مزایای تکاملی «شگفت‌انگیز» تجرد در راهبان تبتی

چون راهبان نمی‌توانند مال‌اندوزی کنند، فرستادن یکی از پسران خانواده به معبد، درگیری‌ بین برادران را خاتمه می‌دهدایندیپندنت فارسی: مطالعه تجرد راهبان معابد بودایی تبت، مزایای تکاملی «شگفت‌انگیز» این رسم را روشن کرده است.

انسان‌شناسان مدت‌ها است در این اندیشه‌اند با اینکه تولیدمثل قلب تکامل موجودات زنده است، رسم تجرد چگونه سیر تکامل را طی کرده است.

پژوهشگران در مطالعه جدیدی که روز چهارشنبه [۲۲ ژوئن] در نشریه «پروسیدینگز آو د رویال سوسایتی بی» (Proceedings of the Royal Society B) منتشر شد، این رسم معابد بودایی تبت را که در آن، خانواده‌ها تا همین اواخر، یکی از پسران خردسالشان را می‌فرستادند تا به یک راهب مادام‌العمر و مجرد تبدیل شود، بررسی کردند.

آن‌ها با بیش از ۵۰۰ خانواده در ۲۱ روستای بخش شرقی فلات تبت در استان گانسو، گفت‌وگو کردند و با کنار هم گذاشتن شجره‌نامه‌های خانوادگی‌ آنان، درباره تاریخچه [زندگی] هر فرد و اینکه آیا کسی از اعضای خانواده‌ آنان راهب بود یا نه، اطلاعاتی گرد آوردند.

آن‌ها بر اساس این داده‌های جمع‌آوری‌شده، برای درک سود و زیان تکاملی مرتبط با این روش، یک مدل ریاضی تجرد را ایجاد کردند.

پژوهشگران می‌گویند ساکنان این روستاها آمدوتبتی‌ (یکی از نژادهای ساکن تبت) که کارشان پرورش گله‌های یاک (گونه‌ای گاوسان موبلند مانند گاومیش) و بز است و در قطعه زمین‌های کوچک به کشاورزی مشغول‌اند.

در این جوامع، ثروت معمولا به مرد می‌رسد. این مطالعه نشان داد مردانی که یک برادر راهب داشتند، ثروتمندتر بودند و یاک‌های بیشتری داشتند.  

با این حال، برای خواهران راهب تقریبا هیچ مزیتی یافت نشد.

پژوهشگران در [وب‌سایت] «د کانورسیشن» (The Conversation) نوشتند: «عجیب آنکه این را هم دریافتیم که مردانی که یک برادر راهب داشتند، بیشتر از مردان بدون برادر مجرد، بچه داشتند.»

همسران مردانی که برادر راهب داشتند نیز در سنین پایین‌تری بچه‌دار می‌شدند.

آن‌هایی که پسر راهب داشتند، نوه‌های بیشتری هم داشتند؛ چون پسران غیرمجرد آن‌ها بر سر منابع با هم کمتر رقابت می‌کردند.    

نویسندگان این مطالعه گمان می‌کنند چون راهبان نمی‌توانند مال‌اندوزی کنند، این رفتار والدین که یکی از پسران خود را به معبد می‌فرستند، به درگیری‌های بین برادران پایان داده است.

پژوهشگران در این مطالعه نوشتند:«ما نشان دادیم که اگر این امر موفقیت باروری برادران پسرهای مجرد را افزایش دهد، داشتن اقلیتی از آن‌ها [پسران مجرد] می‌تواند مطلوب باشد؛ البته تنها به این شرط که این تصمیم تحت کنترل والدین باشد نه فردی.»

«بنابراین، رسم فرستادن یک پسر به معبد به غیر از هزینه‌‌ای که برای والدین دارد، با منافع باروری والدین همراستا است.»  

اما آن‌ها می‌گویند هرچند ممکن است تمام مردان روستا از راهب‌شدن یکی از آن‌ها بهره ببرند، تصمیم فردی راهب به تناسب ژنتیکی او کمکی نمی‌کند.

پژوهشگران می‌گویند چارچوب پژوهشی ایجادشده در این مطالعه را می‌توان برای درک تکامل سایر رسومی که در جانبداری والدین [از یک فرزند مقابل دیگری] در دیگر بافتارهای فرهنگی ریشه دارد، مثل کودک‌کشی، به‌کار برد.

آن‌ها امیدوارند بتوانند از این مدل برای درک دلیل تفاوت فراوانی راهبان و راهبه‌ها در مذهب و جغرافیای متفاوت، استفاده کنند.