رد صلاحیت گسترده نامزدهای ریاست جمهوری؛ رئیسی: رایزنی کردم انتخابات مشارکتی‌تر شود

یورونیوز :انتشار فهرست ۷ نفره داوطلبانی که صلاحیت آنها از سوی شورای نگهبان برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰احراز شده، واکنش‌های گسترده‌ای را در میان جناح‌های سیاسی مختلف در پی داشته است.

بویژه آنکه در فهرست رد صلاحیت شدگان، نام افرادی همچون علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی و شماری از فرماندهان سپاه دیده می‌شود و در مقابل، محسن مهرعلیزاده که پیش از این صلاحیتش برای نامزدی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی رد شده بود، اکنون در این فهرست ۷ نفره قرار گرفته است.

در ادامه به برخی از اولین واکنش‌ها از سوی چهره‌های سیاسی ایران به عملکرد اخیر شورای نگهبان خواهیم پرداخت.
ابراهیم رئیسی؛ تلاش برای تایید شمار بیشتری از نامزدها
رد صلاحیت گسترده داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان تا جایی دور از انتظار بود که ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه و نامزد احراز صلاحیت شده که مهمترین چهره در انتخابات پیش‌رو محسوب می‌شود نیز به آن واکنش نشان داد و در صفحه توییتر خود از تلاش‌هایش برای تایید شمار بیشتری از نامزدها خبر داد؛ با این امید که به گفته او «صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود».
مصطفی تاجزاده
سیدمصطفی تاجزاده، معاون وزیر کشور ایران در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی در واکنش به این فهرست، با انتشار بیانیه‌ای اعتراض خود را به این اقدام شورای نگهبان اعلام کرد.

او نوشت که شورای نگهبان او را «از حق قانونی خود برای کاندیداتوری محروم» و انتخابات را «غیررقابتی و بی‌معنا» کرد.

تاجزاده در این بیانیه اعلام کرد: «من با استناد به اصول ۶ و ۹ و ۵۶ و ۱۱۵ [قانون اساسی] رد صلاحیت خود را غیرقانونی می‌دانم، و همانگونه که احکام دادگاه‌های غیرصالح و بدون حضور هیأت منصفه را علیه خود غیرقانونی خواندم و درباره آن‌ها ساکت ننشستم، رد صلاحیت غیرقانونی خود و دیگر نامزد‌ها را نیز برنمی‌تابم و تا آنجا که در توان دارم، در جهت لغو نظارت استصوابی و پایان بخشیدن به مهندسی انتخابات توسط حزب پادگانی و آزاد کردن انتخابات خواهم کوشید.»

تاجزاده اینگونه ادامه داد: «باوجود تاکید قانون اساسی بر حق حاکمیت ملی، متاسفم که بگویم بزرگ‌ترین مانع انتخابات آزاد که تجلی‌گاه حضور و حاکمیت ملت است، شورایی است که اعضایش از ملت حقوق می‌گیرند تا از قانون اساسی کشور نگهبانی کنند اما به حقوق ملت تجاوز می‌کنند. رسیدگی به صلاحیت نامزد‌های انتخاباتی در این دوره چنان ناموجه و امنیتی بوده که صدای اعتراض عضو بیست ساله شورای نگهبان را درآورده است. سوگمندانه باید گفت در دوره انتقال، کار از مهندسی انتخابات گذشته و به انتصابات رسیده است.»

تاجزاده با «مردم‌ستیز» خواندن عملکرد شورای نگهبان اینگونه ادامه می‌دهد: «من و هیچ شهروند مسئولی نباید تسلیم تفاسیر ساختارشکنانه شورای نگهبان از قانون اساسی و عملکرد مردم‌ستیز اعضایش شویم و به یاری خداوند نمی‌شویم؛ تفسیر‌ها و تصمیم‌هایی که هدفشان بسترسازی برای حکومت اقلیت، انقیاد اکثریت و هدم جمهوریت نظام است.»

او اینگونه ادامه می‌دهد: «وظیفه حکومت این نیست که به اسم مبارزه با استکبار، منتقدان و مخالفان را از حقوق خود محروم کند، به سرکوب مردم معترض بپردازد، انتخابات آزاد را به انتصابات فروکاهد و حاکمیت قانون را به محاق برد. افزون بر آن تقصیر مشکلات را بر گردن بیگانگان انداختن ضعف خود را فریادزدن است، زیرا در همه حال متهم ردیف اول کاستی‌ها و ناکامی‌ها حکومت است. روشن است که هیچ حکومتی از اشتباه مبرا نیست، ولی پافشاری لجوجانه بر اشتباهات قابل بخشش نیست. قبول خطا نشانه مسئولیت‌پذیری و شجاعت اخلاقی و مدنی است و اولین گام برای عبور از معضلات پذیرفتن آن است.»
واکنش آملی لاریجانی و مطهری به رد صلاحیت علی لاریجانی
اگرچه علی لاریجانی پس از رد صلاحیت، با انتشار بیانیه‌ای تصمیم شورای نگهبان را پذیرفت و اعلام کرد که «راضی به رضای الهی هستم»، اما صادق آملی لاریجانی، برادر بزرگتر او و رئیس پیشین قوه قضائیه به انتقاد از عملکرد این شورا پرداخت.

او این تصمیم شورا را «غیرقابل دفاع» خواند و در مجموعه‌ای از پیامهای توییتری اعلام کرد: «از اولین حضور این‌جانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.»

آملی لاریجانی در ادامه «نهادهای امنیتی» را متهم کرد و افزود: «سبب این نابسامانی‌ها تا حد زیادی، دخالت‌های فزاینده دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم سازی برای شورای نگهبان است؛ به ویژه اگر عضو مسئولی که باید گزارش‌های محققانه به شورا ارائه کند خود، عامدانه چیزی بر آن بیفزاید!! چنان که از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آنکه با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود.»
علی مطهری نیز در پیامی نوشت: «از رد صلاحیت خودم با وجود آن‌که می‌دانم دلیل قانع‌کننده‌ای ندارد می‌گذرم، اما از رد صلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گرانسنگی برای امروز جامعه ما داشت در حیرتم.»
واکنش جبهه اصلاحات ایران
آذر منصوری، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران که همه نامزدهایشان در این انتخابات رد صلاحیت شده‌اند، در واکنش به نتیجه بررسی صلاحیت‌ها اعلام کرد که «امکان مشارکت فعال در انتخابات ۱۴۰۰ از ما سلب شده است».

خبرگزاری ایلنا به نقل از خانم منصوری نوشت: «متاسفانه مسیری که شورای نگهبان به صورت مکرر و مداوم در مواجهه با انتخابات و نهادهای انتخابی در پیش گرفته است نه تنها نقض حق انتخاب آزاد شهروندان و حاکمیت ملی که در قانون اساسی بر آن تصریح شده، بلکه انتخابات را هم از معناو مفهوم تهی کرده... بارها گفته‌ایم این رویه بزرگترین تهدید برای امنیت و منافع ملی کشور است [و] در شرایطی که همه نظرسنجی‌ها بر کاهش مشارکت مردم در انتخابات۱۴۰۰ دلالت می‌کند، شورای نگهبان حداقل ظرفیت‌هایی که می‌توانست بر این مشارکت اثر مثبت بگذارد را نیز با اعلام این لیست حذف کرد.»

او افزود: «ظاهرا همانطور که آقای کدخدایی گفتند از نظر شورای نگهبان دیگر ارتباطی بین مشارکت حداکثری و مشروعیت نظام وجود ندارد.»