تنش‌های رئیسی و طالبان و واکنش ها: «ایرانی‌ها دعا کنند باران ببارد تا سرریز آن‌را به آنها بدهیم»

یورونیوز: کاربران در فضای مجازی نسبت به تنش‌ها میان دولت جمهوری اسلامی و مقام‌های دولت طالبان بر سر باز کردن سدها در افغانستان واکنش نشان دادند.

با ادامه جنجال‌ها پیرامون ماجرای آب هیرمند و درخواست ایران از طالبان برای آزادسازی آن به سمت استان سیستان و بلوچستان، خبرگزاری تسنیم در گزاشی می‌گوید تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد آب این رودخانه از سوی مقام‌های طالبان منحرف شده است.

این خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران در گزارش خود به توییت خبرنگار پیشین خود حسین دلیریان که حالا سخنگوی سازمان فضایی ایران است، استناد کرده و می‌نویسد بر اساس داده‌های ماهواره خیام، انحراف آب در افغانستان اثبات شده است.

تسنیم همچنین در این گزارش ادامه داده باز شدن دریچه‌های سد کمال خان و ورود آب به رودخانه هیرمند به سمت دشت هامون در استان سیستان و بلوچستان از سوی ایران اقدامی مثبت از طرف طالبان تلقی شد اما این اتفاق بیش از یک ماه دوام نیاورد و با کاهش بارندگی و نزولی شدن حجم ورودی آب به پشت بند کمال‌خان دریچه‌های سد بسته شد و هامون دوباره تشنه شد.

ابراهیم رئیسی در واکنش به این اقدام مقام‌های طالبان را تهدید کرد با باز کردن سد حق آب مردم سیستان و بلوچستان را بدهند در غیر این صورت با واکنش ایران رو به رو خواهند شد.

این اخطار رئیسی با تمسخر مقام‌های طالبان و همچنین کاربران افغان در فضای مجازی همراه شد.
تصاویری از ژنرال مبین از مقام‌های طالبان که آب را در یک دبه ۲۰ لیتری پر می‌کند و می‌گوید می‌خواهد آنرا به ابراهیم رئیسی تحویل دهد بسیار در شبکه‌های اجتماعی مشاهده شد. این مقام طالبان در این ویدیو با لحنی تمسخر آمیز می‌گوید از تهدیدات رئیس جمهوری ایران ترسیده و می‌خواهد این دبه آب را به او بدهد تا او از فکر حمله احتمالا به افغانستان منصرف شود.

در جدید ترین واکنش‌ها به این موضوع حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در توئیتی مدعی شد که تهران در ماه های اخیر مکررا از ملامتقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان خواسته طبق عهدنامه هیرمند، به تعهدات خودشا عمل کنند و امکان بازدید هیات‌های فنی و سنجش میزان آب را فراهم کنند، که به گفته امیرعبداللهیان این اتفاق نیفتاده است.
امیرعبداللهیان در ادامه نوشته که سیستان از خشکسالی رنج می برد. ملاک بود و نبود آب، بازدید فنی و عینی است و نه صدور بیانیه سیاسی.
واکنش‌های تمسخر آمیز کاربران افغان
این ماجرا در شبکه‌های مجازی هم واکنش‌های متعددی داشته و هم کاربران افغان و هم ایرانی نسبت به این موضوع موضع‌گیری کرده‌اند. عموما کاربران افغان تهدید رئیسی را به تمسخر گرفته‌اند و بیشتر کاربران ایرانی هم از آنچه ناتوانی و ضعف دولت جمهوری اسلامی برای مقابله با طالبان خوانده‌اند، انتقاد می‌کنند.

یک کاربر در افغانستان در این خصوص نوشته اگر مردم ایران آب می‌خواهند دعا کنند باران زیاد ببارد تا افغانستان پس از تامین آب مورد نیاز خود، بتواند آب اضافی در سدها را به سمت ایران رها کند.
کاربر دیگر افغانی ایران را تهدید کرده که با زبان گفتگو با طالبان سخن بگوید. یک کاربر هم نوشته ایران در زمستان برق هرات را قطع می‌کند افغانستان هم حق دارد آب را بر روی ایران ببندد.
این در حالیست که برخی از کاربران در ایران مسئله را از بعد حقوقی بررسی کرده و می‌گویند آزاد کردن آب هیرمند به سمت ایران یک مسئله حقوقی است و طالبان باید به این تعهد خود عمل کند.

