چرا تمدن‌های فرازمینی هرگز زمین را ندیده‌اند؟

گزارش‌ها در باره حیات در کرات دیگر، بسیار مورد علاقه مردم استایندیپندنت فارسی: جست‌وجوی حیات فرازمینی یکی از جذاب‌ترین بخش‌های علم و در عین حال از بحث‌برانگیزترین آنهاست.

به گزارش روزنامه سان، پیش از این آکادمی ملی علوم آمریکا (NSA) گفته بود که «به نظر می‌رسد برقراری ارتباط با تمدن‌های دیگر حالا چیزی فراتر از رویاهای ما نیست بلکه یک رویداد طبیعی در تاریخ بشریت است که شاید در طول زندگی بسیاری از ما رخ دهد.» با این حال پرسشی که از سوی انریکو فرمی، فیزیکدان ایتالیایی – آمریکایی معروف مطرح شد این است که: پس آنها کجا هستند؟

در یکی از آخرین تلاش‌های محققان برای پاسخ به این سوال مهم، مقاله جدیدی که روز چهارم می در مجله علمی انجمن سلطنتی بریتانیا (Royal Society Open Science) منتشر شد، ادعا می‌کند که «تمدن‌ها یا به دلیل فرسودگی‌ از بین می‌روند یا به دلیل اولویت دادن به «هومئوستازی» (Homeostasis) تغییر جهت می‌دهند.»

هموستازی یا «هومئوستازی» فرایندهای تنظیمی‌اند که در یک سیستم زنده که تمایل به ثبات ماده و انرژی و رشد و تکثیر دارد انجام می‌شوند. اگر این فرایند به درستی انجام بگیرد، حیات ارگانیسم ادامه می‌یابد و در غیر این صورت مرگ آن حتمی خواهد بود. ثبات به دست آمده در واقع یک تعادل پویاست، که در آن تغییرات مداومی رخ می‌دهند اما به طور کلی شرایط و ثبات نسبتا یکنواختی وجود دارد.

به گفته محققان، نتیجه هر دو اتفاق - بیداری هموستاتیک یا فروپاشی تمدن - با غیاب تمدن‌ها در کهکشان سازگار است.

این پژوهشگران که با استفاده از مدل «فوق خطی» که در شهرها مشاهده شده است، به فرضیه خود رسیدند، می‌گویند زمانی که شهرها از نظر وسعت و مصرف انرژی، به همان میزان افزایش جمعیت رشد می‌کنند، بحرانی به نام «تکینگی» ایجاد می‌شود. نقطه تکینگی زمانی است که تقاضای جمعیت و انرژی در یک بازه زمانی محدود به سمت بی‌نهایت می‌رود که بحران‌زاست. در پاسخ به این بحران، تمدن‌ها سعی می‌کنند با نوآوری‌های مکرر چنین مشکلی را مدیریت کنند، با این حال گاهی به فروپاشی و پایان تمدن منجر می‌شود.

اما این تحقیق چه معنایی می‌تواند برای زمین داشته باشد؟ دانشمندان مطرح‌کننده این نظریه می‌گویند که اگر یک تمدن سیاره‌ای را به عنوان شهری متصل به سایر نقاط در یک جهان متصل به هم در نظر بگیریم، می‌شود گفت که خطر «فرسودگی ناشی از همجواری» وجود دارد و اگر زمین به مسیر رشد فوق خطی خود ادامه دهد، می‌تواند به معنای پایان تمدن ما باشد.

این مطالعه به طور خاص به خلع سلاح اتمی بشر از سلاح‌های کشتار جمعی به عنوان نمونه‌ای از این موضوع اشاره کرده و می‌گوید: «بشریت هنوز خطر نابودی هسته‌ای را از بین نبرده است با این حال این خطر تا حدودی کاهش یافته و آمار جهانی کلاهک‌های هسته‌ای کمتر از ۱۴ هزار مورد است.»

آنها در عین حال تاکید کردند که زمین نمونه‌ای عالی از «بیداری‌های هموستاتیک» است. این عبارت زمانی به کار می‌رود که یک تمدن، تولید خود را به دور از رشد نامحدود در سراسر ستارگان، به سمت مسیری هدایت می‌کند که رفاه اجتماعی، توسعه پایدار و عادلانه و هماهنگی با محیط در اولویت قرار می‌گیرد.

نویسندگان این مطالعه همزمان با هشدار درباره مراقبت بیشتر از انرژی‌ها در زمین، تاکید کردند که فرضیه آن‌ها به منظور برانگیختن بحث و توجه نسبت به این موضوع طراحی شده و نیازمند بررسی‌های بیشتر در آینده است.