رژیم مدیترانه‌ای و پیشگیری از زوال عقل

مطالعات پیشین نشان داده است که رژیم غذایی مدیترانه‌ای و کاهش خطر از میان رفتن عملکر مغز با یکدیگر ارتباط دارندیک پژوهش حاکی از آن است که رژیم غذایی مدیترانه که عمدتا شامل ماهی، روغن زیتون، آجیل، غلات، و سبزیجات است، برای عملکرد مغز مفید است و احتمال ابتلا به زوال عقل را کاهش می‌دهد.

در رژیم غذایی سنتی منطقه مدیترانه از گوشت قرمز و لبنیات کمتر استفاده می‌شود و اغلب گفته می‌شود که خطر ابتلا به دیابت، فشار خون، کلسترول و بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. تحقیقات علمی پیشین هم این رژیم غذایی را با طول عمر مرتبط دانسته است.

یک پژوهش جدید که نتیجه آن در نشریه پزشکی «نیورالوژی» چاپ شده است، حاکی از آن است که مواد غذایی سنتی در رژیم مدیترانه با دو نوع پروتئین تداخل می‌کند که تجمع غیرطبیعی آن در مغز، می‌تواند به تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر مرتبط باشد.

تحقیقات نشان داده است که پروتئین‌های آمیلوئید با چسبیدن به یکدیگر، توده‌ها یا پلاک‌هایی را میان سلول‌های عصبی مغز تشکیل می‌دهند که در صورت ادامه، می‌توانند نهایتا به دومین نوع پروتئین موسوم به «تاو» (در بافت‌های مغزی) امکان دهند که به سرعت در نواحی بایگانی خاطرات مغز منتشر شوند.

اما به گفته محققان «مرکز بیماری‌های زوال عصبی» در شهر بن آلمان، تجمع این دو نوع پروتئین در بافت‌های مغزی کسانی که از رژیم غذایی مدیترانه پیروی می‌کنند، در مقایسه بادیگران کمتر است. در این پژوهش، تعداد ۳۴۳ نفر که در معرض خطر ابتلا به آلزایمر بودند، با ۱۶۹ فرد سالم تحت آزمایش‌های پزشکی قرار گرفتند.
در این آزمایش‌ها، توانایی‌های ذهنی هر فرد، از جمله استفاده از زبان و خاطره، و نیز تعیین حجم مغز، با توسل به دستگاه‌های اسکن مشخص شد. به همین گونه، میزان پروتئین‌های «آمیلوئید» و «تاو» موجود در مایع ستون فقرات ۲۲۶ نفر از شرکت کنندگان در این پژوهش جمع‌آوری و اندازه‌گیری شد.

نتیجه این آزمایش‌ها نشان می‌دهد که در مقابل افت هر امتیاز در الگوی اندازه‌گیری عملکرد ذهنی، مغز فردی که از رژیم غذایی مدیترانه پیروی نکرده است، در نواحی مرتبط با بیماری آلزایمر یک سال پیرتر شده است.

نتایج این پژوهش با دیگر مطالعات علمی مبنی بر آن که رژیم غذایی مدیترانه می‌تواند «عاملی حفاظتی در مقابل زوال حافظه باشد»، هماهنگی دارد. توجیه این نظریه، در کاهش میزان پروتئین‌های موجود در مغز افرادی است که از رژیم غذایی مدیترانه پیروی کرده‌اند.

توماسو بالارینی، دانشجوی فوق دکترای ناظر بر این تحقیقات، می‌گوید: «این نتایج، بر شواهدی می‌افزاید که نشان می‌دهد آنچه می‌خورید، می‌تواند بعدا بر حافظه‌تان تاثیر بگذارد.»

پژوهشگران می‌گویند باید تحقیقات بیشتری در زمینه تاثیرات رژیم غذایی مدیترانه‌ای در درمان آلزایمر انجام شود. مطالعات پیشین نیز نشان داده است که رژیم غذایی مدیترانه‌ای و کاهش خطر از میان رفتن عملکر مغز با یکدیگر ارتباط دارند.

سال گذشته، پژوهشگران «انستیتوی ملی چشم» در مریلند آمریکا به این نتیجه رسیدند که افرادی که رژیم غذایی مدیترانه‌ای را دنبال می‌کنند، در مقایسه با دیگران «میان ۴۵ تا ۵۰ درصد کمتر درمعرض ابتلا به زوال عقل هستند.»

در هنگام انتشار این گزارش، دکتر امیلی چو، مولف ارشد این پژوهش، به شبکه سی ان ان گفت که هرچه از رژیم غذایی مدیترانه دورتر شویم، خطر ابتلا به زوال عقل افزایش می‌یابد. این رژیم شامل موادی از جمله میوه، سبزیجات، دانه‌های کامل نباتی، آجیل، روغن زیتون، و کاهش مصرف گوشت قرمز و مشروبات الکلی است.

او گفت: «کسانی که این رژیم را به دقت رعایت کرده‌اند، در مقایسه با افرادی که برخی مواد آن را در رژیم غذایی‌شان جای داده‌اند، در رده بالاتری از حفاظت (مغزی) قرار دارند، و رده دوم نسبت به رده سوم که کلا از رژیم غذایی مدیترانه استفاده نمی‌کنند، در شرایط بهتری هستند.»