رضا نصری، حقوقدان بین‌المللی در این خصوص در حساب توییتری خود به بیانیه طالبان واکنش نشان داده و می‌نویسد: «اعلامیه ریاست الوزراء امارت اسلامی افغانستان می‌گوید جانب ایرانی باید «حقایق» کمبود آب را «درک» کند. خیر! جانب ایرانی باید «ادعای» کمبود آب را «احراز» کند.»
برخی دیگر از کاربران هم به ماجرای حمایت جمهوری اسلامی از طالبان در ابتدای حضور این گروه در قدرت پرداخته و با کنایه از مقام‌های جمهوری اسلامی خواسته‌اند حق مردم ایران را از «جنبش اصیل منطقه» بگیرند. کنایه‌ای به استفاده مقام‌های ایران از این عبارت برای توصیف طالبان که در ابتدای حضور این گروه در راس قدرت در افغانستان بسیار از سوی تهران استفاده می‌شد.واکنش وزارت خارجه به اظهارات طالبان
وزارت امور خارجه ایران هم در بیانیه‌ای نسبت به اظهارات مقام‌های طالبان واکنش نشان داده و خواستار این شد که بر اساس معاهده میان ایران و افغانستان نسبت به اختصاص حقابه هیرمند اقدام کند.

در این بیانیه با اشاره به معاهده سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان تاکید شده که خشکسالی و کم آب شدن در هیرمند مستلزم بررسی‌های کارشناسان ایرانی است و باید این موضوع مورد راستی آزمایی قرار گیرد. همچنین وزارت خارجه تاکید کرده اقدامات مقام‌های طالبان در خصوص تعیین محل‌های تحویل حقابه و همچنین نصب سامانه‌های فنی مربوط به سنجش آب و انحراف مسیر طبعی رودخانه هیرمند، نقض صریح مواد ۳، ۵ و ۶ معاهده هیرمند است.
حمله رسانه شورای امنیت ملی به مولوی عبدالحمید
در ادامه حواشی پیرامون این مطلب، پایگاه خبری نورنیوز نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در مطلبی ضمن حمله به مولوی عبدالحمید بابت مواضع او در جریان اعتراضات اخیر، مدعی شده که این رهبر مسلمانان اهل سنت در سیستان و بلوچستان در قبال ماجرای حقابه هیرمند سکوت کرده است. نورنیوز در ادامه با زبانی کنایه‌آمیز نوشته است: «چرا از مسجد مکی زاهدان صدایی در محکومیت اقدام غیرقانونی طالبان و بستن آب بر روی مردم تشنه سیستان و بلوچستان شنیده نمی‌شود؛ شاید در این آب، نانی برای مدعیان دفاع از حقوق اهل سنت نیست!»

حمله این رسانه و همچنین گروهی از شخصیت‌های حامی جمهوری اسلامی در توییتر به مولوی عبدالحمید در حالی انجام می‌شود که این رهبر مسلمانان اهل سنت سیستان و بلوچستان در طی سالهای اخیر بارها نسبت به مسئله حقابه هیرمند تاکید کرده است. او آخرین بار در دیدار اسفند ماه ۱۴۰۰ با حسین امیرعبداللهیان از او خواسته بود مسئله آب در استان سیستان و بلوچستان و مطالبه آن از مقام‌های افغانستان را پیگیری کند.

ماجرای اختلافات میان ایران و افغانستان بر سر آب رودخانه هیرمند ریشه قدیمی دارد و مقام‌های دولت افغانستان از جمله اشرف غنی هم در این خصوص بحث‌هایی با مسئولان دولتی در جمهوری اسلامی داشت و به نظر می‌رسد این مسئله همچنان در زمان حکومت طالبان نیز ادامه دارد و با وجود امیدواری‌های تهران برای داشتن روابطی بهتر با این گروه و مرتفع شدن مسئله حقابه هیرمند، همچنان این اختلاف جدی بر سر جای خود باقیست.