در میانه افزایش تبلیغاتی حکومت ایران در «حمایت از فلسطینیها» و مقدمات اعزام اولین گروه از خبرنگاران دولتی در قالب پوشش خبری امدادرسانی به غزه، درگیریهای لفظی فعالان سیاسی در داخل آن کشور، مقامهای جمهوری اسلامی ایران را با چالشهای جدی روبرو کرده است.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد ایران میگوید که حدود «۱۰ خبرنگار در کشتی اعزامی هلال احمر» آن کشور «به غزه خواهند رفت.»
او به خبرنگاران گفته که جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا کمکهای امدادی خود را به غزه ارسال کند و خبرنگاران اعزامی «در این مسیر برای روایت کار» همراه کشتی هلال احمر خواهند بود.
اقدامات تبلیغی حکومت ایران برای تهییج افکار عمومی و در صورت ممکن بسیج نیرو برای جنگ غزه چندی است که علنی شده اما به نظر فعالان سیاسی و اجتماعی چندان که مورد نظر مقامهاست پیش نمیرود.
اما وزیر ارشاد ایران به خبرگزاری رسمی آن کشور (ایرنا) گفته که «اشتیاق بالایی هم در این زمینه اتفاق افتاده است.»
او همچنین در باره حرفهای دیروز خود به یوسف سلامی، خبرنگار صدا و سیما گفته که «با آقای سلامی چون در مزاح بودیم آن صحبت را کردم.»
ماجرا از این قرار بود که آقای اسماعیلی در پاسخ به اشتیاق خبرنگار برای اعزام به غزه، دوبار تکرار کرد که آماده باشید برای اعزام و «شفاعت ما در آن دنیا یادتان نرود».
از این خبرنگار در روزهای اخیر گزارشهایی در مورد این که «چرا باید از فلسطین حمایت کنیم» از تلویزیون ایران پخش شده است.
این در حالی است که این روزها بحث مخالفان و موافقان حمایت از تحولات غزه به طور کلی موضوع فلسطین دستکم در مطبوعات ایران به شدت بالا گرفته و صرفنظر از گزارشهای خبری، مقالههای روزنامههای پایتخت مملو از تحلیلهای متفاوت در این باره است.
عباس عبدی، فعال سیاسی در شماره امروز روزنامه اعتماد یادداشتی نوشته که گفتوگو درباره این جنگ «میان مردم کوچه و بازار نیز داغ است.»
در این مقاله با عنوان «انکار واقعیت» نویسنده مخاطبش را موضع جاری حکومت ایران و اصولگرایان حامی آن در نظر گرفته است.
آقای عبدی نوشته که رویکرد مردم نسبت به اصلیترین ارزشهای رسمی حکومت از جمله در سیاست خارجی و به طور مشخص قضیه فلسطین تغییر کرده است.
او معتقد است که «شکاف میان ذهنیت و مطلوبیتهای رسمی با واقعیت در حال افزایش است و در آینده نیز بیشتر خواهد شد، ولی حکومتیها هیچ دغدغه و نگرانی از خود بروز نمیدهند.»
به اعتقاد آقای عبدی، حذف عاملیت و کنشگری مستقل جامعه آغاز این «انحراف شناختی و اطلاعاتی است».
نویسنده مقاله در پایان نتیجهگیری کرده که با به وجود آمدن شکاف میان دولت و مردم، «اکنون در جریان جنگ غزه این زخم چرکین سرباز کرده و به وضوح عفونت آن در حال گسترش است.»
آقای عبدی دیروز هم در همین روزنامه مقاله دیگری داشت در باره تحولات غزه با عنوان «دور باطل خشونت» که واکنش تند اصولگرایان حامی حکومت را در پی داشت.
به نوشته او «مهمترین ایده توافق که باید روی میز باشد، ایده دو دولتی است که به نظر میرسد اسرائیل و حامیان غربی آن و نیز بخش مهمی از کشورهای منطقه آن را از دستور کار خود خارج کردهاند.»
مالک شریعتی، نماینده مجلس ایران در اینباره نوشت که آقای عباس عبدی «بعد از کلی صغری کبری چیدن، توصیه کرده دولت اسرائیل را در کنار فلسطین به رسمیت بشناسند.»
این نماینده اصولگرا در پایان نوشته خود که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد به آقای عبدی گفته که «از خون کودکان شهید غزه خجالت نکشیدی.»
آقای عبدی هم در پاسخ به واکنش به آقای شریعتی نوشته که «کسانی باید خجالت بکشند که کودکان کشورشان در وضعی ناهنجار زندگی میکنند ولی به نام نماینده مردم، فیش حقوقی صد میلیونی دارند، و در حال کاسبی با خون کودکان غزه هستند.»
همزمان با این مباحث شعارهایی نیز شنیده میشود که در جریان اعتراضهای سراسری دو دهه اخیر بارها تکرار شده است، مثل شعار «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران» که شعاری در مخالفت با دخالتهای حکومت در امور دیگر کشورهای منطقه است.
این شعار اولین بار در راهپیمایی ۲۷ شهریور ۱۳۸۸، توسط معترضان به نتایج انتخابات جنجالی ریاستجمهوری آن سال بود که در روز قدس سرداده شد.
از همان آغاز تهاجم مرگبار حماس در اسرائیل (شنبه ۷ اکتبر) بسیاری این سوال را مطرح کردند که آیا ایران - به عنوان حامی بزرگ حماس - نقشی در آن عملیات داشته است.
ماجرا از آنجا بالا گرفت که قاضی حمد، سخنگوی حماس، در پاسخ به سوال مجری برنامه «نیوز آور» بیبیسی در این باره گفته بود: «من افتخار میکنم که خیلی کشورها به ما کمک می کنند. ایران به ما کمک میکند. کشورهای دیگر به ما کمک می کنند. یا با پول یا با سلاح یا حمایت سیاسی که مشکلی ندارد.»
در تهران هم علاوه بر حمایت مقامهای ارشد از جمله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران از عملیات حماس، بسیجیان و حامیان حکومت در میدان فلسطین تهران و شهرهای دیگر این حمله را جشن گرفتند.
اگرچه رهبر ایران در سخنانی و چهار روز پس از این حمله بیسابقه نیروهای حماس به اسرائیل، با حضور در یک دانشگاه نظامی در تهران، هرگونه دخالت ایران در این حمله را رد کرده و گفت این حمله «کار فلسطینیها» است.
رهبر جمهوری اسلامی ایران که در مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری نیروهای مسلح، در دانشگاه افسری امام علی حاضر شده بود گفت که «حامیان رژیم و برخی افراد رژیم غاصب در دو سه روزه اخیر یاوهگوییهایی کردهاند که ایران را پشت این حرکات معرفی میکنند؛ اشتباه میکنند. ما از فلسطین دفاع میکنیم؛ پیشانی و بازوی طراحان مدبر و هوشمند جوانان فلسطین را میبوسیم اما این کار، کار خود فلسطینیهاست».
از همین روست که بسیاری از فعالان و کنشگران سیاسی داخل ایران معتقدند که تنها راهی که پیش پای این منطقه مانده است تا از چرخه خشونت خارج شود، فشار قدرتهای دیگر برای به تفاهم رساندن دو طرف است.
ولی به نظر آنها عجیب اینجاست که هیچ کدام از قدرتهای منطقهای و جهانی نیز خواهان چنین تفاهمی نیستند، حتی برعکس به نوعی مستقیم یا غیرمستقیم از تدام خشونتهای موجود دفاع میکنند.