مجرمان آزاد شده برای پیوستن به گروه واگنر و جنگ در اوکراین به ارتکاب جرایم جدید متهم شدند

بی بی سی: یک مرد زندانی که گمان می‌رود برای پیوستن به گروه مزدوران واگنر و جنگ در اوکراین زودتر از موعد آزاد شده بود، پس از بازگشت از جبهه جنگ به ارتکاب دو مورد قتل عمد در روسیه متهم شده است.

دمیان کوورکیان به خاطر قتل یک زن و مرد جوان هنگام بازگشت از محل کارشان به خانه، در سال ۲۰۱۶ به ۱۸ سال زندان محکوم شده بود هرچند او این اتهام را رد می‌کرد.

بی‌بی‌سی دریافته است که او تنها محکومی نیست که به منظور جنگ در اوکراین، زودتر از موعد از زندان آزاد شد، مورد عفو قرار گرفت و سپس به ارتکاب جرم جدیدی متهم شده است.

یک کانال رسانه اجتماعی گفته است که او یکی از ۱۵۰ زندانی است که در ۳۱ اوت ۲۰۲۲ و پس از بازدید یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر، از زندان، به استخدام واگنر در آمد.

به بی‌بی‌سی گفته شده است که کوورکیان چندی پیش در روستای زادگاهش پریدوروژنایا در کراسنودار، در جنوب غرب روسیه دیده شد و به مردم گفت که به تازگی از میدان جنگ اوکراین بازگشته است.

یکی از افرادی که او به قتل آنان متهم است، تاتیانا ماستیکو ۱۹ ساله است که به حرفه سرگمی کودکان اشتغال داشت. مادرش نادژدا ویدیویی از تاتیانا را به ما نشان می‌دهد. او در لباس سراسری صورتی و آبی و هنگام رقص در یک مهمانی است.

نادژدا می‌گوید: «او کارش را دوست داشت. وقتی از کار بر می‌گشت، از واکنش کودکان به برنامه‌هایش خرسند بود و می‌گفت جطور آنها را سرگرم کرده است.»
تاتیانا ماستیکو در سن ۱۹ سالگی به قتل رسیدآخرین کار تاتیانا روز ۲۸ آوریل بود. او و رئیسش، کریل چوبکو در حال رانندگی به طرف خانه بودند که لاستیک اتومبیلشان پنچر شد.

کریل اتومبیل را کنار جاده‌ای در نزدیکی شهر برزانسکایا در جنوب غرب روسیه پارک کرد. دریا، همسر کریل به رسانه‌های محلی گفته است که شوهرش با او تماس گرفت و گفت که دیر می آید، اما نگران نباشد زیرا گروهی از جوانان برای کمک به او آمده‌اند. این آخرین باری بود که صدای او را می‌شنید.

تا صبح روز بعد، از این دو نفر هنوز خبری نبود. دریا که احساس کرد اتفاقی افتاده با پلیس تماس گرفت.

صدها نفر در جستجوی محلی شرکت کردند و مادر تاتیانا هم در سفری شش ساعته با هواپیما و قطار از روستای کوچکش در سیبری، در شرق روسیه، عازم محل شد.

نادژدا می‌گوید: «بدترین احساس زمانی به من دست داد که فرود آمدیم و من دوباره تلفنم را روشن کردم. پیام‌های فراوانی در آن بود. نمی‌توانید تصور کنید که چقدر وحشت کردم. تلفن را کناری انداختم، زیرا پیام‌ها فقط می‌توانستند یک معنی داشته باشند - اینکه همه چیز تمام شده است. ترسی فطری در وجودم بود که نمی‌توانم آن را توصیف کنم.»

در پی این قتل‌ها، سه مظنون از جمله کوورکیان ۳۱ ساله دستگیر شدند. دو نفر دیگر، آناتولی دوینیکوف و آرام تاتوسیان، کارآگاهان را به گورهای موقت قربانیان در جنگلی نه چندان دور از ماشین سوخته شده کریل هدایت کردند. کریل و تاتیانا چاقو خورده بودند و پلیس گفت که در بدن زن جوان «نشانه هایی از خشونت» دیده می‌شد.

