مخالفت دوباره ایران با زنگزور؛ عراقچی: «ترسیم دوباره مرزها خط قرمز ایران است»

 عباس عراقچیرادیو فردا: در ادامه ابراز ناخشنودی از طرف مقامات جمهوری اسلامی از حمایت روسیه از گشایش دالان زنگزور، وزیر خارجه ایران به طور غیرمستقیم به این کشور هشدار داد که «ترسیم دوباره مرزها، خط قرمز ایران است».

عباس عراقچی پنج‌شنبه شب، ۱۵ شهریور، در صفحه خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هر تهدیدی علیه تمامیت ارضی همسایگان ما، یا ترسیم دوباره مرزها، چه در شمال باشد، چه در جنوب، چه در شرق و چه در غرب، کاملا غیر قابل قبول است و برای ایران خط قرمز به شمار می‌رود.»

رسانه‌ها در ایران پیام عباس عراقچی را در ارتباط با تأکید روسیه در راستای «همراهی با آذربایجان و ترکیه» در زمینه گشایش کریدور زنگزور تفسیر کردند.

پیام وزیر خارجه ایران ساعاتی پس از دیدار سفیر ایران در مسکو با مشاور سیاسی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، منتشر شده است. اما معلوم نیست دلیل انتشار این پیام واکنشی به مطالب مطرح شده در دیدار روز پنج‌شنبه کاظم جلالی با ایگور لویتین بوده است یا نه.

عباس عراقچی در پیام روز پنج‌شنبه خود اشاره کرده است که «امنیت و ثبات منطقه‌ای» ممکن است در نتیجه تغییرات احتمالی در مرزهای قفقاز جنوبی در کنار ایران دستخوش بحران شود.

همزمان، به نوشته تهران تایمز، در دیدار روز پنج‌شنبه سفیر ایران با مشاور رئیس‌جمهور روسیه موضوع «کریدورهای حمل و نقل» نیز مطرح شد. این روزنامه به نقل از کاظم جلالی افزود: «با تشکیل دولت جدید در ایران، روند اجرای پروژه‌های حمل و نقل که متوقف شده بود، تسریع می‌شود.»

لئونید لوژچکو، رئیس شورای بازرگانی مرتبط با ایران در اتاق بازرگانی و صنایع روسیه نیز در دیدار سفیر ایران با مشاور ولادیمیر پوتین شرکت کرد.

در پی تحرکات هفته‌های اخیر روسیه که نشان از حمایت مسکو از گشایش دالان زنگزور دارد، جمهوری اسلامی ایران بیش از سال‌های قبل نسبت به این مسئله حساسیت نشان داده است.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، هفته گذشته گفت مسکو حامی خواسته آذربایجان برای دسترسی بلامانع به منطقه نخجوان از طریق گشایش کریدور حمل و نقل زنگزور است.

این دالان در جنوبی‌ترین بخش از خاک ارمنستان، برای ترانزیت ایران اهمیت راهبردی دارد و افزون بر آن، ایران آخرین راه اعمال نفوذ برای اثرگذاری بر رقابت‌های منطقه قفقاز را از دست خواهد داد.

مراودات ترانزیتی ایران با قفقاز جنوبی از طریق جاده‌های استان آذربایجان شرقی برای ایران حائز بیشترین اهمیت است.

مسکو و باکو خواهان نظارت و کنترل روسیه بر این کریدور هستند، اما ایروان و تهران با آن مخالفند.

ایران در جنگ‌های آذربایجان علیه ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ علیا حامی ارمنستان بود و ترکیه و روسیه حامی باکو بودند. آن جنگ‌ها با پیروزی آذربایجان و تحقق اهداف ارضی باکو خاتمه یافت.

اسرائیل نیز که ایران آن را دشمن اصلی خود می‌داند، در آن عملیات پرتلفات که به اخراج ده‌ها هزار ارمنی منجر شد، یاری‌رسان تسلیحاتی به ارتش آذربایجان بود.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز ۹ مرداد سال جاری در دیدار با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان که برای شرکت در آیین ادای سوگند رئیس‌جمهور ایران به تهران رفته بود، گفت ایران با راه‌اندازی این کریدور مخالف است و آن را مخالف منافع خود می‌داند.

رسانه‌های ایران طرح ارائه شده از سوی آقای پاشینیان در پاییز سال گذشته در اجلاس جاده ابریشم در تفلیس را نیز با عنوان «چهارراه صلح»، «دور زدن کریدور زنگزور و ایران با هم» نامیده و نوشته بودند طرح ایروان هم این دالان را بی‌وجه ‌می‌کند و هم ایران را از مسیرهای ترانزیتی خود در مرزهای شمال غربی محروم خواهد کرد.

مدیرکل امور اورآسیای وزارت خارجه تهران سه‌شنبه این هفته در «دیدار» با سفیر روسیه در تهران این هشدار را تکرار کرده و گفته بود این امر منافع ایران را با تهدید روبه‌رو خواهد کرد و تهران با هر گونه تغییر ژئوپولیتیک در منطقه قفقاز کنار نخواهد آمد.

راه‌اندازی دالان زنگزور بند نهم از توافق به دست آمده در آتش‌بس چهار سال پیش میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است که با وساطت روسیه حاصل شد.

سخنگوی وزارت خارجه روسیه این هفته گفت این موضوع را برای ایران «شفاف‌سازی‌» می‌کند تا آن را قبول کند.

اما رسانه‌های نزدیک به حاکمیت در تهران در طول این هفته انتقادهای کم‌سابقه‌ای از روسیه را در ارتباط با حمایت از گشایش این دالان عنوان کردند. انتقادها در حالی است که تهران مسکو را شریک «راهبردی» خود تلقی می‌کند و در یورش روسیه به اوکراین در مظان اتهام تجهیز تسلیحاتی روسیه به پهپادهای تهاجمی برای حملات در اوکراین و ارائه کمک‌های آموزشی سپاه پاسداران به روسیه برای استفاده از این پهپادها است.

خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، این هفته در «توصیه به روس‌ها» نوشت که «دالان موهوم زنگزور» ایجاد نخواهد شد.

محسن رضایی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و فرمانده اسبق سپاه پاسداران، این هفته گفت رفتار دولتمردان روسیه درباره گذرگاه زنگزور و جزایر سه‌گانه ایران قابل قبول نیست.