ایرج مصداقی: بزرگترین درس اوکراین برای ایرانیان این است که برای رهایی نباید دل به خارجی بست

رادیو فرانسه: ناصر اعتمادی
ایرج مصداقی : "در ماجرای اشغال اوکراین جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور تحت الحمایه مواضع ولادیمیر پوتین را تکرار کرد. طبیعی است که حکومت ایران از بحران به وجود آمده پس از اشغال اوکراین نهایت بهره‌برداری را برای وقت خریدن بکند، زیرا از این پس مسئله اصلی جهان دیگر مسئله هسته ای ایران یا برجام نیست. بزرگترین درسی که اشغال اوکراین برای ما ایرانیان دارد این است که نمی توان به اروپا و آمریکا دل بست، بلکه باید با استفاده از شرایط بین المللی فقط به نیروی خود و مردم ایران اتکاء نمود."

اشغال اوکراین توسط روسیه سرآغاز دوره تازه ای است که مختصات و سرانجامش هنوز به وضوح قابل رؤیت نیستند. این دوره را حتی نمی توان با دوره جنگ سرد مقایسه کرد، دست کم به این دلیل که در دوره جنگ سرد، جنگی میان غرب و شرق در نگرفت، در حالی که اکنون جنگ به قول وزیر خارجه فرانسه در قلب اروپا جریان دارد بی آنکه بدانیم شعله های آن تا کجا زبانه خواهند کشید.

در ایران، حکومت اسلامی، کل سیاست خارجی خود را به تعبیر رهبر حکومت این کشور بیش از گذشته بر باصطلاح "نگاه به شرق" یعنی رفتن به زیر چتر حمایت روسیه و چین استوار کرده است.

دوره جدید تا کجا می تواند این گرایش را در نزد حکومت اسلامی ایران تقویت کند و تقویت این گرایش چه مخاطراتی برای ایران در پی خواهد داشت؟

در پاسخ به این سئوال و سئوال های دیگر، ایرج مصداقی، پژوهشگر و نویسنده، از جمله گفته است :        
"سال هاست که جمهوری اسلامی ایران، این کشور را به تحت‌الحمایه روسیه بدل کرده و به این عنوان به سیاست های استعماری مسکو یاری می رساند. گویاترین مصداق این امر شاید جنگ سوریه باشد که در آن جمهوری اسلامی نقش پیاده نظام روسیه را ایفا می‌کند، هر چند بعد از ابقاء بشار اسد در قدرت نیروهای ایرانی در سوریه با تبانی روسیه دائماً آماج حملات منظم اسرائیل قرار می‌گیرند...

در ماجرای اشغال اوکراین نیز چنانکه می بینیم جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور تحت الحمایه مواضع ولادیمیر پوتین را تکرار می‌کند : هم حسین امیرعبداللهیان، هم ابراهیم رئیسی، با تکرار ادعای پوتین ناتو را به دلیل نادیده گرفتن باصطلاح منافع روسیه مسئول اشغال اوکراین معرفی کرده اند، همانطور که در ماجرای ساقط کردن هواپیمای اوکراینی رهبران ایران آمریکا را مسئول فاجعه‌ای که خود به بار آوردند، معرفی نمودند.

من گمان نمی کنم که ماجرای اشغال اوکراین توسط ارتش روسیه به همین جا ختم بشود، زیرا، رژیم های تمامیت خواه نظیر روسیه محدودیتی در تجاوز برای خود قائل نیستند. اقدام های روسیه در گرجستان و سپس الحاق کریمه از مصادیق همین خوی تجاوز تمامیت خواهانه روسیه است. البته در این موارد همانند پشتیبانی مسکو از جدایی طلبان شرق اوکراین، شاهد انفعال کشورهای غربی بودیم که عملاً نقش مشوق را بازی کردند. عین اتفاق در آستانه دومین جنگ جهانی در اروپا رُخ داد. در آن دوره نیز از اقدام های تجاوزکارانه هیتلر چشم‌پوشی شد و همین از مقدمات حمله هیتلر به شرق اروپا بود و سپس دیدیم که تجاوز هیتلر فقط به شرق اروپا محدود نماند و آلمان نازی تا اشغال فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی پیش رفت.

بهای این بی تفاوتی اروپا و غرب را در قبال اقدام های تجاوزکارانه پوتین همگی ما خواهیم پرداخت. خیل پناهجویانی که از اوکراین به سمت دیگر کشورهای اروپایی سرازیر خواهد شد رشد راست افراطی در اروپا و بعضاً سیاست های انحلال طلبانه در درون اتحادیه اروپا را در پی خواهد داشت و این‌ها از جمله اهدافی است که پوتین همواره دنبال کرده است.

مهم این است که بدانیم که حکومت اسلامی از بحرانی که پس از اشغال اوکراین شکل گرفته چه پیامی را دریافت می کند. می دانیم که جمهوری اسلامی ایران در مناقشه اتمی در پی خریدن یا به دست آوردن وقت بیشتر است به طوری که بتواند به یک نقطه بدون بازگشت برسد.

طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران از بحران به وجود آمده پس از اشغال اوکراین نهایت بهره‌برداری را خواهد کرد، زیرا از این پس مسئله اصلی جهان مثل هفته‌های گذشته دیگر مسئله هسته ای ایران یا برجام نیست. در واقع، جمهوری اسلامی ایران از بحرانی که میان روسیه و غرب پس از اشغال اوکراین پیش آمده نهایت بهره برداری را برای به دست آوردن وقت خواهد کرد و بعید نیست که در روزها و هفته های آینده شاهد زیاده خواهی های جمهوری اسلامی ایران در مناقشه اتمی هم باشیم.

با این حال، صحنه جدیدی که با حمله پوتین به اوکراین به وجود آمده هنوز قطعیت نیافته است. روس ها در زمان اتحاد شوروی به افغانستان حمله کردند با این خیال که می توانند این کشور را باصطلاح یک لقمه چپ خود کنند. رویدادهای بعدی نشان دادند که افغانستان به باتلاقی تبدیل شد که نقشی مهم در فروپاشی اتحاد شوروی سابق داشت. هنوز واکنش جهان به اشغال روسیه و تحولاتی که این اشغال در درون خود روسیه باعث خواهد شد و همچنین تبعات آنها روشن نیستند. همین خطای محاسبه شوروی سابق در افغانستان را به نوعی دیگر ایالات متحد آمریکا در عراق مرتکب شد...

در هر حال، انفعال می تواند متجاوز را تشویق بکند، همانطور که چشم پوشی های غرب در قبال برنامه و فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی ایران باعث شده که حکومت ایران در مرز تبدیل شدن به یک قدرت نظامی اتمی قرار بگیرد و از جمله پیامدهای این وضع می تواند رقابت های تسلیحات اتمی در منطقه حساس و خطرناک گسترده ای باشد که از خلیج فارس تا شمال آفریقا را دربرمی گیرد.

به بیان دیگر، وضعیت تازه می تواند رژیم ایران را مرتکب خطای محاسبه کند و بحران های حادتری را برای کشور رقم بزند. با این حال، بزرگترین درسی که اشغال اوکراین برای ما ایرانیان دارد این است که نمی توان دل به خارجی بست. نمی توان به اروپا و آمریکا دل بست. ببینیم که چگونه اوکراین را در قلب اروپا تنها گذاشتند. بنابراین، ما باید با استفاده از شرایط بین المللی تنها به نیروی خودمان و مردم خودمان اتکاء بکنیم."