از انگشتر سلیمانی تا رئیسی؛ جمهوری اسلامی چگونه از انگشتر استفاده سیاسی می‌کند؟
+7
رأی دهید
-3
تصویر برگرفته از ویدئویی که انگشتر «پیداشده» در کنار جسد ابراهیم رئیسی را نشان می‌دهدرادیو فردا: پس از پیدا شدن جسد ابراهیم رئیسی در محل سقوط هلیکوپتر حامل او و همراهانش، رسانه‌های ایران تبلیغات گسترده‌ای را درباره انگشتر رئیسی که در زمان سقوط در دستانش بوده، به راه انداختند.در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فیلمی از «لحظه پیدا شدن» این انگشتر منتشر شد که یک نفر آن را به دوربین نشان می‌داد.
انتشار این فیلم و بازنشر گسترده تازه‌ترین نمونه از به‌کارگیری انگشتر توسط جمهوری اسلامی به‌عنوان ابزار تبلیغات سیاسی است.
اما چگونه انگشتر وارد پروپاگاندای جمهوری اسلامی شد و مقامات حکومت ایران چگونه از آن در راستای اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند؟
خبرگزاری ایسنا ویدئویی از انگشتر سوخته #ابراهیم_رئیسی پس از پیدا شدن لاشه #هلیکوپتر منتشر کرده است.
— RadioFarda|رادیو فردا (@RadioFarda_) May 20, 2024
به گفته رسانه‌های داخلی این انگشتر هدیه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به ابراهیم رئیسی بوده است.
در این ویدئو می‌توان مشاهده کرد که انگشتر رئیسی بر اثر آتش احتمالی در جریان… pic.twitter.com/bWSO2MbfS5
از انگشتر قاسم سلیمانی تا انگشتر ابراهیم رئیسی
انتشار تصاویر انگشتر ابراهیم رئیسی بلافاصله مخاطبان را به یاد انگشتر قاسم سلیمانی می‌اندازد.
در سال ۱۳۹۸، در مورد مشابهی، جمهوری اسلامی تبلیغات گسترده‌ای را درباره انگشتر سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران، پس از کشته شدن او در عراق به راه انداخت.
در آن زمان، عکس انگشتر سلیمانی در دست جداشده او به‌طور گسترده در رسانه‌ها و حساب‌های کاربری حامیان حکومت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
تبلیغات درباره این انگشتر به حدی رسید که دو سال بعد، در زمان هک شدن وب‌سایت روزنامه اسرائیلی جروزالم پست که به هکرهای مرتبط با ایران نسبت داده شد، تصویری گرافیکی بر صفحه اول این وب‌سایت قرار گرفت که در آن اشاره‌ای به انگشتر قاسم سلیمانی شده بود.
در این تصویر، یک موشک از یک انگشتر (یادآور انگشتر دست جداشده قاسم سلیمانی) به سوی محلی که نمادی از گنبد کوره هسته‌ای اسرائیل در دیمونا است، پرتاب شده و این جمله سلیمانی خطاب به اسرائیل نقل شده بود: «ما به شما از آن‌چه فکر می‌کنید، نزدیک‌تر هستیم؛ جایی که فکرش را هم نمی‌کنید.»تبلیغات درباره انگشتر قاسم سلیمانی به مرحله «تجاری‌سازی» هم رسید. به‌عنوان نمونه، برخی از جواهرسازی‌ها در ایران انگشترهایی را به فروش می‌رسانند که تصویری از قاسم سلیمانی روی آن نقش بسته است.
فروش انگشتر در ایران با طرح قاسم سلیمانینقش خامنه‌ای در اهمیت دادن به انگشترروحالله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی، همچون دیگر افراد مذهبی انگشتر به دست می‌کرد، اما این علی خامنه‌ای، جانشین او، بود که انگشتر را وارد پروپاگاندا و تبلیغات سیاسی حکومت کرد.
در تازه‌ترین نمونه، خامنه‌ای در جریان بازدیدش از نمایشگاه دولتی کتاب تهران که در اردیبهشت‌ماه برگزار شد، یک انگشتر زنانه را اصطلاحاً «متبرک» کرد و به یک غرفه‌دار در نمایشگاه داد تا به دست یک بیمار برساند.خامنه‌ای این انگشتر را برای «موفقیت» عمل جراحی که قرار بود روی این بیمار انجام شود، هدیه داد.
