پیام تبریک پزشکیان به دیکتاتور کره شمالی: انگیزه‌ای سیاسی یا دیپلماتیک؟

عصر ایران؛ هومان دوراندیش - در خبرها آمده بود که مسعود پزشکیان در پیامی فرارسیدن روز ملی و هفتادوششمین سالروز تأسیس جمهوری دموکراتیک خلق کره شمالی را به "کیم جونگ اون" رهبر کره و مردم این کشور تبریک گفته است.

 این هم شاید از مصائب رئیس جمهور شدن باشد که فردی منتخب ناچار شود قلم را بردارد و سالروز تاسیس نظامی توتالیتر را به حاکم آن تبریک بگوید.

  البته ممکن است عده‌ای بگویند ادب دیپلماتیک چنین اقتضایی داشته و از قدیم هم گفته‌اند ادب آداب دارد. شاید. اما شاید هم می‌شد که پزشکیان این وظیفه ناخوشایند را به وزیر خارجه‌اش محول کند و به عنوان رئیس جمهور ایران، قلمش را به ننگ چنین تبریکی نیالاید.

  اما نکته عجیب‌تر در پیام پزشکیان، که البته این یکی هم لابد به ادب و آداب دیپلماتیک ربط دارد، تبریک گفتن سالروز تاسیس کره شمالی به مردم این سرزمین است؛ مردمی که در سایه شوم حکمرانی "اون" تقریبا پاک از جهان خارج بی‌خبرند و جرأت کوچک‌ترین انتقادی از رژیم توتالیتر حاکم بر کشورشان را ندارند و مدام باید وفاداری خودشان را به این رژیم ابراز کنند و در تاریخ نکبت‌بار کره شمالی، میلیون‌ها نفرشان در "قحطی‌های کمونیستی" جان باخته‌اند و از آزادی و رفاه  بی‌بهره‌اند، چرا باید مخاطب تبریک بابت روی کار آمدن دیکتاتوری کمونیستی در سرزمین‌شان باشند؟

  وضعیت اینترنت در کشورهای جهان با سه واژه "آزاد"، "نسبتا آزاد" و "غیرآزاد" توصیف می‌شود. مثلا اینترنت در روسیه و چین "غیرآزاد" است. اما اینترنت در کره شمالی حتی غیرآزاد هم نیست چراکه در این کشور فقط شمار اندکی از مردم به اینترنت دسترسی دارند که بخش قابل توجهی از همین اقلیت کوچک نیز دسترسی محدودی به اینترنت دارند.

  یکی از وعده‌های پزشکیان در جریان انتخابات ریاست جمهوری، ایجاد اینترنت آزاد در ایران بوده. ولی مردم کره شمالی باید امیدوار باشند که کشورشان جزو کشورهایی شود که اینترنت غیرآزاد دارند.

  این نکته را هم باید اضافه کرد که اگر پزشکیان موفق شود به وعده‌اش درباره اینترنت عمل کند، ما تازه صاحب اینترنت "نسبتا آزاد" خواهیم شد. اگر به وضعیت "آزادی اینترنت" در گزارش نهادهای معتبر مراجعه کنید می‌بینید کشورهایی نظیر هند و کره جنوبی هم "اینترنت نسبتا آزاد" دارند. یعنی حتی این دو کشور از حیث آزادی اینترنت، همانند ژاپن و کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی نیستند.

  در واقع پزشکیان در حالی که امیدوار است بتواند اینترنت "نسبتا آزاد" را در ایران برقرار کند، سالروز تاسیس حکومتی را به مردم کره شمالی تبریک گفته است که حتی حاضر نیست اینترنت "غیرآزاد" را در کشورش برقرار کند.

  اما به غیر از آزادی اینترنت یا آزادی مطبوعات یا آزادی سیاسی یا آزادی تحزب، که همگی نمره بسیار پایینی (نزدیک صفر یا زیر صفر) در کره شمالی دارند، مردم کره شمالی گرفتار فلاکتی هستند که فقط در بدترین کشورهای آفریقایی می‌توان نظیر آن را مشاهده کرد.

  به هر حال، هر طور که حساب کنیم، تاسیس حکومت کمونیستی در کره شمالی، جای تبریک گفتن ندارد. ضرورت این تبریک هم چندان روشن نیست. یعنی پزشکیان صرفا به تقویم سیاسی روی میزش نگاه کرده و دیده امروز سالروز تاسیس حکومت کره شمالی است و پیام تبریکی برای "اون" صادر کرده؟

   بعید است؛ چون در این صورت آقای پزشکیان بعد از این هم باید تاسیس حکومت‌های گوناگون در پنج قاره جهان را به سران این حکومت‌ها تبریک بگوید بدون اینکه هدف سیاسی خاصی در پس تبریکش باشد.

   تبریک به "اون" ربطی به شعارها و ایده‌های پزشکیان در دوران مبارزات انتخاباتی‌ هم ندارد و اگر سالروز تاسیس جمهوری چک یا روی کار آمدن حکومت دموکراتیک در لهستان یا آفریقای جنوبی را تبریک می‌گفت، عجیب نبود.

  اما پزشکیانی که در مناظره‌های انتخاباتی، بر برقراری روابط حسنه با همه دنیا و البته غرب تأکید داشته و این تحول را لازمه بهبود وضعیت اقتصادی کشور می‌داند به حکومتی منزوی تبریک گفته لابد چون پروتکل‌ها چنین اقتضا می‌کرده. تنها توجیه شاید این باشد که پروتکل‌های دیگر را هم از سر ناچاری پذیرفته.