ویدیو جدیدی که «لیونل مسی»، ستاره فوتبال آرژانتین و جهان در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد، بیش از آنکه توجه رسانهها یا جوامع عربستانی، آرژانتینی یا غربی را به خود جلب کند، با واکنش مردم ایران همراه شد. اظهارات کاربران ایرانی به تبلیغ کشور عربستان با بازیگری لیونل مسی، توام با خشم، نفرت و کینه از حکومت مستقر در ایران بود.
ویدیو جدیدی که «لیونل مسی» در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد، بیش از آنکه توجه رسانهها یا جوامع عربستانی، آرژانتینی یا غربی را به خود جلب کند، با واکنش مردم ایران همراه شد***
طبق اعلام رسانههای جهان، لیونل مسی بهعنوان «سفیر گردشگری» عربستان، با پادشاهی سعودی قراردادی سه ساله امضا کرده است. «گاردین»، رقم این قرارداد را برای ۳ سال، ۲۵ میلیون دلار دانسته و نوشته است که باید توجه داشت لیونل مسی آن قدر ثروتمند هست که «نیازمند» چنین پولی نباشد.
لیونل مسی سالیانه حدود ۸ میلیون ۳۰۰ هزار دلار برای حضور در تبلیغات گردشگری پادشاهی عربستان سعودی دریافت میکند. این رقم برابر است با قراردادی که «مهدی تاج»، رییس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی و عضو اطلاعات سپاه پاسداران، با «مارک ویلموتس» در سال ۲۰۱۹ برای حضوری کمتر از ۳۰ روز در ایران منعقد کرد.
رقم قراردادی که «مهدی تاج»، با «مارک ویلموتس» در سال ۲۰۱۹ برای حضوری کمتر از ۳۰ روز در ایران منعقد کرد، برابر است با رقم دریافت سالیانه لیونل مسی (حدود ۸ میلیون ۳۰۰ هزار دلار) برای حضور در تبلیغات گردشگری پادشاهی عربستان سعودی ایرانیان در شبکههای اجتماعی، با نشان دادن فاصلهای که میان ایران و عربستان طی سالهای اخیر افتاده، نسبت به هزینههایی که جمهوری اسلامی برای گروههای نیابتی و شبهنظامی خود انجام داده و ارقام اختلاسهای سالیان اخیر، انتقاد کردهاند.
لیونل مسی به چه تفکراتی حمله کرد؟ در ویدیویی که لیونل مسی منتشر کرده، او را مقابل دیوارهایی میبینیم که برخی از باورهای عمومی در مورد عربستان روی این دیوارها نوشته شده است. از اینکه «عربستان چیزی جز صحرا نیست» تا «هیچ اتفاق زیبایی نمیافتد» و البته «نابرابریهای جنسیتی میان زنان و مردان.» مسی با توپ به این دیوارها ضربه میزند و تصویری جدید از عربستانی مدرن را نمایش میدهد.
عربستان سعودی این دیوار نوشتهها را «کلیشههای منسوخ» نامیده و از آن بهعنوان جزیی از پروژه تبلیغاتی «به فراتر از آنچه میاندیشید سفر کنید» معرفی کرده است.
رسانهها اعلام کردهاند که خود این پروژه تبلیغاتی، بخشی از یک برنامهریزی سه ماهه است که با شعار «به عربستان خوش آمدید»، بهصورت گسترده مردم کشورهای اروپا، چین و هندوستان را هدف قرار خواهد گرفت. شرکت «Visit Saudi» گفته است با موجهای اول گردشگران اروپایی، چینی و هندوستانی، تفکرات قبلی در مورد عربستان تغییر خواهد کرد.
چرا سپاه به جشنهای ۲۵۰۰ ساله میگوید زهرماری؟باکنار گذاشتن بودجه ۲۲۰ میلیون دلاری جشنهای ۲۵۰۰ ساله که رسانه سپاه آن را «زهرمار» مینامد، از «چای دبش» که رقمی حدود ۳ میلیارد دلاری را به ثبت رساند، تا اختلاس فولاد مبارکه که آن نیز بیش از ۳ میلیارد دلار ارزشگذاری شد، مورد توجه و تحلیل رسانههای سپاه قرار نگرفت مشابه چنین اتفاقی، سال ۱۳۵۰ خورشیدی تحت نام «جشنهای ۲۵۰۰ ساله» در ایران افتاده بود. «محمدرضا شاه پهلوی» در آن سال اما بهجای دعوت از بازیکنان فوتبال یا چهرههای هالیوود، از بالاترین مقام و سران کشورهای شرق و غرب دعوت کرد تا در تخت جمشید برای تماشای تاریخ ایران جمع شوند. هزینههای برگزاری این جشن با حضور ۱۶ پادشاه یا امیر، ۱۰ ولیعهد یا شاهزاده، ۲۴ رییسجمهور یا نخستوزیر و ۱۰ معاون رییسجمهور یا فرماندار، حدود ۲۲۰ میلیون دلار برآورد شده بود.
