کشف تازه دانشمندان: مورچه‌های نجار قادر به «جراحی قطع عضو» و نجات جان همنوعانشان هستند

یورونیوز: آیا تا به حال تصور می‌کردید که عمل‌های جراحی منحصر به انسان هستند؟ شاید تعجب کنید که مورچه‌ها نیز این کار را برای نجات جان یکدیگر انجام می‌دهند.

دانشمندان دریافته‌اند یک گونه مورچه‌های درودگر یا نجار معمولی و قهوه‌ای که در ایالت فلوریدای آمریکا آمریکا زیست می‌کنند، دارای هوش پزشکی هستند.

این موجودات کوچک به طور انتخابی اندام‌های زخمی مورچه‌های همنوع خود در لانه را با تمیز کردن زخم‌ها یا قطع اندام‌ها و قسمت‌های آسیب دیده بدن درمان می‌کنند.

محققان می‌گویند این حشرات می‌توانند مراقبت‌های خود را متناسب با نوع آسیبی که به همنوعشان وارد شده است، تنظیم کنند.

اریک فرانک، اکولوژیست رفتاری از دانشگاه وورتسبورگ آلمان و یکی از نویسندگان این مطالعه، در این باره می‌گوید: «وقتی در مورد عمل قطع عضو صحبت می‌کنیم، این به معنای واقعی کلمه تنها مورد ثبت‌شده ای است که در آن یک قطع عضو پیچیده و سیستماتیک توسط یکی دیگر از اعضای گونه‌ در قلمرو حیوانات رخ می‌دهد.»

پیش از این در مقاله ای که در سال ۲۰۲۳ منتشر شده بود دانشمندان دریافته بودند که گروه متفاوتی از مورچه‌ها (با نام علمی Megaponera analis)، می‌توانند از غده خاصی برای ترشح ترکیبات ضد میکروبی جهت سرکوب عفونت‌های احتمالی زخم استفاده کنند.

به همین دلیل مراقبت از زخم در بین مورچه‌ها یک پدیده کاملاً ناشناخته نبود، اما مورچه‌های نجار فلوریدا از آن جهت قابل توجه هستند که این غده را ندارند و در عوض به نظر می‌رسد که فقط از ابزارهای مکانیکی برای درمان هم‌لانه‌ای‌های خود استفاده می‌کنند.

دانشمندان دریافتند که مراقبت مکانیکی آنها شامل یکی از دو راه است: مورچه‌ها یا فقط با دهان خود زخم را تمیز می‌کنند، یا ابتدا این کار را انجام داده و سپس پا را به طور کامل قطع می‌کنند.

محققان برای ارزیابی بهتر، دو مورد شکستگی روی استخوان ران و همینطور استخوان درشت‌نی پای مورچه‌ها را مورد بررسی قرار دادند.
قطع عضو مورچه همنوعآنان مشاهده کردند که یک مورچه ابتدا با دهان خود بریدگی اولیه را تمیز کرد و به دنبال آن یک مورچه دیگر به طور کامل پا را جوید و قطع کرد.

با این حال، مورچه‌ها برای آسیب‌های استخوان درشت نی، فقط تمیز کردن دهانی را انجام دادند.

لورنت کلر، نویسنده ارشد گزارش و زیست شناس تکاملی در دانشگاه لوزان در این باره می‌گوید: «از آنجایی که در موارد آسیب به ناحیه درشت‌نی، مورچه‌ها قادر به قطع سریع پا برای جلوگیری از گسترش باکتری‌های مضر نیستند آن‌ها سعی می‌کنند با صرف زمان بیشتر برای تمیز کردن زخم احتمال عفونی شدن آن را کاهش دهند.»

در هر دو مورد، مداخله مورچه‌ها منجر به این شد که مورچه‌های آسیب‌دیده با زخم‌های عفونی میزان بقای بسیار بیشتری داشته باشند.

دکتر فرانک می‌گوید: «در مورد آسیب‌های استخوان ران، جایی که همیشه پا را قطع می‌کردند، میزان موفقیت در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد بود. برای استخوان درشت‌نی، جایی که آن‌ها پا را قطع نمی‌کردند، میزان بقا همچنان درصد ۷۵ را ثبت کرد.
مورچه نجاربدون این کمک، میزان بقا برای چنین زخم‌هایی طور قابل توجهی پایین‌تر است و به ترتیب ۴۰ و ۱۵ درصد است.

یک قطع عضو معمولی برای یک مورچه حداقل ۴۰ دقیقه طول می‌کشد.

دکتر فرانک می‌افزاید: «مورچه‌ها می‌توانند زخم را تشخیص دهند، ببینند که آیا این زخم عفونی شده یا استریل است و بر اساس آن درباره شیوه درمان تصمیم می‌گیرند. تنها سیستم پزشکی‌ای که می‌تواند با آن‌ها رقابت کند در انسان‌ها وجود دارد.»

دانشمندان می‌گویند این رفتار احتمالا غریزی است، چرا که شواهد بسیار کمی دال بر یادگیری در مورچه‌ها وجود دارد.

نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Current Biology» منتشر شده است.