با پایان آتش‌بس کنونی، مرحله بعدی و تعیین کننده جنگ آغاز می‌شود
+23
رأی دهید
-1
طوفان باران در خان یونسبی بی سی: عملیات نظامی اسرائیل در شهر غزه احتمالا در مراحل پایانی خود است. آتش‌بس موقتی که برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی با میانجی‌گری قطر حاصل شد، بسته به اینکه حماس چه تعداد از گروگان‌ها را آزاد کند، می‌تواند عملیات ارتش اسرائیل را از چهار تا ۹ روز به تعویق اندازد.پس از پایان آن، کارشناسان اسرائیلی انتظار دارند که نبرد برای کنترل شهر غزه از سر گرفته شود و از یک هفته تا ۱۰ روز دیگر ادامه یابد.
اما اگر ارتش اسرائیل توجه خود را به جنوب نوار غزه معطوف کند، موضوعی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، قویا به آن اشاره کرده است، چه خواهد شد؟
اسرائیل قول داده است که حماس را در هر کجا که باشد نابود خواهد کرد. فرض بر این است که مهم‌ترین رهبران این گروه، از جمله یحیی سنوار و محمد ضیف، همراه با هزاران جنگجوی این گروه و احتمالاً تعداد قابل توجهی از گروگان‌های اسرائیلی، جایی در جنوب هستند.
اگر اسرائیل تصمیم بگیرد همان کاری را که قبلاً با شمال انجام داده با جنوب انجام دهد، آیا حمایت و حسن نیت غرب، به ویژه آمریکا (نسبت به اسرائیل) رو به زوال خواهد رفت؟
با توجه به اینکه بخش بزرگی از جمعیت حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفری نوار غزه اکنون در دو سوم جنوبی نوار غزه جمع شده‌اند که بسیاری از آنها مردمی هستند که بی خانمان شده و آسیب دیده‌اند، آیا فاجعه انسانی بزرگتری در راه است؟
صدها غیرنظامی فلسطینی در حال حاضر در چادرهایی در میان مزارع شنی در مکانی به نام المواسی جمع شده‌اند.
بر اساس گزارش اونروا (Unrwa)، آژانس امدادرسانی سازمان ملل به فلسطینی‌ها ، تقریبا یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از هفتم اکتبر در سراسر نوار غزه آواره شده‌اند. اکثر آنها در جنوب هستند و در پناهگاه‌های شلوغ زندگی می‌کنند.
مقامات سازمان ملل متحد از شرایط ناامیدکننده‌ای صحبت می‌کنند که ده‌ها هزار نفر در مدارس، بیمارستان‌ها و در برخی موارد در چادر پناه گرفته‌اند.
بارش‌های زودرس زمستانی تا حالا هم باعث جاری شدن سیل شده و این وضعیت اسف‌بار را تشدید کرده است.
اردوگاه چادری در خان یونس، جنوب نوار غزهچندین هفته است که مقامات اسرائیلی در مورد راه حلی صحبت می‌کنند. از یک به اصطلاح «منطقه امن» در المواسی، نوار باریکی از زمین‌های عمدتا کشاورزی در امتداد سواحل مدیترانه، نزدیک به مرز مصر.هفته گذشته، اعلامیه‌هایی بر فراز خان یونس، که شهری نزدیک به این منطقه است، پخش شد که در مورد حملات هوایی قریب‌الوقوع هشدار داده شد و از مردم خواسته شد به سمت غرب و به سمت دریا حرکت کنند.
آویچای آدرایی، سخنگوی ارتش اسرائیل برای رسانه‌های عربی، روز پنجشنبه در پستی در شبکه‌های اجتماعی به فلسطینی‌هایی که اکنون در المواسی هستند، گفت: «شرایط مناسب برای محافظت از عزیزان شما فراهم خواهد شد».
اما چقدر واقع‌بینانه است که انتظار داشته باشیم بیش از دو میلیون نفر به آنجا پناه ببرند در حالی که جنگ در نزدیکی این منطقه اوج می‌گیرد؟ و شرایط در المواسی چقدر «مناسب» است؟
نقشه بالا مجموعه‌ای از مزارع، گلخانه‌ها و خانه‌های پراکنده را نشان می‌دهد. اگرچه سخت است که در مورد موقعیت این منطقه یقین داشت اما منطقه‌ای که توسط اسرائیل تعریف شده است در عریض‌ترین حالت، حدود ۲.۵ کیلومتر عرض، و کمی بیش از چهار کیلومتر طول دارد.دکتر مایکل میلشتاین، از مشاوران سابق امور فلسطینی‌ها در «اداره هماهنگی فعالیت‌های دولت در مناطق» در وزارت دفاع اسرائیل آن را «مکانی زیبا و پربار، اما بسیار کوچک» می‌خواند.
سازمان‌های کمک رسان نگاه کمتر سخاوتمندانه‌ای دارند.
ژولیت توما، مدیر ارتباطات اونروا می‌گوید: «این یک قطعه زمین کوچک است؛ چیزی آنجا نیست. فقط تپه‌های شنی و درختان نخل است.»
هر گونه تلاش برای اسکان صدها هزار آواره، در منطقه‌ای که به ظاهر فاقد زیرساخت های اساسی است از جمله فاقد هرگونه بیمارستان است، سازمان ملل را برای ایجاد پناهگاه‌های اضطراری و به احتمال زیاد چادرها، با یک چالش بزرگ بشردوستانه مواجه خواهد کرد.
این همچنین یک چالش اخلاقی و عمیق تاریخی است زیرا بسیاری از جمعیت غزه از نسل پناهندگانی هستند که پس از اخراج آنها از اسرائیل در سال ۱۹۴۸ در چادرها زندگی می‌کردند.