دووینیکوف و تاتوسیان به دزدی و قتل اعتراف کردند اما گفتند که کوورکیان مسئول این حمله بوده است. کوورکیان هرگونه دخالت در این ماجرا را انکار می‌کند.

نادژدا نمی‌توانست باور کند که کوورکیان آزاد شده باشد در حالیکه او پیشتر به خاطر جنایت مشابهی به ۱۸ سال زندان محکوم شده بود. این مادر داغدار می‌گوید: «این فرد نمی‌بایست قبل از سال ۲۰۲۸ آزاد می‌شد.»

کوورکیان به جرم راه‌اندازی گروهی که ماشینی را در محلی نه چندان دورتر از محل قتل تاتیانا و کریل ربوده و سرقت و قتل سرنشینان آن به ضرب گلوله به حبس محکوم شده بود.

نادژدا می‌پرسد او به چه دلیل موجهی آزاد شد؟ طبق قوانین روسیه، زندانیان باید حداقل دو سوم دوران محکومیت خود را بگذرانند. او می‌گوید: «این شخص باید حداقل ۱۲ سال را در زندان می‌گذراند اما او فقط ۶ سال زندانی بود.»
چه کسانی آزاد شده‌اند؟صحنه‌ای از ویدیوی سخنرانی پریگوژین از یک زندان روسیهویدیویی از سخنرانی پریگوژین در زندانی در روسیه نشان می‌دهد که او در برابر صف زندانیان با کلاه‌های خز سیاه متحدالشکل می‌گوید که محکومانی را که مرتکب بیش از یک قتل شده و مجرمانی را که یک مقام دولتی یا مامور پلیس را کتک زده‌باشند ترجیح می‌دهد.

او می‌گوید: «ما به استعداد جنایی شما نیاز داریم» و به آنها هشدار می‌دهد داد که ۱۰ تا ۱۵ درصد از داوطلبان «در تابوت‌های ساخته شده از فلز روی» از اوکراین بازخواهند گشت.

اما او به کسانی که شش ماه در خط مقدم زنده بمانند قول می‌دهد که می توانند با پاداش ۱۰۰۰۰۰ روبلی (۱۰۰۰ دلار) و مهمتر از همه، عفو به خانه‌هایشان بازگردند.

در ژوئن ۲۰۲۳، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، برای اولین بار علنا تایید کرد که فرمان عفو زندانیان بازگشته از جنگ اوکراین را امضا کرده است
پوتین فرمان عفو زندانیان بازگشتی از جبهه اوکراین را امضا کردچند نفر مرتکب جرم شده‌اند؟
پریگوژین می‌گوید که در طول یک سال، واگنر ۴۹۰۰۰ زندانی را برای جنگ استخدام کرد و تنها ۳۲۰۰۰ نفر زنده از جبهه بازگشتند. این نسبت بسیار کمتر از آن چیزی است که او در ابتدا وعده داده بود. اما منابع مستقل معتقدند که شمار واقعی کسانی که زنده مانده‌اند از این رقم هم کمتر است و تنها به حدود ۲۰۰۰۰ نفر می‌رسد.

پریگوژین در یک فیلم ویدیویی در ژانویه که در آن از بازگشت محکومان سابق به خانه استقبال می‌کند، به آنها می‌گوید: «به قول آنها، شما مجرم بودید - حالا شما قهرمان جنگ هستید!»

اما تعداد زیادی از این «قهرمانان» به ارتکاب جنایت متهم شده‌اند. بی‌بی‌سی توانسته تایید کند که مظنونان در حدود ۲۰ پرونده جرایم جدی، از جمله تجاوز جنسی و قتل، جنگجویان واگنر هستند که در زندان استخدام شده و زودتر از موعد برای خدمت در اوکراین آزاد شدند.

پریگوژین ادعا کرده است که میزان ارتکاب مجدد جرایم توسط نیروهای سابق واگنر ۱۰ تا ۲۰ درصد کمتر از میانگین مجرمان آزاد شده است.

