مجلس ایران با حذف خرید سربازی مشمولان خارج از کشور مخالفت کرد

بی بی سی: صبح امروز و در جریان بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ در مجلس ایران، نمایندگان با حذف خرید سربازی مشمولین نظام وظیفه مقیم خارج از کشور در ازای پرداخت ۱۵ هزار یورو از لایحه بودجه، مخالفت کردند.

بر اساس یکی از بندهای قانون بودجه سال آینده ایران، "مشمولین نظام وظیفه عمومی مقیم خارج از کشور که حداقل ۵ سال از زمان فراخوان آنها به خدمت وظیفه عمومی گذشته باشد با رعایت اصل ۱۱۰ قانون اساسی می‌توانند با پرداخت معادل ریالی ۱۵ هزار یورو کارت معافیت از خدمت سربازی دریافت کنند".

همچنین در قانون بودجه سال آینده پیشنهاد شده که "مشمولین متاهل دارای فرزند از مادر ایرانی از ۲۵ درصد تخفیف برخوردار می‌شوند".

به نوشته رسانه‌های ایران احمد امیرآبادی که موافق حذف این بند از قانون بودجه بود آن را "با اصل ۱۱۰ قانون اساسی" و "نیازمند مجوز ستاد کل نیروهای مسلح" دانسته و گفته "اکنون مجوزی صادر نشده است و در سال‌های گذشته نیز نظام وظیفه و نیروهای مسلح با چنین مواردی مخالفت داشتند."

یک نماینده دیگر موافق حذف این بند هم گفت که این طرح "راه فراری برای دور زدن قانون برای قشر مرفه جامعه فراهم کنیم دور از عدالت است".

علی یزدی خواه، از مخالفان حذف این بند هم گفته است: "مهمتر از بحث درآمدی این موضوع بحث فرهنگی آن می‌باشد. خیلی از ایرانی‌های مقیم کشور که در آنجا به دنیا آمدند برای بازگشت به کشور دچار نگرانی هستند که ممکن است در هنگام خروج با مشکلاتی مواجه شوند".

یک نماینده دیگر هم در دفاع از قرار گرفتن این طرح در لایحه بودجه گفت که "بحث اعطای کارت معافیت سربازی در قبال دریافت معادل ریالی ۱۵ هزار یورو صرفا شامل ایرانی هایی می‌شود که در خارج از کشور به دنیا آمدند".

علیرضا سلیمی افزود که "نباید اطلاعات غلط به نماینده‌ها داده شود" و "ما ۶ میلیون ایرانی مقیم خارج داریم و حدود ۳ هزار میلیارد تومان ثروت در خارج کشور. بحث سربازی مشکلاتی را برای رفت و آمد این افراد به کشور و سرمایه گذاری در داخل فراهم کرده است."
طرح خرید سربازی چه شد؟
در ابتدای بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ در کمیسیون تلفیق مجلس ابتدا طرحی به تصویب رسیده بود که خرید سربازی با افزایش قیمت ۲۴ برابری نسبت به آخرین دوره فروش در سال ۱۳۹۷ مواجه بود.
پس از آن اعتراضات زیادی در ایران نسبت به "تبعیض‌آمیز" بودن این طرح مطرح بود و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی این تصمیم را با "تجاری‌سازی سربازی" خوانده بودند.

چند روز پس از آن سخنگوی کمیسیون تلفیق اعلام کرد که مصوبه خرید خدمت سربازی لغو شده است.

رحیم زارع گفته بود: "کمیسیون تلفیق به جای خرید خدمت سربازی تصویب کرد که مشمولان سرباز متاهل با ۳۰ سال سن و دارای دو فرزند به صورت رایگان کارت معافیت از خدمت سربازی دریافت کنند."

در طرح اصلاح شده، مجلس پیشنهاد کرد که "مشمولان متاهل دارای دو فرزند و بیشتر که بالای ۳۰ سال دارند، بتوانند در سال آینده کارت معافیت از خدمت سربازی را به صورت رایگان دریافت کنند."

در طرح اولیه خرید سربازی که توسط کمیسیون تلفیق مجلس تهیه شده بود، آمده بود: "خرید سربازی با رعایت اصل ۱۱۰ قانون اساسی و در راستای توجه به امر مقدس استحکام خانواده و فرزندآوری و تعیین تکلیف مشمولین غایب بیش از ۵ سال با اولویت افراد متأهل و بالاتر از ۳۵ سال سن که ضریب انجام وظایف مقدس سربازی تحت تاثیر تحلیل قوای جسمانی برای آنها امکانپذیر نیست، امکانپذیر خواهد بوده و براین اساس افراد با پرداخت مبالغ مشخص شده، کارت معافیت از خدمت در زمان صلح را دریافت می‌کنند".
پیشینه سربازی و فروش آن در ایرانخدمت نظام وظیفه در ایران حدود ۹۹ سال قدمت دارد. در سال ۱۳۰۱ در ارتش ایران شعبه‌ای به نام "سربازگیری" و "اداره نظام اجباری" راه اندازی شد.

اداره نظام اجباری، چند سال بعد به اداره نظام وظیفه عمومی تغییر نام داد.

قانون نظام وظیفه از آن زمان تاکنون بارها تغییر کرده اما تغییری در اجباری بودن این دوره ایجاد نشده است.

اغلب کشورهای دنیا در حال حاضر به سمت نیروی انسانی "حرفه‌ای" برای ارتش و پلیس روی آورده‌اند اما ایران به همراه ۱۶ کشور دیگر از معدود کشورهایی است که بیش از یک سال خدمت سربازی برای مردان در آن اجباری است.

در ایران تا به حال در چند دوره اقدام به فروش خدمت سربازی به مشمولان کرده‌اند از جمله خرید سربازی از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ با هدف "درآمدزایی" دولت ادامه داشت.