نوار غزه در حال حاضر محل استقرار هشت اردوگاه پناهجویان است که طی دهه‌ها به شهرهای شلوغ و پر ازدحام تبدیل شده‌اند. سازمان ملل متحد نمی‌خواهد مسئول ایجاد یک اردوگاه دیگر باشد.
مقامات اسرائیلی می‌گویند که این به عهده آژانس‌های امدادی است تا مطمئن شوند که کمک‌ها از گذرگاه رفح که بیش از ۱۰ کیلومتر دورتر است به المواسی می‌رسد. آنها نگفته‌اند که این امر در عمل چگونه خواهد بود.
گفته می‌شود که مقامات آمریکایی در تلاش هستند تا با اسرائیل بر سر مناطق امن دیگری، از جمله یکی در دهنیه، در منتهی‌الیه جنوبی نوار غزه، مذاکره کنند.
بر اساس مفاد توافقنامه آزادی گروگان‌ها که از روز جمعه اجرایی شد، اسرائیل همچنین باید اجازه دهد روزانه ۲۰۰ کامیون کمک به غزه وارد شود که بسیار بیشتر از هفته‌های اخیر است.
اما به نظر می‌رسد سران ۱۸ آژانس و سازمان غیردولتی سازمان ملل متحد که در ارائه کمک به غیرنظامیان فلسطینی، دخیل هستند، طرح‌های اسرائیل را رد کرده‌اند.
آنها با انتشار بیانیه‌ای در شانزدهم نوامبر گفتند: «ما در ایجاد «منطقه امن» در غزه که بدون توافق همه طرف‌ها ایجاد شود، شرکت نخواهیم کرد.»
مقامات سازمان ملل متحد می‌گویند که این طرف‌ها شامل اسرائیل، حماس و تشکیلات خودگردان فلسطینی مستقر در کرانه باختری است.
بیانیه ۱۶ نوامبر بدون ذکر نام المواسی، هشدار داد که پیشنهادهای یک‌جانبه اسرائیل می تواند جان افراد زیادی را به خطر بیندازد.
دکتر تدروس گبریسوس، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، یکی از امضاکنندگان این بیانیه این طرح‌های اسرائیل را «دستورالعملی برای فاجعه» خواند.
خانه‌های تخریب شده غزهاو گفت: «تلاش برای جمع کردن افراد زیادی در چنین منطقه کوچکی با چنین زیرساخت‌های فقیر و امکانات ناچیز، خطرات سلامتی را برای افرادی که در حال حاضر هم به سرحد این خطرات رسیده‌اند، به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.»مقامات اسرائیلی می‌گویند که حماس مقصر است و به نظر می‌رسد که نگران خطرات نیستند. آنها می‌گویند که المواسی تنها منطقه‌ای است که نیروهای اسرائیلی متعهد شده‌اند به آن حمله نکنند.
سرهنگ ریچارد هچت، سخنگوی ارتش اسرائیل، می‌گوید: «شرایط هولناکی خواهد بود. اما آنها زنده خواهند ماند.»
اسرائیل می‌گوید که این یک امر ضروری نظامی است. اسرائیل استدلال می‌کند که خارج کردن غیرنظامیان قبل از حمله، اقدامی انسانی در راستای شکست دادن حماس است.
یعقوف آمیدور، سرلشکر بازنشسته و مشاور امنیت ملی سابق اسرائیل، می‌گوید: «مردم اسرائیل از وضعیتی که مردم غزه در جایی در المواسی با آن رو به رو هستند و با توجه به بارش‌های زمستانی که در راه است، خوششان نمی‌آید. اما جایگزین چیست؟ اگر کسی ایده‌ای دارد که چگونه حماس را بدون آن نابود کنیم، لطفا به ما بگوید.»
چشم‌انداز چند ماه‌دیگر رنج و درد مردم غزه که همراه با ازدحام بیش از حد شدید و شرایط سخت زمستانی خواهد بود، به نارضایتی بین‌المللی نسبت به عملیات نظامی اسرائیل در غزه خواهد افزود.
یک مقام غربی که نخواست نامش فاش شود، به من گفت: «اجرای یک عملیات زمینی بزرگ جدید در آن منطقه خطر تلفات و آوارگی غیرنظامیان را در مقیاسی در پی دارد که همدردی بین‌المللی برای اسرائیل را تضعیف می‌کند».
سوال این است که صبر غرب تا کی ادامه خواهد داشت؟»
دولت نتانیاهو می‌داند که می‌تواند روی پشتوانه عمیق بی‌سابقه‌ای از حمایت و حسن نیت غرب، پس از وحشت‌های غیرقابل توصیفی که حماس در ۷ اکتبر ایجاد کرد، حساب کند. اما مقامات اسرائیلی همچنین می‌دانند که این ذخایر بی‌پایان نیستند و زمانی که آتش‌بس برای تبادل گروگان‌ها به پایان برسد و اسرائیل عملیات نظامی خود را از سر بگیرد، احتمالاً فراخوان‌های بین‌المللی برای خویشتن‌داری بیشتر خواهد شد.
دکتر ایال هولاتا که از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ شورای امنیت ملی اسرائیل را رهبری می‌کرد، می‌گوید: «امید من این است که فشارهای بین‌المللی پس از پایان آتش بس مانع از آن (عملیات اسرائیل) نشود.»
«امید من این است که دولت نخست‌وزیر نتانیاهو تسلیم این فشارها نشود. این چیزی است که شهروندان اسرائیل از رهبران خود انتظار دارند.»
به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به زمستان و آماده شدن اسرائیل برای مرحله تعیین کننده بعدی کارزار خود و عدم توافق در مورد نحوه برخورد با جمعیت غیرنظامی، رنج طولانی غزه همچنان ادامه خواهد داشت و حتی شاید بدتر شود.