شهاب‌سنگ مرچیسون؛ کهن‌ترین جرم روی زمین

العربیه: «شهاب‌سنگ مرچیسون» جرم کیهانی بزرگی است که در نزدیکی شهر مرچیسون در استرالیا سقوط کرد، و قدمت آن به هفت میلیارد سال می‌رسد بدین ترتیب و کهن‌ترین جرم روی زمین است.

مرچیسون، که به گروهی از شهاب‌سنگ‌های غنی از ترکیبات آلی تعلق دارد، به خاطر جرم بیش از صد کیلوگرمی آن، و اینکه سقوط آن به زمین کاملا رهگیری شده بود، یکی از شهاب‌سنگ‌هایی است که مورد مطالعه عمیق قرار گرفته است.

در 28 سپتامبر 1969 ساعت 10:58 صبح به وقت محلی، در نزدیکی مرچیسون در ایالت ویکتوریای استرالیا، گلوله‌ای آتشین دل آسمان را شکافت، و پیش از ناپدید شدن به سه تکه تقسیم شد، و ابری از دود بر جای گذاشت. حدود سی ثانیه بعد صدای برخورد آن به زمین شنیده شد.

قطعات فراوان این شهاب‌سنگ در منطقه‌ای به مساحت سیزده کیلومتر مربع یافت شدند، و وزن سنگین‌ترین آنها هفت کیلوگرم بود. یک قطعه 680 گرمی سقف انبار یونجه را سوراخ کرد و در میان علوفه افتاد. مجموع جرم جمع‌آوری‌شده قطعات این شهاب‌سنگ بیش از یکصد کیلوگرم است.

مرچیسون که از قدیمی‌ترین شهاب‌سنگ‌های شیمیایی است، غنی از کربن است، و بیش از پانزده نوع اسید آمینه، که یکی از اجزای اساسی حیات است، طی مطالعات متعدد در این شهاب‌سنگ شناسایی شده است.

مرچیسون حاوی ترکیبی از اسیدهای آمینه چپ-دست و راست-دست است. عموم آمینو اسیدهای مورد استفاده موجودات زنده از نوع چپ-دست هستند، در حالی که بیشتر قندهای مصرفی راست-دست هستند.

نمونه‌های یافت‌شده در شهاب‌سنگ مرچیسون نشان می‌دهد که بسیاری از ترکیبات آلی روی سیاره زمین را به احتمال زیاد اجرام کیهانی وارد منظومه شمسی کرده باشند، که بعدا نقشی اساسی در تبلور حیات روی زمین بازی کردند.

شیمی‌دان‌های کیهانی در ژانویه 2020 اعلام کردند که کهن‌ترین ماده کشف‌شده روی زمین تا به امروز، ذرات کاربید سیلیکون درون شهاب‌سنگ مرچیسون است، که قدمت آن‌ها هفت میلیارد سال است، به این معنی که حدود 2.5 میلیارد سال کهن‌تر از سن 4.54 میلیارد ساله زمین و منظومه شمسی هستند.