محوطه باستانی و ثبت جهانی شده بیشاپور توسط اداره میراث فرهنگی استان فارس بتن‌ریزی شد

 بتن‌ریزی در بخش‌هایی از محوطه باستانی بیشاپوررادیو فردا: در یک اقدام بحث‌برانگیز، بیش از یک کیلومتر از محوطه باستانی و ثبت جهانی بیشاپور توسط اداره میراث فرهنگی استان فارس بتن‌ریزی شد. عباس مقدم، باستان‌شناس برجسته ایرانی، این مداخله را «ناجوانمردانه» توصیف کرد و گفت که استفاده از بتن در یک محوطه ثبت جهانی، خلاف اصول مرمت و حفاظت از آثار باستانی است.

سازمان میراث فرهنگی دلیل این اقدام را، «ایجاد دسترسی» اعلام کرده است.

اما آقای مقدم تأکید کرد که در دیگر محوطه‌های باستانی مانند شوش و سیلک، از سازه‌های سبک مانند الوارهای چوبی استفاده شده است که امکان جمع‌آوری و مرمت مجدد را فراهم می‌کند، در حالی که بتن عارضه‌ای پایدار و نامتناسب با محیط تاریخی بیشاپور ایجاد کرده است.

همچنین، برخی از تالارهای مهم بیشاپور، از جمله تالار چلیپا و موزاییک، تحت تأثیر این بتن‌ریزی قرار گرفته‌اند.

افشین ابراهیمی، معاون میراث فرهنگی استان فارس و مدیر پایگاه میراث جهانی بیشاپور، مسئول صدور مجوز این بتن‌ریزی است.

این اقدام باعث واکنش‌های گسترده در میان کارشناسان شد.

شهر بیشاپور که در حوالی کازرون در استان فارس قرار دارد در دوره ساسانی، به عنوان یکی از پنج مرکز اداری ناحیه پارس عمل می‌کرد.

شهر باستانی بیشاپور در دو مرحله کاوش باستان‌شناسی شده است. اما این کاوش‌ها تنها شامل سه درصد از این محوطه شده و ۹۷ درصد این شهر باستانی همچنان زیر خاک مدفون مانده است. اکنون درحالی این بتن‌ریزی انجام شده که کف تالارهای کاخ بیشاپور هنوز کاوش نشده و در کاوش‌های اولیه این محوطه، موزاییک‌های رنگینی کشف شد که بخشی از آن‌ها در موزه لوور و بخشی دیگر در مخازن موزه‌ای ایران نگهداری می‌شود.

شهر باستانی بیشاپور و محوطه آن در فهرست میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده است.
تخریب آتشدان مرکزی محوطه تاریخی هراسکان
در همین حال به تازگی ویدئویی هم منتشر شده که نشان می‌دهد آتشدان مرکزی آتشکده هراسکان کاشان در اثر استفاده از گنج‌یاب‌ها تخریب شده است.

برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ حفاری و کاربرد غیرمجاز فلزیاب چهل درصد بیشتر شده است.

نبود قوانین مدون و روشن در قبال حفاری‌های غیر مجاز و موارد تنبیهی ناکافی و غیرمتناسب باعث شده که حفاران غیر مجاز و قاچاقچیان آثار باستانی، بدون نگرانی به تخریب این آثار و محوطه‌ها دست بزنند؛ آنچنان‌که برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که تقریباً هیچ سایت باستانی‌ای در ایران از آسیب حفاری‌های غیر مجاز در امان نمانده است.
گلسنگ، فرونشست زمین و آلاینده‌های شیمیایی بلای جان تخت جمشید
شهر باستانی بیشاپور و آتشکده هراسکان اما تنها محوطه باستانی ایران نیست که در معرض بی‌توجهی و تخریب قرار گرفته است.

به تازگی خبرهایی از تخریب تدریجی میراث جهانی تخت جمشید به گوش می‌رسد. یکی از عوامل تخریب، رشد گل‌سنگ بر سطح بناهای تخت جمشید عنوان شده است. فرونشست زمین در منطقه هم تهدیدی جدی برای این اثر باستانی به‌شمار می‌آید.

هم‌زمان باستان‌شناسان و مسئولان مرودشت، با توجه به نزدیکی مجتمع‌های پتروشیمی و پالایشگاه شیراز به تخت جمشید، بر تأثیر تخریبی آلاینده‌های شیمیایی هم تأکید دارند. این آلاینده‌ها رشد گل‌سنگ‌ها را تسریع کرده و تخریب تخت جمشید را به همراه دارند. پژوهشگران آلاینده‌های شیمیایی را عامل اصلی رخنه گل‌سنگ‌ها می‌دانند و از آن به عنوان مرگ خاموش تخت جمشید یاد می‌کنند.

تیرماه امسال هم برگزاری کنسرت علیرضا قربانی در تخت‌جمشید خبر‌ساز شد. برخی کاربران در فضای مجازی کارزارهایی برای لغو کنسرت جهت پیشگیری از تخریب تخت جمشید به راه انداختند؛ اما مسئولان فرهنگی استان فارس و برگزارکنندگان کنسرت، با این ادعا که محل اجرای کنسرت، با خود محوطه باستانی فاصله دارد و امواج صوتی ناشی از برگزاری کنسرت، بر این سازه باستانی تأثیری نخواهد داشت، حاضر به لغو برنامه موسیقی نشدند.

پیشتر مدیر پایگاه تخت جمشید هم اعلام کرده بود که تخت جمشید بودجه ندارد و ردیف اعتباری آن از دو سال پیش قطع شده است. استاندار فارس البته این موضوع را رد کرده است.

در این میان بسیاری از کارشناسان درباره وضعیت این میراث بشری ابراز نگرانی کرده و هشدار می‌دهند که تخت جمشید در حال مرگ تدریجی است