بازداشت «ماموران خاطی» در «شکنجه یک شهروند در کلانتری ۱۳ زاهدان»+ ویدیو

رادیو فردا: در پی انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی از اقدام یک مامور انتظامی در «شکنجه یک شهروند بلوچ با شوکر برقی در داخل کلانتری ۱۳ زاهدان»، سازمان قضایی نیروهای مسلح از «بازداشت»، «یک سرباز متخلف و دیگر ماموران و عوامل خاطی» این کلانتری واقع در منطقه شیرآباد زاهدان خبر داد.

همزمان فعالان مدنی سیستان و بلوچستان، اطلاعیه روز پنج‌شنبه فرماندهی انتظامی این استان درباره برکناری «رئیس کلانتری شیرآباد» در ارتباط با انتشار این ویدیو را «رد» کرده و گفتند که رئیس این کلانتری چند روز قبل از انتشار «ویدیوی شکنجه یک شهروند بلوچ با شوکر» تغییر کرده بود.

در اطلاعیه سازمان قضایی نیروهای مسلح که شامگاه پنج‌شنبه ۱۳ مهر ماه توسط خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، منتشر شد، آمده است: «سرباز متخلف و دیگر افراد خاطی کلانتری ۱۳ زاهدان، بلافاصله پس از حضور در دادسرای نظامی سیستان و بلوچستان و تفهیم اتهام، با صدور قرار مقتضی بازداشت شدند و رسیدگی به این پرونده ادامه دارد.»

سازمان قضایی نیرو‌های مسلح در اطلاعیه خود عنوان کرده است که «به مردم اطمینان می‌دهد، دادسرا و دادگاه نظامی در راستای رعایت حقوق شهروندی با هرگونه تخلف توسط معدود افرادی که خدشه به جایگاه نیرو‌های مسلح وارد می‌کنند، برخورد قاطع و به موقع خواهد داشت.»

ساعتی پیش از انتشار اطلاعیه سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز فرماندهی انتظامی استان سیستان و بلوچستان در بیانیه‌ای دیگری از «عزل رئیس کلانتری» منطقه شیرآباد زاهدان خبر داده بود.

در این بیانیه اعلام شده بود که رئیس کلانتری منطقه شیرآباد زاهدان به‌دلیل «عدم نظارت و کوتاهی در انجام وظایف قانونی و عدم احساس مسئولیت از سمت خود» عزل و «تخلف وی به همراه سایر عوامل، در حال رسیدگی است.»

ویدئوی «شکنجه یک شهروند بلوچ در داخل یکی از کلانتری‌های زاهدان و در مقابل چشمان یک کودک» از روز چهارشنبه ۱۲ مهر ماه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشته است.

این ویدیو چند روز پس از «سالگرد جمعه خونین زاهدان» و در حالی منتشر شد که روزهای جمعه و شنبه، ۷ و ۸ مهر ماه، مناطق مختلف شهر زاهدان و همچنین چند شهر دیگر استان سیستان و بلوچستان با وجود فضای به شدت امنیتی و استقرار گسترده نیروهای اعزامی از چند استان دیگر، صحنه تظاهرات جمعی از مردم به مناسبت «سالگرد جمعه خونین زاهدان» بود.

تاکنون گزارشی از هویت فردی که طبق ویدیوی منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، توسط یک مامور انتظامی در داخل کلانتری شیرآباد زاهدان با شوکر برقی مورد شکنجه قرار گرفته منتشر نشده و مشخص نیست او از معترضان بازداشتی بوده یا نه.

از سوی دیگر عصر پنج‌شنبه ۱۳ مهر رسانه‌های حکومتی اقدام به انتشار ویدیویی تحت عنوان «دلجویی فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان از شهروند مورد آزار در کلانتری زاهدان» منتشر کردند.

