آیا ناسا با تلسکوپ جیمز وب «جهنم» را یافته است؟

تصویرسازی ناسا از ستارهیورونیوز:در حالی‌ که تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا آخرین مراحل تست خود پیش از آغاز به کار را پشت سر می‌گذارد، دانشمندان آماده می‌شوند تا برای اولین بار از نزدیک به یک «ابر زمین» سوزان در فاصله ۵۰ سال نوری نگاه کنند.

این سیاره که «۵۵ خرچنگ ای» (55 Cancri e) نام دارد، چنان نزدیک به ستاره خورشید‌مانند خود می چرخد که شرایط سطح آن می‌تواند به معنای واقعی کلمه همان «جهنم» داغی باشد که در کتب مقدس توصیف شده‌اند: «در وضعیتی همیشه سوزان».

ناسا می‌گوید مطابق داده‌های به دست آمده این سیاره فراخورشیدی که دو برابر زمین قطر دارد در فاصله کمتر از ۱.۶ میلیون کیلومتری از ستاره خود واقع است، یعنی حدود یک بیست و پنجم فاصله‌ای که عطارد فوق‌العاده داغ از خورشید ما دارد.

به گفته دانشمندان دمای سطح این سیاره از نقطه ذوب سنگ‌های معمولی بالاتر است در نتیجه برآورد می‌شود روی آن اقیانوسی از گدازه وجود داشته باشد.

ناسا در بیانیه خود گفته است: «اگر بخواهیم وضعیت این سیاره را با زمین مقایسه کنیم، باید گفت این سیاره چنان به ستاره‌اش نزدیک است که یک سال کامل آن فقط چند ساعت طول می‌کشد. به سبب نیروی گرانش شدید ستاره، یک نیمکره سیاره همیشه روز و نیمکره دیگر در تاریکی مطلق به سر می‌برد. نزدیکی زیاد باعث می‌شود سنگ‌ها شروع به ذوب شدن کنند و اقیانوس‌هایی از گدازه جریان داشته باشد.»

ناسا می گوید چیزی شبیه به این سیاره در منظومه شمسی ما وجود ندارد. این سیاره در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار کشف شد و اخترشناسان تا کنون به بخار آب در جو آن برنخورده‌اند.

از جمله مسائلی که دانشمندان امیدوارند با نگاه دقیق‌تر تلسکوپ جیمز وب کشف کنند این است که آیا این سیاره «در حالت جزر و مدی قفل شده و یک طرف آن همیشه رو به ستاره است؟ یا به گونه‌ای می‌تواند بچرخد که روز و شب را ایجاد کند.»

پیشتر نماهای اولیه از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا نشان داده بود اتفاقی مرموز در این سیاره در حال وقوع است، چرا که داغ ترین نقطه آن بخشی نبود که مستقیماً در برابر ستاره قرار داشت. ناسا می‌گوید یک فرضیه این است که این سیاره دارای جوی پرتلاطم است که کانون گرما را به اطراف منتقل می‌کند.

فرضیه دیگر این است که «۵۵ خرچنگ ای» برای ایجاد روز و شب می‌چرخد اما این چرخش به نحوی است که تبعاتی کابوس‌وار ایجاد می‌کند. به این معنی که سطح سیاره در طول روز گرم، ذوب و حتی تبخیر می‌شود و لایه بسیار نازکی از جو را تشکیل می‌دهد. در غروب اما بخارات سرد و متراکم شده و قطرات گدازه‌ای را باعث می‌شوند که روی سطح شروع به باریدن می‌کنند.

انتظار می رود تلسکوپ فضایی جیمز وب که چندی پیش به فضا پرتاب شد در «تنها چند هفته آینده» به طور کامل عملیاتی شود و اولین رصد خود را تا تابستان امسال انجام دهد. دانشمندان می‌گویند این تلسکوپ قادر به تشخیص وجود جو در سیاره‌های فراخورشیدی است.

مطابق اعلام سازمان فضایی آمریکا سال اول تلسکوپ جیمز وب به مطالعه «۵۵ خرچنگ ای» و سیاره بدون جو «LHS 3844 b» اختصاص خواهد یافت تا دانشمندان درک بهتری از «تکامل سیارات سنگی مانند زمین» پیدا کنند.