پس از اینکه بیت کوین ۵ مارس امسال برای مدت کوتاهی قیمت بالایی را ثبت کرد، موضوع مهم ارزهای دیجیتال دوباره در کانون توجه قرار گرفت.
اما عبارتهای مهم مربوط به رمزارزها، مانند زنجیره بلوکی، کیف پول – و اخیرا هم صندوقهای قابل معامله لحظهای – همچنان برای خیلیها نامفهوم اند.
ولی نگران نباشید. اگر بار اول است که این عبارتها را میشنوید، یا به یادآوری نیاز دارید، در ادامه میتوانید بعضی از این عبارتها و معنیهایشان را مرور کنید.
بیتکوین
در حالی که خیلیها شاید درک درستی از مسائل جزئی رمزارزها نداشته باشند، تقریبا همه نام معروفترین نمونهاش را شنیدهاند: بیتکوین. اما دقیقا چیست؟
بیتکوین یک رمزارز است، یعنی نوعی ارز دیجیتال. بر خلاف ارزهای سنتی – مثل دلار یا ریال – بیتکوین توسط نهادهای مالی متمرکز حمایت یا تنظیم نمیشود. این باعث میشود که بین کسانی که عقیده دارند تمرکززدایی به آزادی مالی منجر میشود محبوبیت پیدا کند، اما این ویژگی باعث بیثباتی آن هم میشود – هوی و هوس خریداران و فروشندگان بیتکوین ارزشش را بالا میبرد و پایین میآورد.
در فوریه ۲۰۲۴، قیمتش خیلی سریع رشد کرد – خبری خوب برای کسانی که بیتکوین دارند. اما همین چند وقت پیش بود که سقوط کرد – الگویی که چندین بار از زمان راهاندازی این رمزارز تکرار شده است.
زنجیره بلوکی
همه رمزارزها بر پایه فناوری زنجیره بلوکی ساخته شدهاند، و البته خیلی از محصولات مربوط مانند انافتی یا همان رمزکلید یکتا. در ماهیت مانند کاغذی است که جدولبندی شده است و همه خریدها و فروشهای رمزارز رویش ثبت میشود. آنها در زنجیرهای از بلوکهای به هم پیوسته چیده شدهاند و نامش هم از همین میآید.
هر تراکنش رمزارز جدا جدا توسط شبکهای عظیم از داوطلبانی که با استفاده از نرمافزارهای رایانهای صحتش را تایید میکنند روی زنجیره بلوکی ثبت میشود. مشوقی که باعث میشود شبکه بیتکوین دست به چنین کاری بزند این است که اولین نفری که تراکنش را تایید کند بیتکوین دریافت میکند. این فرایند بالقوه سودآور که استخراج نامیده میشود در عین حال کاری جنجالی هم است چون رقابت برای بهروز کردن زنجیره بلوکی در کوتاهترین زمان ممکن امری بسیار انرژیبر است.
حالا بگذارید ببینیم «نیم شدن» به چه معنی است. مقدار بیتکوینی که میشود استخراج کرد حداکثر ۲۱ میلیون عدد است. و بیشترش هم در حال حاضر در چرخش است. اما تقریبا هر چهار سال یک بار، تعداد بیتکوینهایی که به کسانی که با موفقیت بلوکهای جدیدی از رمزارز ایجاد میکنند داده میشود نصف میشود. انتظار میرود که «نیم شدن» بعدی بیتکوین در بهار ۲۰۲۴ رخ دهد.
صندوقهای قابل معامله
صندوق قابل معامله گونهای از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک است که به سرمایهگذار اجازه میدهد روی ارزش چند دارایی شرط ببندد بدون این که لازم باشد خودش آنها را بخرد. این صندوقها را مانند سهام در بازار بورس خرید و فروش میکنند و ارزششان به عملکرد کلی و بلادرنگ صندوق بستگی دارد. این صندوقها میتوانند، برای نمونه، شامل ترکیبی از شمشهای طلا و نقره، یا ترکیبی از سهام شرکتهای فناوری و بیمه باشند.
کار یک صندوق قابل معامله لحظهای بیتکوین خرید مستقیم رمزارز «در لحظه» و در طول روز و بر اساس قیمت حال حاضرش است. در گذشته، بعضی از این صندوقها به شکل غیرمستقیم شامل بیتکوین نیز میشدند، اما ایالات متحده در ژانویه ۲۰۲۴ برای چند صندوق قابل معامله لحظهای بیتکوین پروانه صادر کرد. این به سرمایهگذاران جدید، نظیر شرکتهای مدیریت سرمایهگذاری مانند بلکراک و فیدلتی، اجازه داد که بدون نگرانی بابت کیف پولهای دیجیتالی یا سر و کله زدن با صرافیهای ارز دیجیتالی وارد دنیای سفتهبازی بیتکوینی شوند.
صرافی ارز دیجیتال
صرافی رمزارزها فضایی دیجیتالی است که سرمایهگذاران میتوانند در آن رمزارز بخرند، بفروشند و معامله کنند. همانند سرمایهگذاریهای سنتی، این صرافیها به عنوان واسطهای برای تبدیل پول سنتی، مانند دلار یا ریال، به رمزارزهایی مانند بیتکوین یا اتریوم عمل میکنند. بیشتر تراکنشها شامل کمیسیون میشوند.
کیف پول دیجیتال
کیف پول دیجیتال جایی است که سرمایهگذاران رمزارزهای خود را نگه میدارند. همانطور که پول نقد را در کیف پول سنتی میگذاریم، این کیف پولها هم داراییهای مجازی را نگه میدارند. دو نوع دارند؛ کیف پول گرم و کیف پول سرد. کیفهای گرم به اینترنت وصل اند، لذا دسترسی به آنها برای انتقال سریع آسانتر است. کیفهای سرد وسایلی اند فیزیکی مانند یواسبیهای مخصوصی که برای انبار کردن بلندمدتتر و امنتر رمزارزها دور از اینترنت طراحی شدهاند.
اتریوم
اتریوم هم نام دومین رمزارز بزرگ پس از بیتکوین است که توکن اتر نمادش محسوب میشود، و هم نام زنجیره بلوکی زیربنایش. این زنجیره مجموعهای از کاربردها و داراییهای دیجیتالی را پشتیبانی میکند، مانند انافتیها. کارکردش مانند بیتکوین و دیگر رمزارزها است، اما در سال ۲۰۲۲ به سیستم عاملی سبزتر منتقل شد که منابع پردازشی و انرژی کمتری مصرف میکند.