میراث فرهنگی، دومین بنای خشتی جهان را به چوب حراج زد

 دومین بنای خشتی جهان، بنا به دستور سازمان میراث فرهنگی به حراج گذاشته شد.

 

ارگ راین بعد از ارگ بم به عنوان بزرگترین سازه خشتی ایران و جهان شناخته می‌شود و دومین بنای خشتی جهان است و بر بلندای تپه‌ای در دامنه کوه‌های «هزار» شهر راین قرار دارد.

این ارگ در دوره نادرشاه افشار محل حکومت میرزا حسین خان راینی و سپس پسرش محمد علی خان در دوره زندیه بوده است. این ارگ علاوه بر مکان زندگی حاکم راین، محل زندگی اقوام و نزدیکان حکومتی، تاجران، کشاورزان و پیشه وران و مشاغل نیز بوده است. ارگ راین همچنین محل داد و ستد کاروان‌هایی بوده که از این منطقه عبور می کرده اند.

ارگ راین یکی از آثاری است که با شماره ۱۲۸۶۷ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده و متعلق به دوره صفوی و قاجاری است. این ارگ تاریخی که مالکیت آن در اختیار وزارت میراث فرهنگی است، به تازگی توسط صندوق حفظ و احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی به مزایده گذاشته شده است.

اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان برای این ارگ حکومتی کاربری اقامتی و فرهنگی و پذیرایی پیشنهاد کرده بود و صندوق کاربری علمی، پژوهشی، پذیرایی و اقامتی را برای این بنای تاریخی مصوب کرد.

در اسناد مربوط به واگذاری بنای ارگ راین آمده که تاریخ این بنا نسبتاً ناشناخته است و تنها با کاوش‌های دقیق باستان شناسی که تا کنون در آن انجام شده، می‌توان به قدمت دقیق آن دست یافت.

همچنین در سند مزایده این بنای تاریخی آمده که از این بخش از ارگ راین تنها بخش عمارت حاکم نشین، چهار انبار و زمین پشت انبار با کاربری علمی، پژوهشی، پذیرایی و اقامتی به مزایده گذاشته می‌شود.

این آگهی مزایده اگر چه در روزهای آخر فروردین ماه اعلام شد اما تا روز ۱۶ اردیبهشت ماه تمدید شده و قیمت پایه اجاره بهای ماهانه سال اول بهره برداری آن را مبلغ ۳۵ میلیون تومان با اعمال ضریب افزایش سالانه شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی بر مبنای مبلغ مذکور تا سال اول بهره برداری اعلام کردند. همچنین هزینه اجرای عملیات تکمیلی مرمت و آماده سازی احیا حدود ۳۹ میلیون تومان به استناد نظریه کارشناسی برآورد شده است.ارگ راین به گفته کارشناسان میراث فرهنگی دومین ارگ خشتی جهان است و به طور قطع یکی از آثار نفیس کشور به شمار می‌آید

قرار است سرمایه گذار تا ۲۶ سال که شامل ۲۴ ماه دوره طراحی و مرمت و مدت باقی مانده برای بهره برداری است در اختیار داشته باشد. اما چرا ارگ راین باید به مزایده گذاشته شود؟

این ارگ که به گفته کارشناسان میراث فرهنگی دومین ارگ خشتی جهان است به طور قطع یکی از آثار نفیس کشور به شمار می‌آید. آثاری که واگذاری آنها طبق قانون به بخش خصوصی امکان پذیر نیست. بنابراین نباید در فهرست میراث قابل واگذاری صندوق احیا قرار می‌گرفت.

با این وجود ارگ راین به مزایده گذاشته شده تا بخشی از آن به مرکز اقامتی و پذیرایی تبدیل شود. این کاربری در واقع بیشترین آسیب را به یک بنای تاریخی به خصوص خشتی وارد می‌کند چون هم دور ریز آب و پساب دارد و هم تغییرات کلی که باید برای آن در بنا ایجاد کرد.

از طرفی مطالعات باستان شناسی این بنای ارزشمند هنوز تمام نشده است آیا بهتر نبود به جای تعیین کاربری، اقدامی برای کاوش‌های باستانی آن انجام می‌شد چطور است که این بنا بدون اتمام مطالعات باستانی، به سرمایه گذار بخش خصوصی سپرده می‌شود تا در آن رستوران و سرویس بهداشتی برای اقامت بسازد؟