اوین به روایت نقشه‌ زندان

تجمع خانواده‌های نگران زندانیان پشت در زندان اوین در صبح روز یکشنبهبی بی سی: چند ساعت پس از تیراندازی و آتش‌سوزی هولناک در اوین، به مرور ابعاد تازه‌ از اتفاقات مرگبار در این زندان منتشر می‌شود. حادثه مرگبار شنبه شب، چندین کشته و ده‌ها مجروح بر جا گذاشته است.
ظرف چند ساعت، رسانه‌ها و مقام‌های حکومت روایت‌هایی ضد و نقیض از این حادثه منتشر کرده‌اند، از درگیری و فرار زندانیان تا انفجار مین و تکذیب آن. روابط عمومی قوه قضائیه هم در اطلاعیه‌ای از چهار کشته و ۶۱ مجروح خبر داد. منابع غیررسمی می‌گویند شمار کشته‌شدگان بیشتر بوده است.

قوه قضائیه علت کشته‌شدن زندانیان که سازمان زندان‌ها مسئول جان آنهاست را استنشاق دود ناشی از آتش سوزی‌ها»عنوان کرده است.. قوه قضائیه می‌گوید شماری از مجروحان «بستری»‌اند و حال برخی از زخمی‌ها هم «وخیم» است. این نهاد در عین حال ادعا کرد شماری از زندانیان قصد «فرار» داشتند و آنها را «زندانیان جرایم خشن و خطرناک» معرفی کرد.
شب گذشته بلافاصله پس از انتشار این خبر بسیاری از شهروندان راهی خیابان‌های اطراف اوین شدند و مسیرهای منتهی به این زندان در تهران با ترافیک شدید مواجه شد.

در روایت رسانه‌های حکومتی حریقی که در ویدیوها دیده می‌شود به خاطر آتش‌سوزی در کارگاه خیاطی زندان اوین بوده است. اما تصاویر منتشر شده از صدای تیراندازی حکایت می‌کرد. اکنون روایت‌های زندانیان سیاسی نیز حاکی از خشونت شدید گارد ضد شورش زندانیان دارد.
بنابر گزارش اطلس زندان‌های ایران ساختار بندهای زندان اوین در طول زمان تغییر کرده است. در حال حاضر این بندها در زندان اوین وجود دارند: ۳۲۵ (روحانیت)، ۴ (بدون حکم قطعی و قرنطینه)، ۶ (خدماتی)، ۷ (اغلب مالی)، ۸ (احکام قطعی)، ۲۴۰، ۲۴۱، ۲۰۹، ۲الف و بند نسوانیک منبع آگاه نزدیک به خانواده سپیده قلیان، زندانی در اوین، به بی‌بی‌سی فارسی گفت که او در تماسی گفته است که «دیشب وضعیت زندان مثل جنگ بود». او گفته «آن قدر سروصداهای مهیب می‌آمد که بعضی برای نجات خود در را شکستند و خود را به محوطه هواخوری رساندند. ولی تک تیراندازها شلیک می‌کردند و گاز اشک آور می‌زدند.»

این زندانی سیاسی گفت که حشمت‌الله حیات‌الغیب، مدیرکل زندان‌های استان تهران «خودش را انداخت جلوی گارد که نریزند داخل و می‌گفت من مدیر کل سازمان زندان‌ها هستم ولی کو گوش شنوا... وقتی با مقاومت حیات‌الغیب مواجه شدند، گاز اشک‌آور و تیر هوایی می‌زدند.»

دانشجویان معترض در دانشگاه تهران روز یکشنبه در تجمعی شعار دادند «تهران شده بازداشتگاه، اوین شده کشتارگاه».
وبسایت روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت «تعدادی از زندانیان بندهای ۷ و ۸ از زندان اوین خارج و به زندان دیگری (احتمالاً تهران بزرگ) منتقل شده‌اند.» بنابر این گزارش ساختمان، «این دو بند تخریب شده، سقف آن آسیب دیده و فعلاً قابل استفاده نیست.»

مصطفی نیلی، وکیل، در توییتی گفته است تعدادی از زندانیان سیاسی بند ۸ اوین که دیشب از این بند خارج شده بودند از زندان رجایی شهر تماس گرفته و خبر از انتقال به این زندان را داده‌اند. او همچنین نوشت که ۱۲ نفر از زندانیان این بند در بهداری اوین بستری هستند.

هم‌اکنون بخشی از کسانی که در اعتراضات سراسری چهار هفته اخیر بازداشت شده‌اند در اوین زندانی‌اند.

بنابر گزارش‌ها، به سبب شمار زیاد معترضان بازداشت شده، علاوه بر دو بند ۲۰۹ اطلاعات و دو الف سپاه پاسداران، بسیاری از دستگیر شدگان در سالن‌های بند چند طبقه ۲۴۰ در شمال زندان اوین نگهداری می‌شوند. برخی از دستگیرشدگان اعتراضات نیز به بند شش زندان که سابقا به بند ۳۵۰ مشهور بود، منتقل شدند.
تصاویری از آتش‌سوزی شب گذشته در اوینخبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی تصاویری از حضور معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه و رییس سازمان زندان‌ها منتشر کرده که گفته می‌شود مربوط به شب گذشته استقوه قضائیه می‎گوید هویت زندانیان کشته شده به خانواده‌هایشان اطلاع داده شده است