چرا پوتین و اردوغان گرم گرفته‌اند؟
+5
رأی دهید
-6
ناظران ترک می گویند اردوغان و پوتین روابط خود را در ماه‌های اخیر عمیق‌تر کرده‌اندبی بی سی: تعمیق روابط رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین در ترکیه توجه‌ها را به خود جلب کرده است و کارشناسان می‌گویند که این دو در شرایط سخت بین‌المللی از یکدیگر حمایت می‌کنند.روابط تجاری دو کشور نیز در ماه‌های اخیر گسترش یافته است و بعضی از ناظران می‌گویند که پوتین پیش از انتخابات حساس سال ۲۰۲۳ ترکیه و در میان دشواری‌های فزاینده اقتصادی راه نجاتی در اختیار اردوغان قرار داده است.
روزنامه‌نگاری می‌گوید: «پوتین مانند رئیس شعبه استانی [حزب حاکم] برای انتخاب مجدد اردوغان تلاش می‌کند.»
اردوغان و پوتین در چهار ماه گذشته چهار بار رو در رو ملاقات کرده‌اند و در بحبوحه آشفتگی‌های اقتصادی که با حمله روسیه به اوکراین تشدید شده است، قول داده‌اند روابطشان در زمینه تجارت و انرژی نزدیکتر شود.
ترکیه که عضو ناتو است، روابط نزدیکی با کی‌یف و مسکو دارد و از ماه فوریه در مسیری محتاطانه برای میانجیگری بین این دو گام برمی‌دارد.
این کشور متعهد به حمایت از تمامیت ارضی اوکراین و فروختن هواپیماهای بدون سرنشین به کی‌یف شده است، اما به تحریم‌های غرب علیه روسیه نپیوسته است.
تجارت بین ترکیه و روسیه نیز از فوریه رونق گرفته است.
صحبت از روابط نزدیکتر اردوغان و پوتین در آستانه انتخابات کلیدی ترکیه که قرار است در سال ۲۰۲۳ برگزار شود، مطرح می‌شود و این ادعاها را برانگیخته است که پوتین به دنبال کمک به انتخاب مجدد اردوغان در ازای مساعدت ترکیه است.
نوشین منگو، روزنامه‌نگار، در توییتر نوشت: «پوتین مانند یک رئیس شعبه استانی [حزب حاکم] برای انتخاب مجدد اردوغان تلاش می‌کند.»
بالا گرفتن تجارت
روابط گرم بین اردوغان و پوتین با افزایش تجارت دوجانبه تقویت می‌شود.
ارزش واردات ترکیه از روسیه در ۹ ماهه اول سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از دو برابر شده است و آمارهای وزارت بازرگانی نشان می‌دهد روسیه در صدر فهرست کشورهایی است که ترکیه از آنها واردات دارد.
امره لافچی، ستون‌نویس روزنامه اقتصادی «دنیا»، می‌گوید واردات انرژی بیشترین افزایش را به خود اختصاص داده است.
بر اساس داده‌های وزارت بازرگانی، ارزش صادرات ترکیه به روسیه نیز به شدت افزایش یافته است.
لافچی با اشاره به این ادعا که تعدادی از شرکت‌های غربی با دسترسی به بازار روسیه از طریق ترکیه، تحریم‌ها را دور می‌زنند، گفت آنکارا «خلأ» کشورهای غربی را در روسیه پر کرده است.
مفسران همچنین این سوال را مطرح می‌کنند که آیا افزایش نامتعارف جریان سرمایه با منشأ نامعلوم در ترکیه در واقع پول و سرمایه روسیه است، زیرا آنکارا به دنبال تأمین مالی کسری حساب جاری بزرگ خود است. این جریان‌ها تحت عنوان «خطاها و حذفیات خالص» در تراز پرداخت‌های بانک مرکزی ترکیه ثبت می‌شوند.
علاءالدین آق‌تاش، ستون‌نویس «دنیا»، در ۱۷ اکتبر گفت که «خطاها و حذفیات خالص» در هشت ماهه اول سال جاری به «رکورد» ۲۸.۳ میلیارد دلار رسیده است و روسیه را به عنوان منبع احتمالی معرفی می‌کند.
گزارش‌های بین‌المللی در ماه‌های اخیر همچنین می‌گویند که روس‌اتم روسیه به سازنده مستقر در ترکیه نیروگاه هسته‌ای آق‌قویو در جنوب ترکیه میلیاردها دلار پرداخت کرده است.
راه نجات انتخاباتی؟
بعضی از ناظران می‌گویند که پوتین پیش از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سال ۲۰۲۳ راه نجاتی در اختیار اردوغان قرار داده است.
مورات یتکین روزنامه‌نگار باسابقه در کانال یوتیوب خود گفت: «روسیه آشکارا خواهان پیروزی اردوغان است.»
در ماه اکتبر، پوتین پیشنهاد کرد که ترکیه می‌تواند به یک «مرکز» اصلی انتقال گاز طبیعی روسیه به اروپا تبدیل شود که با وجود مسئله‌های عملی، واکنش مشتاقانه‌ای را در ترکیه به دنبال داشت.
