهران، پس از معرفی او به عنوان رهبر سیاسی گروه افراطی حماسرادیو فردا: مرگ یحیی سنوار، رهبر سیاسی گروه افراطی حماس که از او به عنوان «طراح» عملیات ۱۵ مهر پارسال به اسرائیل و «عامل اصلی» درگیری‌های یک‌ساله اخیر در خاورمیانه معرفی می‌شود، فضای مجازی فارسی‌زبان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

شبکه‌های مجازی فارسی‌زبان مملو از تصاویر و ویدئوهایی از بُرش‌های مختلف زندگی سنوار از جمله در ایران در حضور علی خامنه‌ای، سخنرانی‌های او، ویدئوی آخرین لحظات زندگی، عکس‌های لحظه مرگش و وسایل باقی‌مانده از این رهبر پیشین گروه افراطی حماس شده است.

شماری از کاربران فضای مجازی که لزوما همه آن‌ها از هواداران جمهوری اسلامی نیستند، با انتشار آخرین تصاویر منتشرشده از سنوار و نیز بازنشر وسایلی که پس از مرگ، از این رهبر گروه افراطی حماس پیدا شده، او را در حد یک «ابرقهرمان» بالا برده‌اند.

گروه افراطی حماس در فهرست تروریستی ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد.
ستایش‌های هواداران حکومت ایران از او به اندازه‌ای بالا گرفته که برخی کشته‌شدن سنوار را با کشته‌شدن حسین بن علی، امام سوم شیعیان در کربلا مقایسه کرده و نوشته‌اند که او از برخی از شیعیان، «شیعه‌تر» بود.

اگرچه فضای مجازی فارسی‌زبان پس از مرگ هر یک از رهبران گروه‌های نیابتی و نزدیک به جمهوری در درگیری‌های بین اسرائیل و آن‌ها، همواره با واکنش‌های مثبت و منفی مخالفان و موافقان حکومت مواجه شده، اما در مورد سنوار، انتشار ویدئوی آخرین لحظات زندگی‌اش و پرتاب تکه‌ای چوب توسط او به پهپاد اسرائیلی در حالی که به شدت زخمی است، باعث شده که عده‌ بیشتری تحت تاثیر قرار بگیرند.

مسلک یحیی سنوار در مبارزه با اشغالگری می‌تواند منتقدان خودش را داشته باشد اما او با این پرده آخر، اعتقاد خود را جاودانه کرد:

گویا محمود درویش این لحظه را پیش‌بینی کرده بوده:

محاصره را محاصره کن
راه فراری نیست

بازوان قطع شده ات را بردار
و دشمنت را با آن بزن pic.twitter.com/OHrxQR1NW1

— Sara Massoumi (@SaraMassoumi) October 18, 2024

برخی ستایش‌کنندگان سنوار از فعالان مخالف حکومت جمهوری اسلامی، از هواداران گروه‌های چپ‌گرا محسوب می‌شوند که تا جایی پیش رفته‌اند که سنوار را با «چه‌گوارا» مقایسه کرده‌اند.

در حالی که برخی مخالفان سیاست‌های جمهوری اسلامی و به ویژه علی خامنه‌ای، آرزوی سرنوشت مشابهی را برای مقامات جمهوری اسلامی کرده‌اند، شماری دیگر از جمله برخی از چهره‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان، همراه با فعالان اصولگرای شناخته‌شده یا دارای نام‌های مستعار در فضای مجازی، به تقدیر از یحیی سنوار پرداخته و نوشته‌اند که انتشار آخرین لحظات زندگی او نشان داد که «برخلاف» ادعاهای اسرائیل، در تونل‌ها پنهان نشده بود.

این نوشته‌ها در حالی است که به گفته مقام‌های اسرائیلی، رهبر گروه افراطی حماس مرتباً در حال فرار از این تونل به تونلی دیگر بود و از آنجا عملیات علیه نیروهای اسرائیلی را هدایت می‌کرد. او در لحظه آخر زندگی‌اش نیز در حال فرار بود که به صورت اتفاقی به دام نیروهای اسرائیلی افتاد.

همزمان با ابراز مخالفت برخی مخالفان حکومت ایران از انتشار ویدئوی آخرین لحظات زندگی سنوار از سوی ارتش اسرائیل به‌دلیل ایجاد زمینه برای تاثیرگذاری و «الهام‌بخشی» غیرضروری، موافقان و فعالان داخل حکومت آن را «سندی» دال بر رد ادعاهای اسرائیل مبنی بر پنهان‌شدن او در تونل‌ها، رد ادعای «جاسوسی» او و به «کشتن‌دادن» رهبران حزب‌الله لبنان و موارد دیگر عنوان کرده‌اند.

