بازداشت صلح الدین سلمانلو، مأمور ایران در ترکیه برای ربودن خلبان پیشین هوانیروز

صلح الدین سلمانلوبی بی سی: بنا بر اطلاعاتی که بی‌ بی سی به دست آورده، فردی که به اتهام تلاش نافرجام برای ربودن یک خلبان پیشین هوانیروز ایران در ترکیه بازداشت شده، از روستاییان مرزنشین ایرانی است و هر گونه ارتباط با دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی ایران و ماجرای آدم ربایی را تکذیب کرده است.
 
پنجشنبه شب گذشته (۲۲ مهر) رسانه های ترکیه به نقل از منابع اطلاعاتی این کشور خبر دادند که دو مأمور اطلاعاتی ایرانی و شش همدست ترکیه ای آنان، بیست روز پیشتر، هنگام تلاش برای ربودن یک نظامی پیشین ایرانی در شهر وان در شرق این کشور بازداشت شده اند.
 
در پی انتشار این خبر، فردی به نام مهرداد آبدارباشی در گفتگو با شبکه های تلویزیونی فارسی زبان خارج از ایران گفت که همان "نظامی پیشین" ایرانی است که در خبر از او یاد شده و خود را سرگرد خلبان بالگرد در هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی معرفی کرد که سه سال پیش در پی خودداری از اعزام به سوریه، به ترکیه گریخته و نزد سازمان ملل متحد، خواستار پناهندگی به کشور ثالث شده است.
 
آقای آبدارباشی در مصاحبه ها گفته که مجموع کسانی که به اتهام تلاش برای ربودن او و بازگرداندنش به ایران دستگیر شده اند، پانزده نفر است نه هشت نفر و دو تن از دستگیرشدگان، مأمور اطلاعاتی اعزامی از ایرانند که یکی در استانبول و دیگری در وان دستگیر شده است.
 
اطلاعاتی که بی بی سی فارسی به دست آورده است نشان می دهد فردی که به عنوان مأمور اطلاعاتی ایران در وان دستگیر شده ، صلح الدین سلمانلو نام دارد و اهل روستای کردنشین بله سور علیا در شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی است که در کنار مرز ترکیه و نزدیکی گذرگاه مرزی قطور (رازی) واقع است.
 
از صلح الدین سلمانلو جز یک چسب نواری پهن مخصوص کارتنهای مقوایی هیچ مدرک دیگری به دست نیامده است. او ۲۸ ساله، متأهل و دارای چهار فرزند است و به شغل دامداری اشتغال دارد. برادرش فرهاد سلمانلو به بی بی سی فارسی گفت که خانواده آنها در ترکیه خویشاوندان زیادی دارد و صلح الدین همچون دیگر مرزنشینان پیوسته به ترکیه و بویژه شهر وان رفت و آمد داشته است که فاصله زیادی با روستای محل سکونتشان ندارد. این بار هم برای خرید به وان رفته بوده و در یک تاکسی نشسته بوده که ناگهان تاکسی در کمین مأموران امنیتی ترکیه می افتد و او را دستگیر می کنند.
 
فرهاد سلمانلو می گوید برادرش بیش از دو کلاس دبستان سواد ندارد و هیچگاه ارتباطی با دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی نداشته، مهرداد آبدارباشی را نمی شناسد و در تلفن همراه او هیچ شماره ای از آقای آبدارباشی یا کسانی که در در ارتباط با سوء قصد آدم ربایی دستگیر شده اند، وجود ندارد.
 
میان روایتی که مهرداد آبدارباشی از تلاش نافرجام برای ربودن خود در مصاحبه ها عرضه کرده و آنچه رسانه های ترکیه به نقل از منابع امنیتی این کشور گزارش کرده اند، تفاوتهایی هست: از جمله اینکه آقای آبدارباشی می گوید شمار دستگیرشدگان پانزده نفر (دو ایرانی و سیزده ترکیه ای) است و نه هشت نفر و اینکه برایش "پرستو" فرستاده بودند و این "پرستو"، زنی ایرانی ساکن ترکیه است که قرار بوده نقش اصلی را در ربودنش بازی کند (پرستو در ادبیات سیاسی ایران به زنانی گفته می شود که مأموریت دارند با استفاده از زنانگی خود قربانی را بفریبند).
 
