افراد زیادی وجود دارند که به سنگ کلیه مبتلا هستند. دلایل زیادی برای به وجود آمدن سنگ کلیه وجود دارد، ولی از دیدگاه طب سنتی دلیل اصلی به وجود آمدن سنگ کلیه، بلغم محجر (بلغمی که به حالت سنگ درآمده) است. یکی دیگر از دلایل سنگ کلیه از دیدگاه طب سنتی مزاج سرد کلیه هاست. زمانی که بلغم در کلیههایی با مزاج سرد باقی میماند، تبدیل به بلغم کریستالی (بلوری) میشود. کریستالها به یکدیگر میچسبند و تولید سنگ میکنند.
برای تشخیص کریستالها باید حتما آزمایش ادرار انجام شود. انجام آزمایش ادرار و تشخیص کریستال، میتواند به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کند به شرط آنکه درمان سریعا انجام شود. سنگ کلیه میتواند بدون هیچ علائمی باشد و دلیل دردهای ناشی از آن، جا به جایی سنگ است. یکی دیگر از دلایل به وجود آورنده سنگ کلیه از دیدگاه طب سنتی به تغذیه مربوط میشود. استفاده از برخی مواد غذایی میتواند باعث به وجود آوردن سنگ کلیه شود.
برای مثال مصرف ماکارونی بدون سبوس و نانهایی که از آرد سفید درست میشوند و فاقد سبوس هستند، میتواند باعث به وجود آوردن سنگ کلیه شود. نان و ماکارونی بدون سبوس باعث رشد و زیادشدن میکروبهای بد داخل روده میشود و سموم این میکروبها تولید سنگ صفرا و کلیه میکند. علاوه بر ماکارونی و نان بدون سبوس، غذاهایی که طبع سرد دارند میتوانند باعث ایجاد سنگ کلیه شوند.
برنامه غذایی افرادی که مستعد سنگ کلیه هستند باید زیرنظر متخصص باشد تا احتمال به وجود آمدن سنگ به حداقل برسد. مصرف لبنیات به ویژه شیر میتواند باعث ایجاد رسوب کلسیم در کلیه شود به همین دلیل باید این گروه از مواد غذایی را همراه با مصلح (ماده غذایی که باعث بهبود کیفیت یک ماده غذایی میشود) آن استفاده کرد تا باعث ایجاد سنگ کلیه نشود.
راهکارهای خانگی برای دفع سنگ کلیهآب
همانطور که گفتیم، به اندازه کافی آب ننوشیدن، اصلیترین علت ایجاد سنگ کلیه است. نوشیدن آب کمک میکند تشکیل کریستالها به تأخیر بیفتد و کلسیم و فسفر از کلیهها دفع شوند. روزی ۱۰ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید.
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی سرشار از ترکیبات بیواکتیو مانند سیترات است که به دفع سنگ کلیه کمک میکنند. گوجه فرنگی میتواند به میزان زیادی از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری کند. یک تا دو بار در هفته دو عدد گوجه فرنگی را پوره کرده، یک قاشق مرباخوری آبلیمو به آن اضافه کرده و میل کنید.
آبلیمو
لیموترش سرشار از ویتامین C است. سیترات همانطور که گفتیم از تشکیل کریستالها در کلیه پیشگیری کرده و با افزایش حجم ادرار از میزان اشباع آن کم میکند. به دو تا سه فنجان آب، یک قاشق غذاخوری آبلیمو و یک قاشق غذاخوری روغن زیتون اضافه کرده و در طول روز چند بار بنوشید.
آب تربچه
مطالعات نشان میدهند مصرف آب تربچه، دفع کلسیم اگزالات را در ادرار افزایش میدهد و ضمناً به دفع کریستالهایی که ممکن است در کلیهها تجمع کنند کمک مینماید. به اندازهی ۱۰۰ میلی لیتر آب تربچه تهیه کرده و هر روز صبح ناشتا بنوشید. این کار را یک تا دو هفته انجام دهید.
جوش شیرین
جوش شیرین نیز برای دفع سنگ کلیه مفید است، چون میتواند کریستالها را کلیهها دفع کند. یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را به یک لیوان آب گرم اضافه کرده و فورا بنوشید. این کار را دو تا سه بار در روز انجام دهید.
ریشه قاصدک
ریشه قاصدک دارای ترکیبات بیواکتیو است که به افزایش حجم ادرار و پیشگیری از تشکیل کریستالها در کلیه کمک میکنند. یک قاشق مرباخوری ریشه قاصدک را به مدت ۱۰ دقیقه در یک لیوان آب بجوشانید، صاف کرده و بنوشید. دو تا سه بار در روز این دمنوش را بنوشید.
هشدار: پیش از مصرف ریشه قاصدک با پزشکتان مشورت کنید، چون ممکن است با داروهای دیگر تداخل ایجاد کند.
عصاره گیاه دم اسبی
عصاره گیاه دم اسبی خاصیت ادرارآور دارد، یعنی حجم ادرار را افزایش میدهد. دو تا سه قاشق غذاخوری گیاه دم اسبی را به مدت ۱۵ دقیقه در یک لیوان آب بجوشانید، صاف کرده و بنوشید. دو تا سه بار در روز این کار را انجام دهید.