در مصاحبه با وب‌سایت خبری مستقل مدیاسکوپ، آیدین سزر، کارشناس روسیه، پیشنهاد مرکز گاز پوتین را «حمایت آشکار» از اردوغان توصیف کرد که به رهبر ترکیه کمک می‌کند خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی بین‌المللی جا بیندازد.
پوتین و اردوغان در ماه‌های اخیر چندین دیدار رودرو داشته‌اندسزر همچنین در ۱۴ سپتامبر به وب‌سایت خبری مستقل گازته دووار گفت: «پوتین فرصت‌هایی برای همکاری مالی ارائه می‌دهد» و تأکید کرد که ترکیه برای غلبه بر بحران اقتصادی خود به «حمایت مالی خارجی نیاز دارد».سزر به مدیاسکوپ گفت که ترکیه قرار است در شش ماه آینده حدود ۱۵ میلیارد دلار برای گاز طبیعی به روسیه بپردازد و اردوغان به دنبال تاخیر در این پرداخت‌ها به منظور تسهیل بازارها و ایجاد «تصور نادرست» از بهبود اقتصادی برای مردم است.
گونل تول، تحلیل‌گر مستقر در واشنگتن، نیز روابط اردوغان با پوتین را در چارچوب جستجوی او برای تامین مالی خارجی می‌بیند، و به مدیاسکوپ گفت که رئیس‌جمهور روسیه برای اردوغان یک «قایق نجات» بوده است.
تول همچنین گفت که پوتین می‌تواند با چراغ سبز نشان دادن به یک حمله نظامی جدید علیه شبه نظامیان تحت رهبری کردها در سوریه قبل از انتخابات ۲۰۲۳ به اردوغان کمک بیشتری کند.
دیدگاه روس‌ها
حالا که پوتین به حمایت از اردوغان روی آورده است، مفسران رسانه‌ای روسیه می‌گویند که او نیز از آنکارا کمک دریافت می‌کند چون ترکیه دروازه‌ای را برای اقتصاد جهانی برای مسکوی تحریم‌شده باز می‌کند.
استانیسلاو بلکوفسکی، مفسر برجسته در تلگرام گفت «اردوغان و پوتین در حال نجات یکدیگر هستند» و اظهار کرد که میانجیگری اردوغان همچنین ممکن است به پوتین کمک کند تا توافق صلحی را در اوکراین «با شرایطی که برای او خیلی شرم آور نباشد» امضا کند.
بلکوفسکی افزود در مقابل، پوتین قول داده است تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری «بسیار دشوار» سال ۲۰۲۳ با تأمین گاز ارزان به اردوغان کمک کند.
گئورگی بووت، ستون‌نویس وب‌سایت تحلیلی «جمهوری» گفت که اگر اردوغان انتخابات را به یک سیاستمدار طرفدار غرب ببازد، «ضربه‌ای جدی برای روسیه» خواهد بود.
بووت افزود: «ترکیه به یکی از معدود «پنجره های لجستیک» به دنیای خارج برای روسیه تبدیل شده است و به عنوان کانال بسیار مهمی برای واردات موازی عمل می‌کند.»
اما دیمیتری دریز، ستون‌نویس روزنامه تجاری کومرسانت هشدار داد که شرط‌بندی روسیه روی رئیس‌جمهور ترکیه خطراتی دارد، زیرا در صورت شکست اردوغان در انتخابات، آنکارا ممکن است مسیر خود را تغییر دهد.
دریز گفت: «کل غرب بیکار نمی‌نشیند. به هر طریق ممکن ترکیه را تحت فشار قرار می‌دهد تا در مشارکت با روسیه مداخله کند.»
اقدامی حساس و مستلزم مهارت فراوان
برخی از ناظران این سوال را مطرح می‌کنند که کدام رهبر بیشتر به دیگری وابسته است، اما صداهای طرفدار دولت ترکیه معمولاً روابط اردوغان و پوتین را برای دو طرف سودمند نشان می‌دهند.
آنها همچنین تاکید می‌کنند که حفظ تماس برای راه حل دیپلماتیک در اوکراین مهم است.
برهان‌الدین دوران، ستون‌نویس صباح، روزنامه اصلی حامی دولت گفت: «اردوغان به عنوان تنها رهبر ناتو که با پوتین ملاقات می‌کند، سیاستی را دنبال می‌کند که می‌تواند به فرآیندهای آشتی نه تنها بین اوکراین و روسیه، بلکه بین غرب و روسیه نیز کمک کند.»
ایالات متحده بارها به آنکارا در مورد کمک بالقوه به مسکو برای اجتناب از تحریم‌ها هشدار داده است که نشان دهنده خطرات تماس اردوغان با پوتین است.
اما منافع سیاسی که او تاکنون به دست آورده است نشان می‌دهد اردوغان بدون توجه به محکومیت بین‌المللی اقدامات روسیه در اوکراین، تمایلی به ترک پوتین نخواهد داشت.