پرتغال قانون اعطای تابعیت به نوادگان یهودیان سفاردی را لغو می‌کند

 یورونیوز: مقامات پرتغال می‌گویند قانون شهروندی جدید احتمالا از ژانویه ۲۰۲۴ اجرایی خواهد شد.

پارلمان پرتغال لایحه‌ای را در دست تصویب دارد که قانون اعطای تابعیت به نوادگان یهودیان سِفاردی، که در جریان تفتیش عقاید اسپانیا در پنج قرن پیش اخراج شده بودند، را ملغی می‌کند.

این لایحه که می‌تواند از اول ژانویه اجرایی شود، روز جمعه پس از بحث‌های داغ میان نمایندگان و با حمایت حزب سوسیالیست حاکم به تصویب رسید. قرار است بخش‌هایی از این قانون در کمیته‌های زیرگروه پارلمان اصلاح شود.

قانون اعطای شهروندی به نوادگان یهودی سفاردی پیشتر در ژانویه ۲۰۱۵ (بهمن ۱۳۹۳) تصویب شده بود و به موجب آن نوادگان یهودیان اخراج‌شده از پرتغال در قرن ۱۵ میلادی می‌توانستند به این کشور برگردند و تقاضای شهروندی کنند.

کاتارینا سارمنتو ای کاسترو، وزیر دادگستری پرتغال، روز دوشنبه در سخنانی در پارلمان گفت که قانون شهروندی سابق یک «به رسمیت شناختن منصفانه» و «جبران تاریخی» بوده است. با این حال او استدلال کرد که دولت با این کار به وظیفه خود به نحوی «سخاوتمندانه» عمل کرده و «ژست نمادین برای به رسمیت شناختن» ظلم وارده به یهودیان را به جا آورده است.

بر اساس آخرین آمار، حدود ۲۶۲ هزار نفر تا پایان سال ۲۰۲۲ بر اساس این قانون درخواست تابعیت داده بودند و حدود ۷۵ هزار نفر نیز شهروندی پرتغال را دریافت کرده‌اند. مطابق آمار سازمان مهاجرت این کشور، از این تعداد ۲۱ هزار نفر شهروندان اسرائیلی بوده‌اند.

پرتغال این مسیر برای دریافت شهروندی را، که ریشه در قانون مصوب سال ۲۰۱۳ اسپانیا داشت، در سال ۲۰۱۵ معرفی کرد.

برخلاف نسخه طرح‌شده در اسپانیا، قانون پرتغال کمتر سختگیرانه بود و برای اعطای تابعیت تنها یک سابقه کیفری و گواهی نسب سفاردی قابل تأیید را می‌خواست که معمولاً توسط جامعه بزرگ یهود در لیسبون یا پورتو صادر می‌شد.

روند صدور اعطای شهروندی از این مسیر اما سال گذشته به دنبال اتهامات تقلب و فساد با شک و تردید مواجه شد.

یکی از پرونده‌های پرسروصدا در این خصوص به رومن آبراموویچ، میلیاردر روسی-یهودی، برمی‌گشت که تابعیت پرتغالی‌اش پس از تهاجم روسیه به اوکراین مورد انتقاد قرار گرفت.

مخالفان استدلال می‌کردند که داشتن شهروندی از یک کشور اروپایی به طور بالقوه می‌تواند به او کمک کند تا از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه الیگارش‌های روس فرار کند.
اعطای تابعیت پرتغالی به رومن آبراموویچ، از الیگارش‌های روسی، در پرتغال بحث‌برانگیز شده بوددر نتیجه این اختلاف‌نظرها روند بازرسی برای اعطای تابعیت پرتغالی سخت‌تر شد و آگوستو سانتوس سیلوا وزیر امور خارجه این کشور گفت که متقاضیان یهودی سفاردی برای کسب شهروندی باید «ارتباط واقعی» با پرتغال برقرار کنند.

این مقررات سخت‌گیرانه‌تر برای اعطای تابعیت، که از سپتامبر ۲۰۲۲ اجرایی شدند، باعث ایجاد شکاف در جوامع یهودی کشور شد. به راه افتادن تحقیقات قانونی در مورد روند بررسی درخواست‌های تابعیت و بازداشت دانیل لیتاک، خاخام جامعه یهودی پورتو، از جمله این اتفاقات بود.

پیشتر در سال ۲۰۲۱ اسپانیا اجرای قانون مصوب خود در زمینه اعطای شهروندی به شهروندان سفاردی را متوقف کرده بود.

سفاردی‌ها اصطلاحا به یهودیانی گفته می‌شود که نسل آنها به جامعه یهودی شبه‌جزیره ایبری در ابتدای هزاره دوم میلادی می‌رسد. در پی به راه افتادن دستگاه تفتیش عقاید کلیسا در اسپانیا در سده ۱۵ میلادی، بسیاری از آنان کشته شدند، یا تحت فشار مذهبشان را به مسیحیت تغییر دادند و یا مجبور شدند کشور را ترک کنند.

در حالی که تخمین زده می‌شود به هنگام آغاز به کار دستگاه تفتیش عقاید در اسپانیا در سال ۱۴۷۸ تعداد ۳۰۰ هزار یهودی در این کشور زندگی می‌کردند، شمار یهودیان امروز اسپانیا بین ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر برآورد می‌شود.