هرودوت: سربازان یونانی در جنگ با ایرانیان با شنا گریختند؛ اما شنا جزو ورزش‌های المپیک باستان نبود،چرا؟
+5
رأی دهید
-0
یورونیوز: شاید ورزشکارانی مانند مارک اسپیتز و مایکل فلپس، دو شناگر مشهور آمریکایی جزو بزرگترین قهرمانان تاریخ المپیک مدرن باشند، اما اگر در عصر یونان باستان زندگی می‌کردند احتمال مهارتهای آنها در جریان بازیهای المپیک چندان ستوده نمی‌شد.در واقع، در هیچ نقطه‌ای از تاریخ بازیهای المپیک عصر باستان، نشانی از به رسمیت شناخته شدن شنا به عنوان یک ورزش حرفه‌ای در این بازی‌ها دیده نمی‌شود؛ آنهم در حالی که بیشتر یونانی‌ها می‌توانستند شنا کنند و حتی به توانایی‌شان در آب می‌بالیدند.
بازیهای المپیک باستان بین قرن‌های هشتم و چهارم قبل از میلاد برگزار می‌شد و شامل مسابقاتی مانند بوکس و ورزش‌های پنج‌گانه (دویدن، پریدن، پرتاب نیزه، پرتاب دیسک و کشتی) بود.
در آن زمان اگر قرار بود به کسی توهین کنند، می‌گفتند «فلانی نه خواندن می‌داند و نه شنا کردن»؛ که نشان می دهد مهارت در آب یک ویژگی مهم محسوب می‌شده است.
با این وجود، مورخان دقیقا نمی‌دانند که چرا این ورزش هرگز در بازی‌ها گنجانده نشده بود.
ورزش و فعالیت‌های نظامی
برخی از محققان این فرضیه را مطرح کرده‌اند که از آنجا که شنا یک فعالیت نظامی تلقی نمی‌شد، در بازیهای المپیک نیز جایی نداشت. زیرا ورزش‌های المپیک شامل رشته‌هایی می‌شد که در میدان جنگ کاربردی داشتند.
با این حال هرودوت، مورخ معروف یونانی شرح داده که چگونه سربازان این کشور توانستند در جریان جنگ با ایرانیان با شنا کردن از قتل عام فرار کنند و خود را به محل امنی برسانند.
گزارش‌های دیگر نیز حاکی از آن است که در طول جنگ پلوپونز (جنگ‌هایی که طی سال‌های ۴۳۱ تا ۴۰۴ پیش از میلاد بین اسپارت و آتن روی داد و سرانجام نیز باعث تخریب آتن و نابودی تمدن آن شد) از شناگران برای رساندن آذوقه به اسپارتی‌های محاصره شده استفاده می‌شد.
همچنین بسیاری از ورزش‌های المپیک باستان (مانند پرش ارتفاع و دیسک) ارتباط کمی با جنگ داشتند و عموما در تمرینات نظامی معمولی گنجانده نمی‌شدند.
ورزشی برای طبقه کارگران
دکتر ادوارد کلایتون از دانشگاه مرکزی میشیگان، با رد نظریه «نظامی بودن» ورزش‌های المپیک باستان، در مقاله جدیدی می‌نویسد: «شنا به این دلیل در بازیهای المپیک باستانی وجود نداشت زیرا گمان می‌رفت که همواره ماهیگیران یا غواصان صدف برنده این مسابقات می‌شوند؛ یعنی مردانی که امرار معاش خود را از شنا به دست می‌آوردند.»
به گفته او، در آن زمان بازی‌ها چیزی فراتر از یک مهارت ورزشی بودند و در واقع فرصتی برای شرکت کنندگان فراهم می‌کردند تا زیبایی و تعالی روح خود را به نمایش بگذارند؛ مشخصه‌ای که تحت عنوان آرته (arete) شناخته می‌شد و در اندیشه یونان باستان به معنای «تعالی» از هر نوع آن بود.
او می‌نویسد: «به این ترتیب ورزشکاران باید از خانواده‌هایی می‌آمدند که این "آرته" را داشتند و در آتن، این به معنای تعلق به طبقه اشراف بود. آنهم در حالی که ماهیگیران و دیگرانی که در چهارچوب شغل خود شنا می‌کردند، به طبقه کارگر معروف به "banausoi" تعلق داشتند.»
افرادی مانند ارسطو هم در نوشته‌هایشان به این موضوع اشاره داشتند که فعالیت‌های مختص طبقه کارگران به جای اینکه انسان را به «کمال» برساند، هم جسم و هم روح او را تنزل می‌دهد و عموماً نیز پذیرفته شده بود که هیچ ورزشکار واقعی نمی‌تواند از بدن خود برای سود اقتصادی استفاده کند.
ادوارد کلایتون می‌نویسد: «در آن زمان غیرقابل تصور بوده که یک مسابقه ورزشی را با فعالیتی که برای کسب پول انجام می‌شده، یا کاری که توسط شخصی برای امرار معاش انجام می‌شده، مرتبط کنند.»
علاوه بر این، در یونانیان باستان معتقد بودند که «آرته» در زیبایی ظاهری یک مرد منعکس می‌شود و نمایش این ویژگی جسمانی جزء حیاتی همه ورزش‌های المپیک است.
به همین دلیل نیز به نوشته ادوارد کلایتون، ورزشکاران در بازیهای المپیک باستان، برهنه مسابقه می‌دادند تا برتری جسمی آنها نیز برای تماشاگران کاملاً قابل مشاهده باشد.
از نظر او، این موضوع دلیل دیگری برای نگنجاندن شنا در بازیهای المپیک باستان بود. زیرا این مسابقات در آب برگزار می‌شد و به این ترتیب بدن شناگران از دید تماشاگران مخفی می‌ماند.