رهبر جمهوری اسلامی پیشتر نیز در دیدارهای رسمی که داشته، به کسانی که به دیدارش آمده بودند، انگشتر خود یا به‌طور کلی انگشتر هدیه داده است.
برای نمونه، باقر محمدی، دروازه‌بان تیم ملی فوتسال ایران، به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا گفته که در دیدار اخیری که این تیم با خامنه‌ای داشت، او از رهبر جمهوری اسلامی انگشتر هدیه گرفت.
خامنه‌ای از هدیه دادن انگشتر به‌ویژه برای ارسال پیام‌های سیاسی استفاده می‌کند.
او چند سال پیش به علیرضا کریمی، کشتی‌گیر آزاد ایران که در جریان مسابقات لهستان به درخواست مربیانش در کنار تشک عمداً به رقیب روس خود باخت تا با حریف اسرائیلی در دور بعدی رودررو نشود، انگشتر عقیق خود را هدیه داد.
یا در نمونه‌ای دیگر، در سال ۱۳۹۸ و پس از این که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی یک پهپاد آمریکایی را در خلیج فارس هدف قرار دادند، ابوالفضل توکلی بینا، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، در یک سخنرانی گفت که رهبر جمهوری اسلامی «برای کسی که دکمه [پرتاب به این پهپاد] را زده بود، انگشتر می‌فرستد.»همزمان با انگشتر، خامنه‌ای چفیه را نیز از یک دستار دارای ریشه‌های سنتی و قومی به یک نماد ایدئولوژیک حکومت و حتی سرکوب مخالفان تبدیل کرده است.
چند سال پیش، محمدعلی جعفری، فرمانده کل وقت سپاه پاسداران، گفت خامنه‌ای «برای مقابله با دوم خردادی‌ها چفیه به گردن خود» انداخت.
رواج انگشتر مذهبی میان مقامات و بازار ایران
در سال‌های اخیر انتشار عکس مقامات در حالی که انگشترهای خود را به رخ می‌کشند، بیشتر شده است.
استفاده از انگشتر از سوی مقامات به حدی فراگیر شده که برخی وب‌سایت‌ها گزارش‌هایی را درباره این‌که «مسئولین کشور چه انگشترهایی به دست می‌کنند؟» یا موضوعاتی از این دست، منتشر کرده‌اند.
همچنین مقامات با تقلید از رهبر جمهوری اسلامی به هواداران خود انگشتر هدیه می‌دهند.
آذرماه سال گذشته، رسانه‌های ایران گزارش دادند که غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، انگشتر خود را «که یادگار همسرش بود، بعد از ۴۶ سال» به پسر نوجوانی هدیه داد.
محسنی اژه‌ای که کارنامه‌اش در نقض حقوق بشر مشخص است و تحت تحریم‌های حقوق بشری قرار گرفته، درباره این‌که چرا این انگشتر را هدیه داد، تلاش کرد خود را مهربان و مردمی توصیف کند و گفت: «نمی‌توانستم دل این پسر را بشکنم.»
آن‌چه در روایات شیعی درباره انگشتر آمده، بیشتر به نقل‌‌قول‌ها از امامان شیعیان مربوط است و فقهای شیعه نیز آداب انگشتر را گسترش دادند.
حسن یوسفی اشکوری پژوهشگر متون دینی به رادیو فردا می‌گوید که در سنت اسلامی، انگشتر چنین جایگاه پررنگی برای پیامبر مسلمانان نداشته و پیامبر از انگشتر به‌عنوان مهر زدن استفاده می‌کرده است.
آیا استفاده از انگشتر پیشینه‌ای مذهبی دارد؟
آقای اشکوری تاکید می‌کند که انگشتر برای علی خامنه‌ای نماد قدرت است و او از انگشتر استفاده «اقتدارگرایانه» می‌کند.
پس از انقلاب ایران، همزمان با افزایش تعداد زیارتگاه‌ها، توسعه حرم‌ها و تأسیس امامزاده‌های جدید، فروش انگشترهای مذهبی در حاشیه آن‌ها نیز شدیداً افزایش یافته و حکومت نیز به بهره‌برداری سیاسی از احساسات مذهبی درباره انگشتر ادامه می‌دهد.