اسرائیل و پدیده «جعل سازی GPS» در جنگ؛ وقتی موقعیت مکانی ساکنان حیفا هم فرودگاه بیروت می‌شود

یورونیوز: انفجار هفته گذشته پیجرها و بی‌سیم‌های گروه حزب‌الله در لبنان را می‌توان مصداق بارز استفاده از فناوری‌های نوین در جنگ‌های قرن جاری دانست.

هرچند اسرائیل مسئولیت این انفجارهای همزمان در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه گذشته را برعهده نگرفته است اما این اولین بار نیست که این کشور از فناوری‌های نوین در عملیات نظامی خود استفاده می‌کند.

اسرائیل از ابتدای جنگ غزه تاکنون از روشی به نام «جعل سازی جی پی اس» استفاده می‌کند که باعث می‌شود سامانه موقعیت‌یاب جهانی در مناطق مورد نظر فرماندهان نظامی مختل شود.

به عنوان مثال این روزها اسرائیل توانسته است «جی پی اس»‌ها در لبنان را مختل کند تا آن دسته از راکت‌ها و موشک‌های حزب‌الله که با استفاده از این سامانه به هدف خود نزدیک می‌شوند در صورت شلیک از مسیر اصلی منحرف شوند.

هرچند این اقدام در مقایسه با آنچه هفته پیش با انفجار پیجرها و بی‌سیم‌ها روی داد مرگبار نیست اما زندگی روزمره و کسب‌ و کار شهروندان عادی در لبنان را مختل کرده است.

اختلال در «جی پی اس» باعث شده است که در داخل اسرائیل نیز بسیاری از شهروندان در غیاب راه‌حل دیجیتال به استفاده از نقشه‌های کاغذی روی بیاورند.
اهمیت «جی پی اس» در جنگ چیست؟سامانه موقعیت یاب جهانیاین سامانه در عمل یکی از رکن‌های اصلی انقلاب دیجیتال یا فناوری نوین طی دهه‌های اخیر بوده است. بسیاری از اپلیکیشن‌های تلفن همراه خدمات خود را با استفاده از «جی پی اس» ارائه می‌دهند. تصور استفاده از اپلیکیشن‌هایی مانند «اسنپ» در ایران یا «اوبر» در دیگر کشورهای جهان بدون «جی پی اس» غیرممکن به نظر می‌رسد.

این در حالی است که بسیاری از ساکنان خاورمیانه این روزها شاهد پدیده «جعل سازی جی پی اس» هستند. به عنوان مثال ساکنان شهر حیفا در شمال اسرائیل که هدف موشک‌ها و راکت‌های حزب‌الله قرار می‌گیرد موقعیت مکانی خود در تلفن‌های همراه‌شان را فرودگاه بیروت می‌بینند.

در زمان جنگ استفاده از فناوری «جعل سازی جی پی اس» باعث می‌شود تا جنگ‌افزارهایی مانند راکت و موشک مکان‌یابی اشتباه داشته باشند. در جریان این عملیات سیگنال‌های «جی پی اس» قطع نمی‌شوند اما به گونه‌ای دستکاری می‌شوند که مکان را اشتباه نشان دهند.

بررسی‌ها نشان داده است که محل فعالیت یکی از سیستم‌های «جعل سازی جی پی اس» در اسرائیل یک پایگاه هوایی در شمال این کشور است.

اسرائیل ابتدا نقش خود در اختلال در سامانه موقعیت‌یاب جهانی رد می‌کرد اما اکنون به وجود آمدن «اختلال» در این شبکه را پذیرفته است.

با این حال ارتش اسرائیل از اظهارنظر رسمی در این مورد خودداری می‌کند. اسرائیل در عمل از فناوری «جعل سازی جی پی اس» به عنوان ابزاری دفاعی در کنار گنبد آهنین و رهگیری موشک‌ها و راکت‌ها استفاده می‌کند.
تبعات استفاده از «جعل سازی جی پس اس»استفاده از جی پس اس در خودروهابا این حال متوسل شدن به این فناوری کم‌هزینه نیست زیرا علاوه بر اپلیکیشن‌های خدمات رسانی مانند تاکسی‌رانی و سفارش غذا، فعالیت‌های مهمتری مانند رفت و آمد هواپیماهای غیرنظامی نیز به «جی پس اس» وابسته است.

هواپیماها برای برخی از کارکردهای اولیه مانند تعیین میزان ارتفاع از سطح زمین به سامانه موقعیت‌یاب جهانی تکیه می‌کنند.

هرچند اختلال در «جی پس اس» تاکنون منجر به سانحه هوایی نشده است اما «جعل سازی جی پس اس» باعث می‌شود تا خلبان‌ها مجبور شوند هشدارهای اشتباه در طول پرواز دریافت کنند و در نهایت این سامانه را غیرفعال کنند.

یک فروند هواپیمای مسافربری ترکیش ایرلاینز چند ماه پیش به مدت ۴۰ دقیقه بر فراز فرودگاه بیروت پرواز کرد و در نهایت نتوانست در این فرودگاه فرود بیاید. این هواپیما در نهایت به ترکیه بازگشت. دلیل اصلی اختلال در پرواز این هواپیما استفاده از «جعل سازی جی پس اس» از سوی اسرائیل بود.

اردن نیز چند ماه پیش در زمان رویارویی نظامی ایران و اسرائیل شاهد اخلال در سامانه موقعیت‌یابی جهانی بود. ترافیک هوایی اردن در آن زمان بدون استفاده از «جی پی اس» با استفاده از سامانه‌های دیگر صورت گرفت.

از سوی دیگر لبنان چند ماه پیش بابت «جعل سازی جی پی اس» به اتحادیه مخابرات بین‌المللی و سازمان ملل متحد شکایت کرد.

به نظر می‌رسد تداوم اختلال‌ها در سامانه موقعیت‌یاب جهانی یا گسترش آن ممکن است در میان مدت یا درازمدت باعث شود تا در عمل امنیت و ایمنی «جی پی اس» زیر سوال برود و استفاده از آن کاهش یابد.