سفر فرمانده نیروی قدس از ایران به سوریه همزمان با مانور نظامی مشترک

 عکسی که تسنیم منتشر کرده استرادیو فردا: رسانه‌های حکومتی در ایران گزارش دادند اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، روز پنج‌شنبه، ۳۰ شهریور در یک «سفر حساس و مهم» به سوریه استان حمص سوریه حضور یافت و از یگان‌های زرهی و توپخانه ارتش سوریه در این استان «بازدید کرد».

سایت‌های نزدیک به سپاه پاسداران و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران تصاویری از این «بازدید» شامل حضور او در سنگر، نگاه او از پشت دوربین دید از دور و در آغوش کشیدن نظامیان سوری را منتشر کردند.

العالم، شبکه خبری عرب‌زبان صدا و سیما، نوشت اسماعیل قاآنی در «مانور نظامی مشترک ایران و سوریه» مشارکت کرد و در چارچوب مقابله مشترک با چالش‌ها و ناامنی‌های نظامی و امنیتی سوریه، مناطق و محورهای حساس سوریه را «بررسی» و خاطرنشان کرد که ایران «در کنار مردم و رهبری سوریه خواهد ماند».

اسماعیل قاآنی یک روز پیش از آن در نشست مقامات ارشد نظامی و سیاسی حکومت با علی خامنه‌ای در تهران حضور داشت. سفر او به سوریه ظاهرا پس از این نشست آغاز شده است.

به نظر می‌رسد که فرمانده نیروی قدس در دوره اخیر چند بار دیگر از سوریه دیدار کرده است. کانال سپاه قدس در میانه تابستان امسال تصویری از او در «غرب سوریه» را منتشر کرد. پیش از آن نیز رسانه‌های ایران خبر داده بودند که از بعد از زلزله مهیب و پرتلفات سوریه و ترکیه، او دو بار از مناطق زلزله‌زده شمال غرب سوریه بازدید کرده است.

جمهوری اسلامی ایران از زمان کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه در حمله آمریکایی در فرودگاه عراق پس از پایان آخرین سفر او به سوریه در پاییز سه سال پیش، در انتشار اخبار مربوط به رفت‌وآمدهای جانشین او در این نیرو احتیاط بیشتری نشان می‌دهد.

خبرگزاری رسمی سوریه در مورد حضور اسماعیل قاآنی و موضوع‌های مذاکرات او با مقامات سوری مطلبی منتشر نکرده است. اما سفر او در صورت صحت، در زمانی انجام شده که بشار اسد، رئیس‌جمهور همراه با شمار زیادی از مقامات ارشد سوری در سفر به چین هستند. آقای اسد روز جمعه، ‌۳۱ شهریور در پکن با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین دیدار کرد.

استان حمص سوریه که تصاویر منتسب به حضور اسماعیل قاآنی در آن منتشر شده در دوره اخیر از یک سو شاهد درگیری‌های مسلحانه میان گروه‌های شبه نظامی با ارتش سوریه بوده و از سوی دیگر، تجمع‌های اعتراضی علیه حکومت بشار اسد در آن برگزار شده که حامیان دولت دمشق را ناخشنود کرده است.

اعتراضات علیه دولت مرکزی با مطالباتی که ابتدا زمینه اقتصادی و معیشتی داشت، در ماه‌های گذشته غیر از حمص دامن‌گیر شمار دیگری از استان‌ها، از جمله سویدا و درعا بوده و مواردی از سرکوب خشونت‌بار معترضین توسط نیروهای امنیتی و ارتش سوریه گزارش شده است. حکومت آقای اسد در مقابله با این اعتراض‌ها حامیان خود را نیز به برگزاری تجمع تشویق کرده تا صحنه برای «توطئه خارجی‌ها» باز نماند.

فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در سال‌های جنگ داخلی سوریه اذعان کردند که سپاه از رویکرد سوریه در نحوه سرکوب اعتراضاتی که جرقه آن جنگ طولانی را زد، ناخشنود بود و سوریه را دارای تجربه کافی نمی‌دانست و لذا در طول سال‌ها به آن‌ها در مورد تشکیل نیروهایی مانند بسیج مردمی آموزش داد.

در این میان، ارتش اسرائیل روز ۳۰ شهریور تأیید کرد که تانک‌هایش به بخش جولان در سوریه حمله کرده‌اند زیرا ارتش سوریه از بامداد این روز شروع به احداث دو سازه برای انبار نظامی کرد تا «در آینده از آن استفاده کنند».

محلی که اسرائیل در روز پنج‌شنبه به آن حمله کرد، تا استان حمص، که اسماعیل قاآنی در آن حضور داشته، فاصله زیادی دارد و در بخش دیگری از سوریه واقع است.

اسرائیل در طول بیش از دو دهه بارها به نقاط متعدد سوریه حمله کرده اما در سال‌های اخیر صدها پرواز جنگنده‌هایش و شلیک موشک‌هایش برای ضربه زدن به «اهداف وابسته به ایران و نیروهای نیابتی ایران» در سوریه بوده که به تلفاتی از نیروهای نیابتی و نظامیان سوریه و در مواردی معدود به مرگ نظامیان ایرانی منجر شده است.

ایران حضور خود در سوریه را بر اساس پیمان دفاعی و مستشاری می‌داند و در راستای تقویت این حضور توافق‌های متعدد دیگری نیز با دولت بشار اسد امضا کرده است. معلوم نیست که حملات اسرائیلی اثری بر کاهش حضور ایران در سوریه داشته است یا نه.