ویروس کرونای جدیدی در خفاش‌های بریتانیا کشف شده است

پیشگیری از انتقال سارس‌ـ‌کوو‌ـ‌۲ از انسان به خفاش و کاهش احتمال جهش ویروسی، برای کارزار فعلی واکسیناسیون عمومی جهان اهمیت حیاتی دارد.ایندیپندنت فارسی :دانشمندان ویروس کرونای جدیدی در خفاش‌های بریتانیا یافته‌اند که با سارس‌ـ‌کوو‌ـ‌۲، عامل بیماری کووید‌ـ‌۱۹، مرتبط است.

یک پژوهشگر دوره لیسانس از دانشگاه ایست انگلیا (UEA) مدفوع ده‌ها خفاش نعل‌اسبی کوچک را جمع‌آوری کرد و در توالی ژنوم یکی از ۵۳ نمونه، ویروس کرونایی یافته شد که پیش‌تر شناسایی نشده بود.

ایوانا مورفی گفت امیدوار است این کشف به آزار و مزاحمت برای خفاش‌ها منجر نشود، و در ادامه افزود: «مثل تمام جانوران حیات وحش،  اگر آن‌ها را به حال خودشان بگذارند، خطری ندارند.»

نام این ویروس را که کارشناسان سلامت عمومی انگلستان شناسایی‌ کرده‌اند، آر‌اچ‌جی‌بی‌۰۱ (RhGB01) گذاشته‌اند. به گفته کارشناسان، بعید است این ویروس تهدیدی برای انسان‌ها باشد مگر اینکه جهش پیدا کند، و هنوز هیچ شواهدی در دست نیست که به سمت ما جهش داشته است.

ویروس‌های کرونا خانواده‌ای از ارگانیسم‌های کُروی‌شکل شبیه هم‌اند که سطح آن‌ها پوشیده از تاج‌های پروتئینی است که امکان می‌دهد به سلول‌های انسان و حیوان بچسبند. اما در حالی‌که معمولا فقط بیماری‌های خفیفی مانند سرماخورد‌گی‌ ایجاد می‌کنند، برخی می‌توانند مهلک باشند مانند سارس و کووید‌ـ۱۹.

آر‌اچ‌جی‌بی‌۰۱ یک ویروس کرونای مرتبط با نشانگان حاد تنفسی است، به این معنی که با بیماری سارس ارتباط دارد. این اولین نمونه‌ای است که در بریتانیا و در خفاش‌های نعل‌اسبی کوچک کشف شده است.

به گفته دایانا بل، از دانشگاه ایست انگلیا، احتمالا این گونه هزاران سال است ناقل آر‌اچ‌جی‌بی‌۰۱ بوده، و اکنون فقط به‌دلیل این پژوهش جدید کشف شد. او درخواست کرد پژوهش بیشتری در مورد انواع خفاش‌ها و سایر گونه‌های جانوری صورت بگیرد.

پروفسور بل گفت: «خفاش‌های نعل‌اسبی در سراسر اروپا، آفریقا، آسیا و استرالیا یافت می‌شوند و این خفاش‌هایی که ما آزمایش کردیم در منتهی‌الیه غربی محدوده‌شان قرار دارند. ویروس‌های مشابهی در سایر گونه‌های خفاش نعل‌اسبی در چین، جنوب شرق آسیا و شرق اروپا یافته شده‌اند. پژوهش ما محدوده جغرافیایی و انواع این گونه ویروس را گسترش می‌دهد و حاکی از شیوع گسترده‌تر آن‌ها در بیش از ۹۰ گونه خفاش نعل‌اسبی است.»

«یافته‌های ما تاکیدی است بر ضرورت آزمایش دقیق و جدی ژنوتیپ (ژن‌نمود) این گونه از ویروس‌ها در جمعیت خفاش‌های سراسر جهان. و این سوال مهم را ایجاد می‌کند که چه حیوانات دیگری ناقل این گونه‌ از ویروس‌‌‌ها هستند.»

اندرو کانینگهام، از انجمن جانورشناسی لندن، افزود شاید بشر شیوع ویروس‌های کرونای مرتبط با نشانگان حاد تنفسی را دست‌کم گرفته است و، به‌معنای گسترده‌تر، امکان جهش یا ترکیب آن‌ها به شکلی که بتواند از طریق میزبان‌های واسطه از سد [تفاوت] گونه‌ها بگذرد و به انسان برسد.

او گفت: «این ویروس بریتانیا تهدیدی برای انسان‌ها نیست زیرا بخش اتصالی گیرنده (RBD)‌ــ قسمتی از ویروس که به سلول‌های میزبان متصل می‌شود تا آلوده‌شان کند‌ــ به گونه‌ای سازگار نشده است که بتواند سلول‌های انسان را آلوده کند.

«اما مشکل این‌جاست که هر خفاشی که ناقل ویروس کرونای سارس‌مانند باشد می‌تواند مثل دیگ ذوب برای جهش ویروسی عمل کند. بنابراین اگر خفاش آلوده به آر‌اچ‌جی‌بی‌۰۱ که ما یافتیم به سارس‌ـ‌کوو‌ـ۲ مبتلا شود، این خطر وجود دارد که این ویروس‌ها با هم بیامیزند و ویروس جدیدی پدید بیاید با بخش اتصالی گیرنده سارس‌ـ‌کوو‌ـ۲، و در نتیجه بتواند آدم‌ها را آلوده کند.

«پیشگیری از انتقال سارس‌ـ‌کوو‌ـ‌۲ از انسان به خفاش، و بنابراین کاهش احتمال جهش ویروسی، برای کارزار فعلی واکسیناسیون عمومی جهان علیه این ویروس اهمیت حیاتی دارد.»  

این کارشناسان ضمن تاکید بر «اهمیت حیاتی» پیشگیری از ابتلای پستانداران به سارس‌ـ‌کوو‌ـ‌۲، هشدار دادند هرکس با خفاش‌ها در تماس است، از جمله غارنوردها و کارکنان حوزه حیات وحش، باید تجهیزات و پوشش‌ حفاظتی کامل داشته باشد. پژوهش آن‌ها در نشریه گزارش‌های علمی (Scientific Reports) منتشر شده است.