شهاب‌سنگ‌های ۳.۶ میلیارد ساله؛ شاهدی بر وجود حیات میکروبی در مریخ

یورونیوز :یک مطالعه تازه که بر شهاب‌سنگ‌های مریخی انجام شده است نشان می‌دهد حیات میکروبی می‌تواند در سطح زیرین سیاره سرخ وجود داشته باشد.

محققان در دانشگاه‌های براون آمریکا و تورنتوی کانادا نشان داده‌اند که سنگ‌های موجود در پوسته مریخ می‌توانند همان انرژی شیمیایی را تولید کنند که حیات میکروبی را در اعماق سطح زمین امکان‌پذیر کرده است.

دانشمندان در تحقیق خود بر شهاب‌سنگ‌های مریخی که روی زمین سقوط کرده‌اند متمرکز شده‌اند وترکیبات شیمیایی آن‌ها را مورد ارزیابی قرار داده‌اند، شهاب‌سنگ‌هایی که عمرشان تا ۳.۶ میلیارد سال می‌رسد.

تجزیه و تحلیل پژوهشگران نشان داد اگر این سنگ‌ها در تماس مداوم با آب باشند، انرژی شیمیایی مورد نیاز برای رشد کلونی میکروبی را تولید می‌کنند. از آن‌جا که گمان می‌رود این شهاب‌سنگ‌ها معرف مناطق وسیعی از پوسته مریخ باشند، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که سطح زیرین مریخ می‌تواند قابل سکونت باشد.

جسی تارناس، محقق در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا، می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که آیا هرگز زندگی در زیر سطح مریخ آغاز شده است یا نه، اما اگر چنین باشد فکر می‌کنیم تا امروز انرژی کافی برای ادامه آن تا به امروز وجود داشته باشد.»

در دهه‌های اخیر دانشمندان پی برده‌اند که اعماق زمین یک حیات میکروبی در دل خود دارد که عمدتا از جهان بالا جدا شده است. هرچند زیر سطح زمین فاقد نور خورشید است، با این حال حیات میکروبی با تغذیه از محصولات جانبی واکنش‌های شیمیایی حاصل از برخورد سنگ‌ها با آب می‌تواند وجود داشته باشد.

در واقع وقتی عناصر رادیو اکتیو درون سنگ‌ها با آب‌های زیرزمینی واکنش نشان می‌دهند، ملکول‌های آب به عناصر سازنده اکسیژن و هیدروژن می‌شکند. این هیدروژن آزاد شده در آب‌های زیرزمینی حل می‌شود، اما از آن سو اکسیژن آزاد شده با کانی‌هایی مانند پیریت‌ها واکنش داده و مواد معدنی سولفات را تشکیل می‌دهند.

میکروب‌ها می‌توانند هیدروژن محلول را به عنوان منبع تغذیه و در واقع «سوخت» بلعیده و از اکسیژن ذخیره شده در سولفات‌ها برای «سوزاندن» آن استفاده کنند.

چنین شکلی از حیات در زمین به ثبت رسیده و در مکان‌هایی مانند معدن کیدکریک کانادا این میکروب‌های «کاهنده سولفات» در ۱.۵ کیلومتری عمق زمین و در آبی دیده شده‌اند که بیش از یک میلیارد سال است نور خورشید را ندیده است.

تیمی از محققان به سرپرستی جک موستارد از دانشگاه براون آمریکا و باربارا شروود لولار از دانشگاه تورنتو برای درک بهتر این اکوسیستم‌های زیرزمینی و یافتن زیستگاه‌های مشابه در مریخ و دیگر مناطق منظومه شمسی با یکدیگر همکاری کرده‌اند.

پژوهشگران برای تحقیق تازه از داده‌های مریخ‌نورد «کنجکاوی» متعلق به ناسا و دیگر فضاپیماهای مداری و همچنین داده‌های مربوط به مجموعه‌ای از شهاب سنگ‌های مریخی که معرف قسمت‌های مختلف پوسته این سیاره هستند استفاده کرده‌اند.

در مریخ بر خلاف کره زمین صفحات با حرکات پوسته‌ای تجدید نمی‌شوند و به همین خاطر دانشمندان می‌گویند سنگ‌های سطح آن در همان وضعیت میلیون‌ها سال پیش است. امری که تحقیق درباره خاستگاه و پیشینه حیات در این سیاره را آسان‌تر می‌کند.

دانشمندان امیدوارند تحقیقات جدید راه را برای ایجاد یک برنامه اکتشافی برای یافتن نشانه‌های حیات در سطح زیرین مریخ هموار کند. پیشتر شواهدی از سیستم آب‌های زیرزمینی فعال در مریخ پیدا شده بود.

نتایج تحقیقات جدید در نشریه علمی «آستروبیولوژی» منتشر شده است.