کبد مهمترین اندام برای متابولیسم و سمزدایی است. وقتی کبد آسیب میبیند، کل بدن در معرض خطر است. با این حال، آسیب کبدی غالباً مورد توجه قرار نمیگیرد زیرا در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نمیکند.
نشریه آلمانی Focus Online پنج محافظ سلامت کبد وپنج قاتل این عضو حیاتی بدن را معرفی کرده است:
پنج قاتل کبد سالم:
مکملهای غذایی حاوی ویتامینAیاB3: این داروها همیشه یک مکمل غذایی خوب نیستند. ویتامین A در دوزهای بالا میتواند باعث مشکلات کبدی، سردرد و سوزش پوست شود. بر اساس مطالعات مختلف، افرادی که ویتامین B3 را به طور منظم در مدت زمان طولانی مصرف میکنند، بیشتر از مشکلات کبدی رنج میبرند.
استامینوفن: اگر با مصرف بیش از حد پاراستامول یا استامینوفن علائمی مانند درد در بالای شکم را تجربه کردید، باید با پزشک خود در مورد آسیب احتمالی به کبد صحبت کنید. در افراد مبتلا به بیماری کبدی، مصرف استامینوفن خطر ابتلا به سمیت کبدی (کبد آسیب دیده از مواد شیمیایی) را افزایش میدهد.
میوه زیاد: مطالعات مختلف نشان میدهد که قند میوه که به عنوان فروکتوز شناخته میشود، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش میدهد. جالب است بدانید که فروکتوز در ۱۰۰ گرم سیب بیشتر از قند موجود در ۱۰۰ میلیلیتر کولا است.
چاقی: چربی اضافی میتواند در کبد جمع شود. کبد چرب میتواند در طول زمان به سیروز تبدیل شود. در مبتلایان به سیروز کبدی، بافت سالم کبد دچار تخریب شدید شده و بافت آسیب دیده جای آن را میگیرد.
الکل: در حالی که برخی متخصصان نسبت به مصرف زیاد الکل هشدار میدهند، برخی دیگر توصیه میکنند که بهتر است بهخاطر سلامت کبد به هیچ وجه الکل مصرف نکنید. متخصصان توصیه میکنند که مردان بیش از دو لیوان شراب یا آبجو در روز (۲۴ گرم) الکل ننوشند.
محافظان کبد:
قهوه: مطالعات نشان میدهد که این نوشیدنی با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب، بیماری مزمن کبدی و حتی سرطان کبد ارتباط دارد. دلیل این امر میتواند خواص آنتیاکسیدانی و ترکیبات فعال زیستی موجود در آن مانند کافئین و اسید کلروژنیک باشد.
آب: نوشیدن آب برای سمزدایی بدن به کبد کمک میکند. انجمن تغذیه آلمان توصیه میکند در روز ۱.۵ لیتر آب بنوشید.
کنگر فرنگی: برخی از مواد موجود در کنگر فرنگی میتوانند اثرات مفیدی بر کبد داشته باشند. مواد تلخ موجود در کنگر فرنگی از جمله سینارین، کافئیک اسید و اسید کلروژنیک دارای اثر آنتیاکسیدانی هستند.
بلوبری و قرهقاط: هر دو حاوی آنتوسیانینها هستند؛ آنتیاکسیدانهایی که رنگهای متمایز را به توتها میدهند. چندین مطالعه نشان داده که مصرف این میوهها به مدت ۲۱ روز، کبد را از آسیب محافظت میکند. برخی مطالعات نشان دادهاند انواع آنتیاکسیدانهایی که معمولاً در زغال اخته یافت میشود، توسعه ضایعات و فیبروز و توسعه بافت اسکار در کبد موشها را کند میکند.
آب چغندر: منبعی از نیتراتها و آنتیاکسیدانی به نام بتالین است که ممکن است برای سلامت قلب مفید باشد و آسیب اکسیداتیو و التهاب را کاهش دهد. مطالعات نشان داده است که آب چغندر به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در کبد و همچنین افزایش آنزیمهای با خاصیت سمزدایی طبیعی کمک میکند.