اما در اطلاعاتی که از منابع امنیتی ترکیه نقل شده، نشانی از این "پرستو" نیست بلکه گفته شده مأموران ایرانی به همسر آقای آبدارباشی پیشنهاد داده بودند در ازای دریافت ده هزار دلار، در ربودن شوهرش همکاری کند و در غیر این صورت، خانواده اش را در ایران آزار خواهند داد. از همسر آقای آبدارباشی نیز با نام اختصاری م. الف یاد کرده اند.
 
آقای آبدارباشی در مصاحبه ها هیچ اشاره ای به پیشنهاد همکاری به همسرش نکرده و بلکه گفته که نام اختصاری م. اف متعلق به آن "پرستو" است که اکنون دستگیر شده است. در اطلاعات منسوب به منابع امنیتی ترکیه، هیچ اشاره ای به دستگیر شدن این پرستو نیست و تنها از دو مأمور ایرانی یاد شده که نام اختصاری یکی از آنها ص. س (صلح الدین سلمانلو) است.
 
صدایی در شبکه های مجازی منتشر شده که بنابر عنوان آن، متعلق به گفتگو میان آن "پرستو" (به نام عزتی) و یک مأمور اطلاعاتی ایران به نام مهدی است. این صدا ضمن اینکه اعتبار آن برای بی بی سی فعلاً قابل تأیید یا رد نیست، این پرسش را به همراه می آورد که چرا مأموری اطلاعاتی تدابیر امنیتی و پنهانکاری مرسوم را کنار گذاشته و در نخستین تماس تلفنی با فردی که قصد جلب همکاری اش را دارد، آشکار و صریح، قصد خود را در میان می گذارد. حال آنکه رویه مرسوم مأموران اطلاعاتی این است که از هرگونه تماس تلفنی یا اینترنتی پرهیز می کنند و بویژه در موضوعی با این سطح از اهمیت، آن هم در کشوری خارجی، حتما ارتباطات خود را به صورت حضوری و با رعایت پنهانکاری برقرار می کنند.
 
درباره تلاش برای ربودن مهرداد آبدارباشی، پرسشهای دیگری هم مطرح است. از جمله اینکه آقای آبدارباشی می گوید سه سال است در وان زندگی می کند و سازمان امنیت ترکیه از همان آغاز او را زیر حمایت خود گرفته و حتی خدماتی ویژه به او داده است، از جمله کمک هزینه زندگی و تسریع روند انتقال خانواده او به ترکیه و اخذ اجازه اقامت برای آنان. به گفته آقای آبدارباشی، پیشتر هم برای ربودن او تلاش شده که اشراف امنیتی ترکیه مانع از به نتیجه رسیدن آن شده است. پرسشی که پیش می آید این است که چرا دستگاه امنیتی ترکیه آقای آبدارباشی و خانواده اش را به شهر امنتری که از مرز ایران دور باشد، انتقال نداده و او در شهری در نزدیکی مرز ایران به زندگی ادامه داده که ربودن و انتقال او را به ایران آسانتر می سازد.
 
پرسشهای دیگر این است که چرا پس از سه سال، دستگاه اطلاعاتی ایران همچنان به دنبال ربودن مهرداد آبدارباشی باشد، یا اینکه چرا در حالی که مأموران اطلاعاتی ایران پیشتر در ترکیه افرادی را بوده بودند و به نظر می رسید این عملیات با آگاهی کامل یا حتی همکاری دستگاه امنیتی ترکیه انجام می گرفته، این بار دستگاه امنیتی ترکیه نه تنها همکاری نکرده بلکه عملیات را برملا کرده است.
 
اعلام خبر عملیات نافرجام "ربودن مهرداد آبدارباشی" با حمله ها و انتقادهای تند مقامها و رسانه های ایرانی علیه ترکیه، به دلیل مشارکت این کشور در رزمایشهایی در جمهوری آذربایجان تقریباً همزمان بود. این همزمانی نیز به پرسشها و ابهامهای مربوط به انتشار خبر این "آدم ربایی" دامن زده است.