شامپانزه‌ها از حشرات به عنوان «دارو» برای معالجه زخم‌های یکدیگر استفاده می‌کنند
+12
رأی دهید
-1
شامپانزه‌ها یورونیوز :گروهی از دانشمندان می‌گویند برای نخستین بار گروهی از شامپانزه‌ها را در حال استفاده از حشرات به عنوان «دارو» برای درمان زخم‌های یکدیگر مشاهده کرده‌اند.در مطالعه‌ای که توسط محققان دانشگاه اسنابروک آلمان و بر روی اجتماعی متشکل از ۴۵ شامپانزه در پارک ملی لوانگوی گابن انجام شده است، این حیوانات در حال گرفتن حشرات و استفاده از آن‌ها بر روی زخم‌های خود و همچنین زخم‌های دیگران دیده شده‌اند.
خوددرمانی برای مقابله با انگل‌ها و بیماری‌ها پیشتر در خرس‌ها، فیل‌ها و حتی زنبورها مشاهده شده بود. پژوهشگران می‌گویند این رفتار که پیش از این در شامپانزه‌ها دیده و ثبت نشده است می‌تواند نشانه‌ای از تمایلات مشابه «همدلی» در انسان باشد.
سیمون پیکا، استاد زیست شناختی تطبیقی در دانشگاه اسنابروک، در این باره گفت: «خوددرمانی با استفاده از گیاهان در چندین گونه جانوری از جمله حشرات، خزندگان، پرندگان و پستانداران مشاهده شده است. برای مثال دو خویشاوند زنده ما، شامپانزه‌ها و بونوبوها، برگ‌های گیاهانی را می‌بلعند که دارای خواص ضد کرم (ضد انگلی) هستند و برگ‌های تلخی را می‌جوند که خواص شیمیایی برای از بین بردن انگل‌های روده دارند. اما این اولین نمونه ثبت شده از حیوانات است که از گونه جانوری دیگر، یعنی حشرات، برای معالجه زخم استفاده می‌کنند.»
وی اضافه کرد: «شامپانزه‌ها حشرات را می‌خورند، اما ما نمی‌دانستیم که آن‌ها را می‌گیرند و برای درمان زخم‌های خود استفاده می‌کنند.»
این پدیده زمانی کشف شد که الساندرا ماسکارو، یک داوطلب پروژه تحقیق بر روی شامپانزه‌ها، مشغول تماشای یک شامپانزه ماده به نام «سوزی» و بچه‌اش به نام «سیا» بود. وی در این رابطه می‌گوید: «پای سیا زخم شده بود و به نظر می‌رسید سوزی در حال مراقبت از آن است. در همین حالت بود که متوجه شدم او چیزی بین لب‌هایش گرفته و روی زخم پای سیا می‌گذارد.»
زمانی که این پدیده بار دیگر یک هفته بعد و این بار توسط یک شامپانزه نر بالغ مشاهده شد، تیم مطالعه حدس زد که این شامپانزه‌ها حشرات ریز پرنده را از هوا شکار می‌کنند. پس از ۱۵ ماه تمرکز بر روی وضعیت شامپانزه‌های زخمی و فیلمبرداری از آنان، پژوهشگران ۲۲ شامپانزه را در حال گذاشتن حشرات روی زخم‌های خود ثبت کردند. این جانوران ۷۶ مورد اقدام به این کار کردند و این رفتار حتی بین شامپانزه‌هایی که از یک خانواده نبودند نیز مشاهده شد.
دانشمندان حدس می‌زنند که ترکیب بزاق شامپانزه‌ها و حشرات ممکن است نقش ضدعفونی‌کننده، مسکن یا ضدالتهاب داشته باشد. سابقه استفاده انسان از حشرات برای همین اهداف به حدود ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد.
اما آیا این را می‌توان به عنوان یک رفتار اجتماعی مثبت در شامپانزه‌ها تلقی کرد؟ توجه به دیگران چیزی است که اغلب در حیوانات دیده نمی‌شود. دکتر پیکا در این خصوص می‌گوید: «این کشف برای من به خصوص نفسگیر است، چرا که بسیاری از مردم به توانایی‌های اجتماعی حیوانات دیگر شک دارند و حالا ناگهان گونه‌ای داریم که در آن اعضا واقعا از دیگران مراقبت می‌کنند.»
شامپانزه‌ها پیشتر هم نشان داده بودند که هنگام انجام فعالیت‌هایی نظیر گشت‌‌زنی یا شکار از همکاری سود می‌برند، پژوهشگران با این حال درباره اینکه آیا می‌توان این رفتار را الزاما نشانه «همدلی» دانست اختلاف نظر دارند.
دانشمندان قصد دارند در گام بعدی نوع حشرات و دلیل استفاده از آن‌ها را تحت مطالعه قرار دهند.
نتایج تحقیق تازه که با هدف بررسی روابط و تعاملات جامعه شامپانزه‌ها صورت می‌گیرد در ژورنال Current Biology منتشر شده است.