خبرگزاری «فارس»، وابسته به سپاه پاسداران، ضمن تغییر دادن نسبی عدد این بودجه، بدون ارائه کردن هیچ منبع خبری، ادعا کرده بود فردی به نام «مارسل هودر»، عضو تیم تدارکات جشنهای ۲۵۰۰ ساله، پس از پایان مراسم گفته بود: «بودجه ۲ سال کشور سوئیس را در دو روز هزینه کردید.»
این درحالیست که فقط بودجهای که وزارت راهوشهرسازی بهعنوان یک نهاد کاملا بیارتباط با امور مذهبی، در سال ۱۴۰۲ برای راهپیمایی حکومتی اربعین در نظر گرفت، بیش از ۷۰ میلیون دلار بود. بودجههای که سایر وزارتخانهها، استانداریها، شهرداریها و نهادهای حکومتی برای این راهپیمایی در خارج از مرزهای ایران هزینه کردند، بهصورت شفاف اعلام نمیشود.
خبرگزاری فارس در گزارشی دیگر، جشنهای ۲۵۰۰ ساله را «زهرماری» خواند و نمایش تاریخ ایران مقابل چشم سران ۷۰ کشور جهان را، «خستهکننده» نامیده بود.
اما حتی با کنار گذاشتن بودجه ۲۲۰ میلیون دلاری که رسانه سپاه آن را «زهرمار» مینامد، طی سالهای اخیر، مبالغی نامتعارف از بودجه ایران توسط سران حکومت بلعیده شده است. از «چای دبش» که رقمی حدود ۳ میلیارد دلاری را به ثبت رساند، تا اختلاس فولاد مبارکه که آن نیز بیش از ۳ میلیارد دلار ارزشگذاری شد، مورد توجه و تحلیل رسانههای سپاه قرار نگرفت.
رشد ۳هزار درصدی فقط با رونالدو در شش ماه در فاصله کمتر از ۶ ماه پس از حضور کریستیانو رونالدو در عربستان، رسانهها از رشد ۳۰۰۰ درصدی جذب گردشگر پس از عقد قرارداد با این ستاره پرتغالی خبر دادندطبق دادههای اطلاعاتی که «istizada» (شبکه بازاریابی جهان عرب) منتشر کرده است، تمامی هزینههای عربستان سعودی برای تبلیغات در سراسر جهان، با استفاده از شبکههای اجتماعی، سلبریتیهای ورزشی و هنری و استفاده از بیلبوردهای شهری، حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برآورد میشود. این هزینه قرار است در سال ۲۰۲۸ به ۳ میلیارد دلار برسد.
به عبارتی، بالاترین هزینهای که دولت سعودی، برای تبلیغات کشور خود، با به خدمت گرفتن چهرههایی مانند لیونل مسی، «کریستیانو رونالدو» و ابرستارههای هالیوود و ورزش در جهان در نظر گرفته، به نزدیکی فقط یکی از اختلاسهایی میرسد که طی سالهای اخیر فاش شده بود. خرداد ۱۳۹۶ «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی، در جمع هواخواهانش ارقام مربوط به برخی اختلاسها را بیارزش خوانده و گفته بود: «هر کس گفته فساد در جمهوری اسلامی سیستماتیک شده، غلط کرده است.»
اما اگر بخواهیم به درکی از تاثیرگذاری چهرههای شاخص ورزش و هنر در جذب گردشگر برای عربستان سعودی برسیم، باید گزارش رسانههای سعودی در فاصله کمتر از ۶ ماه پس از حضور کریستیانو رونالدو در این کشور را مرور کرد. اسفند۱۴۰۱، رسانهها از رشد ۳۰۰۰ درصدی جذب گردشگر پس از عقد قرارداد با این ستاره پرتغالی خبر دادند.
دیوار خراب شده عربستان در ایران بنا میشود؟ عربستانیها، توپ را زیر پای لیونل مسی انداخته و از او خواستهاند به دیوارهایی که تابوهای فرهنگی، عقیدتی، جغرافیایی و مذهبیشان بوده بکوبد و آنها را پیش چشم بیش از ۴۹۸ میلیون دنبالکنندهاش در اینستاگرام بشکند.
بهمن۱۴۰۱، رسانههای ایران از «صفر درصدی شدن» سهم ایران از گردشگران خارجی خبر دادند. دلایلی مانند پرخطر بودن سفر به ایران برای اتباع اروپایی، آمریکایی و استرالیایی در پی گروگانگیریهای مکرر حکومت از شهروندان این کشورها، در کنار درخواستهای مکرر دولتهای شرقی و غربی برای خودداری از سفر به ایران، ازجمله دلایلی است که دیگر دلیلی برای حضور گردشگران در ایران وجود ندارد.
مسی توپی را به دیوارهای سنتگرایی عربستان سعود میکوید و همان دیوارها، مستحکمتر به دست جمهوری اسلامی در ایران بنا میشوند.