یک‌پنجم افراد ژنی دارند که در برابر آلزایمر و پارکینسون مقاوم است

آلزایمر و پارکینسون با از دست دادن تدریجی نورون‌های خاص یا سلول‌های عصبی در مغز مشخص می‌شوندایندیپندنت فارسی: بنا به گزارش لایو‌ساینس، نوعی ژن در جمعیت وسیع و متنوعی از مردم وجود دارد که از آن‌ها در مقابل ابتلا به آلزایمر و پارکینسون محافظت می‌کند.

این پژوهش جدید در میان گروه‌های قومی گوناگون نشان می‌دهد که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ساکنان جهان نسخه‌هایی از ژن مرتبط با سیستم ایمنی دارند که موجب کاهش خطر ابتلا به آلزایمر می‌شوند.

بر اساس این پژوهش، افرادی که حامل نسخه‌ای از ژن لکوسیت انسانی معروف به دی‌آر۴ (DR4) بودند ۸ تا ۱۵ درصد کمتر احتمال ابتلا به این بیماری‌های عصبی داشتند.

علاوه بر این، این افراد پروتئین‌های مغزی چین‌خورده غیرطبیعی کمتری- مانند درهم‌تنیدگی تاو- داشتند که از مشخصه‌های عمومی این بیماری‌ها است.

این یافته‌ها، که در ۲۹ اوت (۷ شهریور) در مجله پی‌ان‌ای‌اس منتشر شد، می‌تواند کاربرد مفیدی در ساخت واکسن‌های جدید علیه آلزایمر و پارکینسون داشته باشد.

مشخصه آلزایمر و پارکینسون از دست دادن تدریجی نورون‌های خاص یا سلول‌های عصبی در مغز است و هر دو بیماری با تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی مرتبطاند. در آلزایمر، این پروتئین‌ها شامل تاو و پلاک‌های آمیلوئید بتا می‌شود، در حالی که در پارکینسون، پروتئینی به نام آلفا سینوکلئین به‌اشتباه تا می‌شود و توده‌هایی تشکیل می‌دهد.

شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد گره‌های تاو در پیدایش پارکینسون نقش دارند. همچنین، پژوهش‌های گذشته حاکی از آن است که پاسخ‌های ایمنی نادرست احتمالا زمینه‌ساز ایجاد پارکینسون و آلزایمر می‌شود.

پروتئین‌های اچ‌ال‌ای (HLA) که تغییر شکل می‌دهند در هسته سیستم ایمنی تطبیقی قرار دارند و واکنش‌های بدن به عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها را تنظیم می‌کنند.

دکتر امانوئل میگنوت، متخصص اعصاب و ایمونولوژی و استاد دانشگاه استنفورد و یکی از نویسندگان این پژوهش، دریافت که انواع خاصی از ژن به نام اچ‌ال‌ای-دی‌آربی۱ (HLA-DRB1) با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون مرتبط است.

میگنوت به لایو ساینس گفت: «این نکته جالبی بود، زیرا این دو بیماری بسیار متفاوت‌اند.»

میگنوت و همکارانش برای مشخص کردن این ارتباط، مجموعه عظیمی از داده‌های ژنومی ۱۷۶ هزار نفر از تبارهای اروپایی، آسیایی، آمریکای لاتین، و آمریکایی- آفریقایی را بررسی کردند. این افراد به آلزایمر یا پارکینسون مبتلا بودند و در مقایسه با افرادی بررسی شدند که این بیماری‌ها را نداشتند.

برای توضیح اینکه چگونه این گونه‌های ژنی در برابر بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی نقش محافظت‌کننده دارند، محققان تاو را بررسی کردند.

مطالعات نشان داده‌ است که پروتئین‌های غیرطبیعی تاو بیشتر احتمال دارد که به‌اشتباه تا شوند و تجمع یابند و سپس بین سلول‌ها پخش شوند.

میگنوت و گروهش این فرضیه را مطرح کردند که پاسخ و واکنش ایمنی در برابر تاو احتمالا از هر دو بیماری آلزایمر و پارکینسون جلوگیری می‌کند.

این گروه ضمن بررسی داده‌های جمع‌آوری‌شده از کالبد‌شکافی مغز افراد جان‌باخته بر اثر آلزایمر دریافتند که انواع اچ‌‌ال‌ای با درهم‌تنیدگی‌های تاو کمتری در مغز مرتبط بودند و به میزانی کمتر، این افراد پلاک‌های بتا آمیلوئید کمتری نیز داشتند.

واسیم الیامن، متخصص مغز و اعصاب در مرکز پزشکی ایروینگ دانشگاه کلمبیا، می‌گوید: «اگرچه تجزیه و تحلیل ژنتیکی موثر است، محققان باید سلول‌های ایمنی و خون را بیشتر مطالعه کنند تا چگونگی ارتباط انواع خاصی از تاو با آلزایمر و پارکینسون را مشخص کنند. این ‌پژوهش نوآورانه راه را برای دستیابی به شیوه‌های نوین ایمنی درمانی یا ساخت واکسن‌های جدید هموار خواهد کرد.»