اما اولگا رومانووا، مدیر سازمان حقوق زندانیان روسیه، می‌گوید که تعداد واقعی ممکن است بسیار بیشتر باشد زیرا بسیاری از جنایات گزارش و ثبت نمی‌شوند.
پریگوژین مجرمان زندانی را استخدام و به جبهه جنگ اوکراین اعزام کرداو معتقد است که ممکن دلیل این باشد که یک قانون جدید لطمه به اعتبار شرکت‌کنندگان در «عملیات نظامی ویژه» را جرم انگاری کرده است.

خانواده‌های سایر قربانیان نیز نگران بازگشت محکومان سابق هستند زیرا این افراد نه تنها به طور کامل تنبیه نشده‌اند، بلکه با تجارب کسب شده در خط مقدم جنگ، احتمال دارد خشونت بیشتری به کار گیرند.

ورا، دختر ۲۳ ساله اوکسانا پختلوا، با بیش از ۱۰۰ ضربه چاقو زخمی و سپس در یک حمله خشونت‌آمیز با کابل برق خفه شد. این ماجرا در سراسر روسیه خبرساز شد.

در ژوئیه ۲۰۲۲ دوست پسر سابق ورا، ولادیسلاو کانیوس، به جرم قتل او به ۱۷ سال زندان محکوم شد. کمتر از یک سال بعد، به ذهن اوکسانا خطور هم نمی‌کرد که او ممکن است به جای زندان، در محل دیگری باشد. اما او اشتباه می کرد.

در ماه مه عکس‌های ولادیسلاو در شبکه‌های اجتماعی ظاهر شد. او اسلحه در دست داشت و لباس نظامی پوشیده بود. در ابتدا، اوکسانا تصور می‌کرد که این عکس‌ها جعلی است.

اما یک ماه بعد او تایید رسمی دریافت کرد که کانیوس به زندانی در روستوف در جنوب روسیه منتقل شده است. این زندان مکانی است که گفته‌می‌شود محل حضور زندانیان داوطلب جنگ در اوکراین بوده است.

وقتی اوکسانا از دادگاه خواست که به او بگوید کانیوس کجاست، به او گفتند که نتوانسته‌اند او را پیدا کنند و مکان او از اسرار دولتی است.

با توجه به آخرین مکان شناخته شده او و عکس‌هایی با لباس نظامی، اوکسانا فکر می کند که احتمال دارد او به اوکراین اعزام شده باشد و اگر زنده بماند، رسما عفو خواهد شد و می‌تواند آزادانه به زندگی غیرنظامی بازگردد.

برای مادری که ماه‌ها برای عدالت برای دخترش مبارزه کرده بود، این ضربه تلخی است. او می‌گوید: «این کفر است. مثل این است که به همه ما حمله شده باشد.»
ورا پختلوا ۲۳ ساله با یکصد ضربه چاقو به قتل رسید اما قاتل او ده ماه بعد آزاد شد و به اوکراین رفتبسیاری از وکلای روسی به ما گفته‌اند که قدرت مداخله در این موارد را ندارند زیرا یک نفر را نمی‌توان دو بار برای همان جرم محاکمه کرد و تنها راهی که می‌توان او را به زندان بازگرداند این است که دوباره مرتکب جرم شود.

این وضعیت باعث وحشت بستگان قربانیان قتل، مانند مادر تاتیانا، نادژدا شده است. بیشترین کاری که از دستش بر می‌آید امضای طوماری است که ده‌ها هزار امضا جمع‌آوری کرده تا کوورکیان - مظنون اصلی قتل دخترش - در صورت اثبات ارتکاب جرم جدید، به حبس ابد محکوم شود.

او می‌گوید: «من هرگز در خانه در مورد این موضوع صحبت نمی‌کنم... تاتیانا را از من گرفتند و زمین زیر پایم سست شد.»

نادژدا می‌افزاید: «البته که می‌دانم چه کسی مسئول مرگ دخترم بوده و می‌دانم که این اولین جرم او نیست... برای من سخت است... اما من احمق نیستم. می‌دانم که او را به خاطر این جرم به حبس ابد محکوم نخواهند کرد.»