ترس و نگرانی جمهوری اسلامی از همکاری نظامی کشورهای عربی با اسرائیل و «افزایش تولید نفت»

جنگنده‌های «اف-۳۵» نیروی هوایی ارتش اسرائیلکیهان لندن: جمهوری اسلامی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هشدار داده که برای تهران «غیرقابل قبول» است اگر اجازه داده شود از حریم هوایی یا پایگاه‌های نظامی آنها علیه آن استفاده کنند. مقامات تهران هشدار داده‌اند هرگونه اقدامی از این شکل با واکنش مواجه خواهد شد.

در شرایطی که مقامات اسرائیل می‌گویند در حال بررسی گزینه‌های مختلف برای حمله تلافی‌جویانه علیه جمهوری اسلامی هستند، عباس عراقچی وزیر خارجه به ریاض سفر کرده است.

او پیش از این سفر با هشدار نسبت به حمله احتمالی به «تأسیسات زیربنایی» جمهوری اسلامی گفته بود «جمهوری اسلامی به دنبال افزایش تنش و جنگ نیست، گرچه از جنگ نمی‌ترسیم و برای هر سناریویی آمادگی داریم.»

وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین مدعی شد، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در آمادگی کامل هستند و تمام اهداف لازم را شناسایی کرده‌اند.

رویترز در همین ارتباط روز چهارشنبه ۱۸ مهرماه، گزارش داد که در جریان سفر مسعود پزشکیان به قطر، دولت‌های عربی به جمهوری اسلامی اطمینان دادند که در درگیری میان ایران و اسرائیل بی‌طرف هستند.

مقامات جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند هرگونه کمک به اسرائیل، مانند اجازه استفاده از حریم هوایی یک کشور منطقه برای اقدام علیه آنها، با واکنش روبرو خواهد شد.

با اینهمه اما بعید به نظر می‌رسد، اعلام بی‌طرفی از سوی کشورهای عربی منطقه، خاطر رژیم ایران را جمع کند زیرا آنها در گذشته در موارد مشابه موضع بی‌طرفی خود را رسماً اعلام کرده بودند اما در نهایت مقامات جمهوری اسلامی آنها را متهم کردند که با اسرائیل یا آمریکا برای ضربه زدن به آنان همکاری داشتند.

به عنوان مثال پس از اولین حمله موشکی سپاه به اسرائیل در فروردین‌ماه ۱۴۰۳، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در یک کنفرانس خبری که سوم اردیبهشت‌ماه برگزار شد اعلام کرد «۲۰ کشور منطقه و غربی برای رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایران در حمله به اسرائیل همکاری کردند.»

همزمان با کازار جمهوری اسلامی برای فشار به دولت‌های منطقه به هدف ترساندن آنها از ایستادن کنار اسرائیل،  دولت بایدن نیز به شدت تلاش می‌کند حمله تلافی‌جویانه اسرائیل به ایران را تا جای ممکن محدود کند. نگرانی از گسترش جنگ در منطقه و افزایش بهای نفت از عمده دلایلی است که آمریکا را نگران می‌کند.

برای جمهوری اسلامی، هر دلیلی که منجر به محدودتر شدن عملیات تلافی‌جویانه اسرائیل شود غنیمت و هر اقدامی که دست اسرائیل را برای ضربه زدن به منافع جمهوری اسلامی بازتر کند خطرناک است حتا اگر افزایش تولید نفت از سوی عربستان و یا کشورهای عضو اوپک باشد.

نگرانی از افزایش بهای نفت و گاز و ترس از «خلاء نفت ایران» در بازار انرژی اکنون یکی از عوامل بازدارنده‌ای است که دولت بایدن و حتا دولت‌های اروپایی بر اساس آن تلاش می‌کنند تا اسرائیل را دست‌کم از هدف قرار دادن تاسیسات پالایشگاهی جمهوری اسلامی منصرف کنند.

در همین ارتباط رویترز می‌نویسد، «در صورتی که انتقامجویی اسرائیل برخی از تأسیسات این کشور را نابود کند، سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، که عملاً توسط عربستان سعودی رهبری می‌شود، ظرفیت نفت مازاد کافی برای جبران هرگونه از دست دادن عرضه‌ توسط ایران را دارد.»

در جریان درگیری چهار ساله عربستان با حوثی‌ها بارها تاسیسات نفتی عربستان هدف حملات موشکی و پهپادی قرار گرفت. حتا برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که حکومت ایران مستقیم تاسیسات نفتی آرامکو را هدف قرار داده است.

یک دیپلمات غربی در خلیج فارس به رویترز گفت، جمهوری اسلامی به صراحت اعلام کرد که تهران در برابر حمله اسرائیل خواستار اتحاد منطقه‌ای است و بی‌طرفی کشورهای خلیج را بی‌معنا می‌داند.

این دیپلمات گفت که رژیم ایران به صراحت اعلام کرده است که تهران نحوه واکنش هر یک از کشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد حمله اسرائیل و همچنین نحوه واکنش ایالات متحده را زیر نظر خواهد داشت.

بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات میزبان نیروهای آمریکایی هستند. بعد از امضای «پیمان ابراهیم» چندین دولت عربی همکاری‌های خود در بخش اقتصادی، فرهنگی و دفاعی و نظامی را با اسرائیل افزایش دادند و این درست همانچیزیست که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به صراحت اعلام کرده که با آن مخالف است.

وزرای خارجه شش کشور آمریکا، اسرائیل، امارات، بحرین، مراکش و مصر در «اجلاس النقب» که فروردین ۱۴۰۱ در «کدما هتل» صحرای النقب اسرائیل برگزار شد برای تشکیل یک ناتوی عربی- عبری در مقابل تهدیدات جمهوری اسلامی به توافق رسیدند.

چند ماه پس از برگزاری این نشست در خرداد ۱۴۰۲ یکی از بزرگترین مانورهای هوایی با حضور آمریکا، اسرائیل، عربستان و اردن در منطقه برگزار شد. برخی منابع گزارش داده بودند در جریان حملات اسرائیل به پالایشگاه نفت حوثی‌ها در یمن، عربستان سعودی نیز همکاری داشته است. اینها بخشی از نشانه‌هایی است که جمهوری اسلامی را به شدت از آنچه در منطقه درحال وقوع است نگران می‌کند، به ویژه آنکه در داخل ایران نیز حکومت با بحران مشروعیت و مشکلات عدیده‌ به ویژه اقتصادی روبروست.