شرط فیفا: قضاوت داوران زن ایرانی در فوتبال مردان

مهسا قربانی در ژانویه سال ۲۰۲۲ در جایگاه یکی از داوران منتخب فیفا برای قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۲۳ که در استرالیا و نیوزیلند برگزار می‌شود، معرفی شد- خبرآنلاینفرصت بزرگ قضاوت داور زن ایرانی در جام جهانی فوتبال زنان، در خطر از دست رفتن است. فیفا برای پذیرش مهسا قربانی در جام جهانی زنان، تجربه قضاوت او در فوتبال مردان ایران را می‌خواهد، اما ممنوعیت داوری زنان در ورزش مردان طبق خواست حکومت جمهوری اسلامی ایران، شاید او را از حضور در جام جهانی محروم کند.

مهسا قربانی، داور بین‌المللی فوتبال، یکی از دو داوری است که در جامعه داوران زن و مرد ایرانی، توانسته است پروانه قضاوت با تجهیزات کمک داور ویدیویی (VAR) را کسب کند؛ مدرکی که جز علیرضا فغانی و مهسا قربانی، هیچ داور ایرانی دیگری آن را در اختیار ندارد.

مهسا قربانی در ژانویه سال ۲۰۲۲ در جایگاه یکی از داوران منتخب فیفا برای قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۲۳ که در استرالیا و نیوزیلند برگزار می‌شود، معرفی شد. فیفا در نامه‌ای به ابراهیم شکوری، دبیرکل وقت فدراسیون، اعلام کرد که او در طول سه سال منتهی به این رقابت‌ها، باید داوری با استفاده از VAR و داوری در مسابقات فوتبال مردان را تجربه کند. فیفا بارها و بارها بر این شروط تاکید ورزید و برای تاکید بیشتر، مسئولان فیفا با سهرابی، رئیس وقت کمیته داوران، تلفنی صحبت کردند. همه این‌ها زمانی رخ داد که فدراسیون و رسانه‌ها انتخاب علیرضا فغانی را در جایگاه نماینده ایران در جام جهانی قطر جشن گرفته بودند، اما هیچ خبری درباره انتخاب مهسا قربانی منتشر نشد.

مهسا قربانی در مصاحبه‌ای گفته است: «من با مسئولان فیفا و ای‌اف‌سی درباره مشکلاتی که در زمینه VAR و قضاوت مسابقات مردان داریم، خیلی صحبت کردم. حتی با مسئولان فدراسیون فوتبال هم خیلی صحبت کردم، اما انگار خودشان را به خواب زده‌اند و هیچ واکنشی به حرف‌های من نشان نمی‌دهند.»

فیفا از محدودیت‌های داوران زن ایرانی برای قضاوت در مسابقات فوتبال مردان در ایران آگاه است و به همین دلیل، راهکارهایی را هم به مهسا قربانی ارائه داده است. قربانی در همان مصاحبه گفته است: «آن‌ها با توجه به شرایط ما راهکارهایی را در اختیار فدراسیون فوتبال گذاشتند و گفتند فدراسیون فوتبال ایران از روابطش با کشورهای همسایه استفاده کند و آن‌ها در برخی تورنمنت‌های خود، مرا برای قضاوت دعوت کنند. حتی همین چند وقت پیش با هیات‌رئیسه جلسه داشتم و به آن‌ها گفتم که این مسئله برای آن‌ها دو سر برد است. هم من می‌توانم در جام جهانی قضاوت کنم و افتخارش برای ایران خواهد بود، و هم موضع نهادهای بین‌المللی درباره رفتار فدراسیون فوتبال ایران با زنان تلطیف می‌شود. اما باز هم نخواستند کمک و حمایتی کنند. شاید برای‎شان منفعتی نداشت.»

بی‌توجهی فدراسیون فوتبال ایران، رفته‌رفته فیفا را هم به این موضوع دلسرد کرده است و چنین که به نظر می‌رسد، شانس داوری قربانی در جام جهانی فوتبال زنان به دلیل اینکه از سابقه قضاوت در مسابقات مردان در کارنامه خود برخوردار نیست، در معرض خطری جدی است. فدراسیون فوتبال هم هیچ تمهیدی برای تکمیل سوابق داوری او، حتی در کشورهای همسایه، در نظر نگرفته است.

هنوز تصاویر قضاوت گلاره ناظمی در جام جهانی فوتسال مردان از یاد نرفته است. او توانست از این امکان بهره‌مند شود، اما مهسا قربانی نمی‌تواند. گلاره ناظمی در همین زمینه گفته است: «من در جریان جزئیات مشکل خانم قربانی نیستم، اما درباره خودم می‌توانم بگویم که برای قضاوت در مسابقات فوتسال مردان، ابلاغیه کنفدراسیون فوتبال آسیا را داشتم و طبق همان ابلاغیه این رقابت‌ها را قضاوت کردم. اما مورد خانم قربانی متفاوت است. البته عجیب است که با توجه به اینکه قرار است ایشان جام جهانی فوتبال زنان را قضاوت کنند، فیفا برای‌شان شرط قضاوت در مسابقه فوتبال مردان را گذاشته است. به هرحال من در جریان این موضوع نیستم.»

گلاره ناظمی به این موضوع اشاره داشته است که برای او هم فدراسیون فوتبال کاری نکرده و این افتخار هم حاصل پیگیری‌های خود او است.

محمدمهدی فروردین، رئیس فراکسیون ورزش مجلس، شاید تنها کسی باشد که به این موضوع واکنش نشان داده است. اما چه واکنشی؟ او به رئیس فدراسیون بعدی توصیه کرد در این خصوص برنامه‌ریزی کند، و گفت: «متولیان فوتبال کشور، از جمله فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش، باید در این زمینه تصمیم‌گیری نمایند. ابتدا باید جزئیات دستورالعمل فیفا را مشاهده و بررسی کنیم؛ اگر موضوع قابلیت طرح در مجلس را داشته باشد، قطعا اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.»

اما مشخص نیست منظور او از «اقدامات لازم» چیست و مجلس چه کمکی به مهسا باقری خواهد کرد.

در چند روزی که خطر از دست رفتن شانس قضاوت قربانی در جام جهانی در رسانه‌ها مطرح شده است، فدراسیون فوتبال هیچ واکنشی به این موضوع نشان نداده است. احتمالا مسئولان فدراسیون اینقدر با کشمکش‌ها و حواشی انتخابات درگیرند که درباره داوری زنان، ترجیح می‌دهند نظاره‌گر حذف نماینده ایران در جام جهانی فوتبال زنان باشند.