هشدار: اگر دیابت دارید، کمبود پتاسیم یا کمبود تیامین دارید یا داروی قلب مصرف میکنید از گیاه دم اسبی استفاده نکنید.
خارخسک
مطالعات نشان میدهند گیاه خارخسک میتواند کریستالهای کلسیم اگزالات را از کلیهها دفع کند و ضمناً ادرارآور است. یک قاشق مرباخوری عصاره خارخسک را دم کرده، صاف کنید و بنوشید. دو تا سه بار در روز این دمنوش را بنوشید تا سنگ کلیههایتان دفع شوند.
برگ ریحان
برگ ریحان یکی از متداولترین گیاهان در طب سنتی است. برگ ریحان خاصیت ادرارآور دارد و میتواند حجم ادرار را زیاد کند. در نتیجه سنگها راحتتر دفع خواهند شد. یک مشت برگ ریحان را در یک فنجان آب جوش دم کرده و یک قاشق مرباخوری عسل به آن اضافه کنید. دو تا سه بار در روز دمنوش ریحان بنوشید.
رازیانه
دانههای رازیانه میتوانند به خرد کردن کریستالهایی که در کلیههایتان شکل گرفتهاند کمک کرده و آنها را از طریق ادرارتان از کلیهها خارج کنند. یک قاشق مرباخوری پودر دانهی رازیانه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید، خوب ترکیب کرده و بعد از خنک شدن بنوشید. به مدت دو هفته هر روز این نوشیدنی را مصرف کنید.
سرکه سیب
سرکه سیب نیز حاوی اسید سیتریک است که میتواند به متلاشی کردن تجمع کلسیم کمک کند. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب خالص را با ۲۵۰ میلی لیتر آب ترکیب کرده و چند بار طی روز بنوشید. بهتر است این ترکیب را قبل از غذا مصرف کنید.
عصاره جوانه گندم
جوانه گندم حاوی ترکیباتی است که تولید ادرار را افزایش میدهند، در نتیجه سنگها راحتتر عبور کرده و احتمال تشکیل مجدد سنگها نیز کاهش مییابد. جوانه گندم دارای آنتی اکسیدانهای زیادی است که به پاکسازی مجاری ادرار از مواد معدنی و نمک نیز کمک میکند. عصاره جوانه گندم خالص را هر روز بنوشید.
آب کرفس
کرفس دارای آنتی اکسیدانها و ترکیباتی است که تولید ادرار را افزایش میدهند. افزودن دانههای کرفس به غذا به طور منظم میتواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش بدهد. یک یا دو عدد ساقه کرفس را با آب ترکیب کرده و آب کرفس بگیرید. هر روز آب کرفس بنوشید تا علائمتان برطرف شوند.
عصاره لوبیا قرمز
لوبیا قرمز دارای منیزیم فراوانی است. منیزیم به دفع سنگ کلیه کمک میکند. یکی از راههای مصرف لوبیا قرمز برای دفع سنگ کلیه این است که غلاف یا پوست لوبیا قرمز را جدا کرده و غلافها را تقریبا ۵ تا ۶ ساعت بجوشانید. سپس مایع حاصل را صاف کرده و طی روز مصرف کنید.
روغن زیتون فرابکر
روغن زیتون فرابکر، روغنی بسیار غنی است که میتواند با نرم کردن مجاری ادرار، عبور سنگها را آسانتر کند. صبح ناشتا و آخر شب مقداری روغن زیتون فرابکر بخورید.
آب انار
خاصیت قابض و آنتی اکسیدانی انار میتواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش داده و عبور آنها را سادهتر کند. آب انار حاوی ترکیباتی است که اسیدیتهی ادرار را کم میکنند، در نتیجه شرایط برای تشکیل سنگ، سخت خواهد شد. خودتان در خانه آب انار تهیه کرده و طی روز بنوشید.
وزن کم کنید
وزن سالم همراه با یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل مواد مغذی و فیبر کافیست میتواند تا حدود بسیار زیادی احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش بدهد و یا به دفع آنها کمک کند. نوشیدنیهای گازدار و کافئیندار و یا الکلی همگی میتوانند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش بدهند. ضمناً غذاهای پر از قند و نمک و چربی نیز منجر به تشکیل سنگ کلیه میشوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
گاهی عارضه سنگ کلیه میتواند طولانیتر از آنچه انتظار میرود بشود و درد و ناراحتی زیادی ایجاد کند. در چنین مواردی، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر سنگها در مجاری ادرار گیر کرده باشند میتوانند دردهای بسیار شدیدی ایجاد کنند و نیاز به عمل جراحی، حتمی است.
سایر علائمی که نشان میدهند باید زودتر به پزشک مراجعه کنید شامل استفراغ، خون در ادرار، کدر بودن ادرار، احساس ضعف و خستگی، تب و لرز، درد هنگام ادرار کردن، از دست دادن هوشیاری و درد در قسمت پایین شکم و در ناحیه تناسلی است که بیش از چهار هفته ادامهدار شده است.