عبدالرضا داوری، فعال سیاسی و از مقامات پیشین جمهوری اسلامی که پس از کشته‌شدن نصرالله، سنوار را که مدت‌ها بود خبری از او در دست نبود، به «جاسوسی» متهم کرده بود، به شدت از سوی برخی هواداران حکومت مورد انتقاد قرار گرفته، تا جایی که ناچار شد بنویسد، «پیچیدگی‌های صحنه» پس از مرگ نصرالله، و «سنگینی شهادت» او موجب شد وی دچار «تردید» شود و آرزوی بخشش کرده است.
حسام‌الدین آشنا، از چهره‌های امنیتی فعال در فضای مجازی که توئیت‌های مبهم و کنایه‌های او به گروه‌های سیاسی و رقبا، سابقه دارد، در شبکه ایکس نوشته: «یحیی می‌تواند یک‌سال در غزه دوام بیاورد؛ اگر نفوذ نباشد. سید حسن نمی‌تواند در ضاحیه در امان باشد؛ اگر نفوذ باشد. پیدا کنید آدم فروش را.»

او به موضوع «نفوذ» اشاره کرده که مدت‌هاست در مورد گسترش آن در نیروهای نظامی و امنیتی ایران هشدار داده می‌شود و حتی ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی پیشین این گروه در تهران، از پیامدهای آن عنوان می‌شود.

برخی تحلیلگران سیاسی مخالف حکومت در واکنش به پست‌هایی چون «الهام‌بخشی زندگی و مرگ سنوار برای کودکان فلسطینی» و «از بین‌نرفتن جبهه مقاومت و پیروزی آن در آینده»، نوشته‌اند که جبهه مقاومت را «اغماض» اسرائیل و غرب و «حمایت‌های مالی» جمهوری اسلامی زنده نگه داشته بود، نه «خون»؛ و با تغییر معادلات و کاهش توان ایران در حمایت از گروه‌های نیابتی خود به‌دلیل افزایش هزینه‌های انسانی، این جبهه در عرض مدت کوتاهی به وضعیت فعلی دچار شد.

هزینه‌های مالی جمهوری اسلامی از گروه‌های نیابتی خود در لبنان و سرزمین‌های فلسطینی از مواردی است که کاربران بسیاری به آن اشاره کرده و بابت این موضوع به تندی به حکومت تاخته‌اند.
احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی، نیز در واکنش به کشته‌شدن سنوار، در کانال تلگرامی خود با اشاره به آنچه «فضای دوقطبیِ شیطان‌سازی و قدیس‌سازی از نقش‌‌آفرینان سیاسی در خاورمیانه» نامیده، نوشته است: «ترور تصادفی سنوار به احتمال زیاد از شدت جنگ در نوارغزه می‌کاهد و بر کل بحران منطقه اثر می‌گذارد.»

برخی کاربران از جمله فاطمه شمس، شاعر و استاد دانشگاه نیز به موضوع «جنگ‌افروزی» سنوار و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل اشاره کرده‌اند که به نوشته او به «آرزویشان رسیدند، ولی آرزوهای آن چهل و چند هزار نفر در خاک شد» که اشاره به شمار قربانیان در جریان حمله‌ اسرائیل به غزه در واکنش به عملیات هفتم اکتبر حماس است.
شماری نیز ستایش‌کنندگان سنوار را نکوهش کرده و نوشته‌اند تقدیر آن‌ها از او، در واقع، تقدیر غیرمستقیمِ جنگ، خشونت و کشتار است.

در حالی که برخی از کاربران برای نشان‌دادن خوشحالی خود از مرگ سنوار و از دست‌رفتن یکی دیگر از چهره‌هایی که مورد حمایت و تایید جمهوری اسلامی قرار داشت، ویدئوهای رقص و شادخواری خود را منتشر می‌کنند، برخی از هواداران حکومت آرزو کرده‌اند که سرنوشتی شبیه سنوار نصیب‌شان شود و بتوانند در جنگ با اسرائیل، «شهید» شوند؛ موضوعی که موجب شده کاربران مخالف حکومت از آن‌ها بخواهند برای رسیدن به آرزویشان به لبنان و غزه بروند و «ملت ایران را نیز راحت کنند».
شمار معدودی از چهره‌های نزدیک به اصلاح‌طلبان نیز با انتقاد از سنوار، او را مسئول کِشاندن ایران به نزدیکی رویارویی مستقیم با اسرائیل دانسته و نوشته‌اند این در حالی است که به ادعای آن‌ها نصرالله، سی سال ایران را با «درایت، از جنگ دور نگه داشت».