سلول بنیادی «بازبرنامه‌ریزی شده» بدن را برای پذیرش عضو پیوندی آموزش می‌دهد

احتمال رد پیوند، نگرانی اصلی دریافت‌کنندگان پیوند استایندیپندنت فارسی: مطالعه‌ای نشان می‌دهد پیشرفتی مهم در درمان پیوند، احتمالا به بیماران کمک می‌کند به مصرف مادام‌العمر دارو برای جلوگیری از رد اندام‌های جدید نیاز نداشته باشند.

دانشمندان روشی جدید ابداع کرده‌اند که در آن، بیماران پیوندی از طریق برخی سلول‌ها که در سیستم ایمنی بدن نقش دارند، درمانی پیشگام دریافت می‌کنند.  

این کارشناسان دریافتند چنانچه عضو و سلول‌ها هر دو از یک اهداکننده دریافت شود، احتمال کمتری دارد که سیستم ایمنی بیماران، اندام جدید را پس بزند.

این امر پس از آن مشخص شد که یک دختر هشت ساله بریتانیایی بعد از پیوند کلیه توانست بدون داروهای مهارکننده سیستم ایمنی به زندگی ادامه بدهد.

سیستم ایمنی آدیتی شانکار بعد از پیوند سلول‌های بنیادی «بازبرنامه‌ریزی شد» و درنتیجه بدنش کلیه اهداشده را مانند کلیه خود پذیرفت.

از آنجا که مغز استخوان و کلیه از یک اهداکننده – مادر آدیتی- پیوند زده شد، کلیه جدید بدون نیاز به داروهایی که بدن را از رد عضو اهدایی باز می‌دارد، کار می‌کند.

داروهای مهارکننده سیستم ایمنی آدیتی یک ماه پس از عمل جراحی در بیمارستان گریت اورموند استریت لندن، قطع شد.

سلول‌های دندریتی با کمک به واکنش به تهدیدهای احتمالی نقشی مهم در سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند. آن‌ها به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا اعضای بی‌ضرر را نیز به جای حمله به آن‌ها تحمل کنند.

دانشمندان با استفاده از این دانش، درمان سلولی دندریتی تنظیم‌کننده مشتق از اهداکننده را برای بیماران پیوند کبد ایجاد کرده‌اند.

آن‌ها این نظریه را مطرح کردند که این سلول‌های اهداکننده به سیستم ایمنی گیرنده «می‌آموزند» اندام جدید را تحمل کنند.

در مطالعه‌ای که هنوز در مراحل اولیه قرار دارد، به ۱۳ بیمار یک هفته پیش از پیوند، این درمان سلولی تزریق شد. سپس آن‌ها را با ۴۰ بیمار پیوند کبد مقایسه کردند که تحت مراقبت‌های عادی قرار داشتند- [یعنی] رژیم داروی جلوگیری از رد پیوند (مهار سیستم ایمنی) دریافت کردند.

داروهای مهارکننده باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود و زمانی که فردی پیوند عضو انجام می‌دهد، معمولا باید تا پایان عمر از آن استفاده کند تا مانع حمله سیستم ایمنی بدن به عضو اهدایی شود.

اما این داروها عوارض خاص خود را دارند، از‌جمله خطر ابتلا به عفونت و مسمومیت کلیوی و سمیت قلبی (اختلال عملکرد قلب) را بالا می‌برند.

پژوهشگران طی این مطالعه اخیر دریافتند که بین این دو گروه در میزان رد عضو هیچ تفاوتی وجود ندارد.

آن‌ها گفتند طی آزمون یک ساله گیرندگان پیوند مشخص شد که ظاهرا سلول‌ درمانی «بدون مشکل» انجام شده است.

پژوهشگران به سرپرستی کارشناسان دانشکده پزشکی دانشگاه پیتسبورگ در ایالات متحده آمریکا دریافتند بیمارانی که سلول درمانی مشتق از اهداکننده را دریافت کرده‌اند، در قیاس با بیمارانی که داروهای مهارکننده سیستم ایمنی رایج را دریافت کرده‌اند، «در پاسخ‌های ایمنی ضد پیوند» پاسخی مشابه نشان می‌دهند.

آن‌ها گفتند این نشان می‌دهد که درمان جدید احتمالا وابستگی به داروهای مهارکننده سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد.

این نویسندگان در نشریه کاربردی‌سازی علوم پزشکی (Science Translational Medicine) نوشتند: «(این)... ممکن است به کاهش وابستگی به درمان دارویی مهارکننده سیستم ایمنی یا حذف این داروها منجر شود.»

این پژوهش هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و کارهای بیشتری باید انجام شود، اما به گفته این نویسندگان، «تزریق سلول‌های دندریتی تنظیم‌کننده مشتق از اهداکننده، درمان سلولی انتخابی امیدوارکننده‌ای است که باعث کاهش مصرف دارو و افزایش تحمل پیوند اعضای جامد می‌شود».