در این ویدیو دوستعلی جلیلیان، فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان خطاب به مردی که «شهروند مورد آزار در کلانتری شیرآباد زاهدان» معرفی شده، می‌گوید: «ما از تو عذرخواهی می‌کنیم به خاطر آن سرباز»، و در ادامه تصایری از اهدای «یک دسته گل، یک پاکت، دو کیف مدرسه و یک بسته از کالاهای دیگر» توسط جلیلیان به این شهروند مشاهده می‌شود.

در همین حال سایت حال‌وش، که رویدادهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، گزارش داد که «بر خلاف ادعای رسانه‌های حکومتی مبنی بر عزل رئیس کلانتری ۱۳ زاهدان در پی انتشار کلیپی از رفتار غیر قانونی» یک سرباز و پرسنل دیگر، «رئیس کلانتری مذکور شش روز قبل» و پیش از انتشار ویدیوی شکنجه این شهروند «تغییر» کرده بود.

این گزارش با اشاره به اینکه ماموران کلانتری شیرآباد زاهدان پیش از این هم با «توقیف بدون دلیل موتورسیکلت شهروندان» درخواست رشوه کرده‌ و در مواردی «با زور اسلحه و تهدید به بازداشت، اقشار ضعیف را مجبور به نظافت محوطه و سرویس‌های بهداشتی کلانتری» کرده‌اند.

حال‌وش همچنین از «سوء استفاده ماموران کلانتری‌های زاهدان از بازداشت‌های فله‌ای شهروندان» در جریان اعتراضات، گزارش داد.

گزارش‌ها و ویدیوهای منتشر شده در جریان اعتراضات «سالگرد جمعه خونین زاهدان» حاکی از تیراندازی گسترده نیروهای امنیتی و انتظامی به معترضان و بازداشت صدها نفر از جمله دست‌کم ۳۹ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال است.

در گزارش حال‌وش عنوان شده که «کارکنان و پرسنل کلانتری‌ها و دیگر ارگان‌های نظامی» در زاهدان از بستگان و والدین کودکان بازداشت شده در «اعتراضات سالگرد جمعه خونین»، طلب «پول و رشوه» کرده و به آنها گفته‌اند که در صورت «پرداخت رشوه‌های پنج تا ده میلیون تومانی، از انتقال فرزندانشان به دادسرای انقلاب جلوگیری و آن‌ها را آزاد» خواهند کرد.

یک سال پیش، در جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱، بعد از نماز جمعه اهل سنت زاهدان، هنگامی که جمعی از مردم زاهدان هم‌زمان با اعتراضات‌ زن، زندگی، آزادی، قصد برپایی تجمعی برای اعتراض به «تجاوز ابراهیم کوچک‌زایی، فرمانده انتظامی چابهار، به یک دختر نوجوان بلوچ» را داشتند، آماج شلیک مستقیم نیروهای انتظامی و امنیتی جمهوری اسلامی از داخل یکی از کلانتری‌ها زاهدان قرار گرفتند.

نزدیک به یکصد تن از مردم و نمازگزاران اهل سنت از جمله چندین کودک و نوجوان در نتیجه شلیک نیروهای حکومتی در جریان «جمعه خونین زاهدان» کشته شدند.

پس از آن و با ادامه اعتراضات مردم زاهدان، شورای تامین استان سیستان و بلوچستان در ۶ آبان ۱۴۰۱ با انتشار اطلاعیه‌ای «ضمن پذیرش قصور برخی از ماموران»، از «عزل رئیس وقت کلانتری ۱۶ و فرمانده انتظامی شهرستان زاهدان» خبر داد.

با گذشت یک سال از جمعه خونین زاهدان و با وجود تاکید مردم زاهدان و روحانیون بلندپایه اهل سنت از جمله مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی بر لزوم محاکمه آمران و عاملان این کشتار، قوه قضائیه جمهوری اسلامی تاکنون محاکمه علنی برای این مقام‌های انتظامی و دیگر نیروهای امنیتی و دیگر عاملان کشتار ۸ مهر ۱۴۰۱ مردم زاهدان برگزار نکرده است.