«یاسر خمینی»، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی به سایت «جماران» گفته «سیدحسن خمینی» در پی دیداری که با «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی داشته، از حضور در انتخابات ریاست جمهوری منصرف شده است.
او گفته علی خامنهای نامزدی برادرش را صلاح ندانسته است.
این اولین بار نیست که علی خامنهای فردی را از کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری منع میکند. البته دخالتهای او دامنه گستردهای دارد و محدود به انتخابات ریاست جمهوری نیست. گزارش زیرنگاهی دارد به همه افرادی که ورودشان به انتخابات با دستور علی خامنهای ممنوع شده است.
***
این اولین بار نیست که علی خامنهای فردی را از کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری منع میکند.یاسر خمینی خبر داده که نامزدی حسن خمینی، برادرش در انتخابات ریاست جمهوری به دلیل نظر مخالف رهبر جمهوری اسلامی منتفی شده است. بر اساس مدلهای مشابه سابق، اعلام این موضوع میتواند نشان از دلخوری نوههای «روحالله خمینی» از این دستور آیتالله خامنهای داشته باشد.
به گفته یاسر خمینی، برادرش برای اعلام این کاندیداتوری خود از رهبر جمهوری اسلامی اجازه گرفته اما آیتالله خامنهای چندان مایل نیست که اینگونه دخالتهایش در فضای عمومی علنی شوند و از افرادی که پیش از این نیز دستورات مشابهش را افشا کردهاند، کینه به دل گرفته است.
در این میان هر چند تنها مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با نامزدی «محمود احمدینژاد» در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ علنی شده اما این رویه او پیش از آن نیز سابقه داشته است؛ از جمله در سال ۱۳۸۸، به «محمدباقر قالیباف» و دیگر اصولگرایان اجازه نداد در مقابل احمدینژاد نامزد شوند. «علی مطهری» در آن زمان پیگیر بود تا اصلاح طلبان وارد عرصه انتخابات نشوند و چهرههایی چون قالیباف یا «علی اکبر ولایتی» در مقابل احمدینژاد نامزد شوند.
او با چهرههایی چون «محمد خاتمی» و «اکبر هاشمی رفسنجانی» نیز دیدار کرده بود اما در نهایت قالیباف یا دیگر چهرههای مدنظر او نامزد نشدند.
«حمید رسایی»، نماینده دوره هشتم مجلس شورای اسلامی سالها بعد گفت در آنزمان، رهبر جمهوری اسلامی به قالیباف اجازه نداده بود نامزد انتخابات شود.
در انتخابات سال ۱۳۸۴ نیز محمدباقر قالیباف قصد داشت «مهدی کروبی» و هاشمی رفسنجانی را راضی به کنارهگیری کند تا او رقیب احمدینژاد در دور دوم انتخابات باشد اما ایده عملی نشد و یکی از دلایل این موضوع، مخالفت دفتر رهبر جمهوری اسلامی بود.
محمدعلی ابطحی به نقل از مهدی کروبی گفته قالیباف از هاشمی و کروبی خواسته بود که استعفا دهند و گفته بود من بلدم با احمدینژاد چهگونه برخورد کنم. او در کانال تلگرامی خود نیز نوشت قالیباف در این باره اخطاری دریافت کرده بود.
این مخالفتها اما توسط رهبر جمهوری اسلامی به صورت علنی بیان نشدهاند و تنها مورد علنی مخالفت با نامزدی محمود احمدینژاد با عبارت «این هم از پشت بلندگو» بود. خامنهای در جلسه خصوصی به محمود احمدینژاد توصیه کرده بود که نامزد انتخابات ریاست جمهوری نشود. در این میان، اصولگرایان مخالف احمدینژاد، از جمله «محمدرضا باهنر» این خبر را بازتاب دادند اما نزدیکان او آن را تکذیب کردند.
پس از این تایید و تکذیبها، در نهایت رهبر جمهوری اسلامی در جلسه درس خارج فقه خود گفت: «ما این توصیه را به یکی از آقایان، به یکی از برادران کردیم. خب حالا این مایه اختلاف بشود بین برادران مؤمن، یکی بگوید فلانی گفته، یکی بگوید نگفته، یکی بگوید چرا پشت بلندگو نگفته؟ خب حالا این هم پشت بلندگو.»
احمدینژاد بدون توجه به این توصیه یا دستور علنی نامزد شد و درباره دلیل نامزدی خود نیز گفت که توصیه خامنهای برای جلوگیری از دو قطبی شدن انتخابات بوده اما با حضور برخی نامزدهای دیگر، عملا فضا دوقطبی شده است. او در نهایت اما رد صلاحیت شد.
اجازه گرفتن از رهبر جمهوری اسلامی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری در دهه ۷۰ نیز مرسوم بوده است. در آنزمان نیز خامنهای از برخی که نظر او را سوال کرده بودند، خواسته بود نامزد نشوند.
اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات ۱۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ نوشته که «محسن رضایی»، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قصد داشت نامزد انتخابات ریاست جمهوری شود اما خامنهای به او اجازه نداد.
بر اساس برخی روایتها، او با نامزدی «حسن روحانی» در این انتخابات نیز مخالفت کرده بود.
«محمود صادقی»، نماینده مجلس دهم گفته خامنهای در انتخابات سال ۱۳۷۶ نظری داده و حسن روحانی برداشت کرده بود که او مخالف نامزدیش در انتخابات است.
هاشمی رفسنجانی اما روایت متفاوتی را مطرح کرده است. او در خاطرات هفتم مهر ۱۳۷۵ نوشته است: «حسن روحانی ...مذاکراتش با رهبری را گزارش کرد و استنباط داشت که موافقت صریح نبوده؛ گرچه مخالفت هم نبوده و با توضیحات من، قانع شد که مخالفت ندارند. ولى تردید از این جهت دارد که اگر [جامعه] روحانیت مبارز و جامعه مدرسین [حوزه علمیه] قم، هر دو از رقیب حمایت کنند، به ضرر او است و از این جهت، هنوز مُردد است.»
او در خاطرات بعدی اما نوشت خامنهای علاقهمند است که «حسن حبیبی» یا حسن روحانی نامزد شوند.
با وجود این رسم در بین مقامات جمهوری اسلامی، اکبر هاشمی رفسنجانی گفته برای انتخابات سال ۱۳۸۴، بدون اجازه رهبر جمهوری اسلامی نامزد انتخابات شده است.
او در اینباره نوشته است: «گفتم اگر پیش ایشان بروم و مساله انتخابات و حضورم را مطرح کنم، یا میگویند نیایید که من هم نمیآیم و بعد اگر در جامعه مشکلی پیش آمد، به عهده رهبری میافتد که صحیح نیست یا میگویند بیایید که این از اصل ایشان که نباید در انتخابات به نفع کاندیدای خاص دخالت کنند، دور میشود یا هیچ نمیگویند و میگویند خودت میدانی که این هم زیبنده ارتباط ما دو نفر نیست.»
هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۹۲ نیز مطرح کردن موضوع نامزدی در انتخابات با رهبر جمهوری اسلامی را به روز آخر موکول کرده و خامنهای نیز در پاسخ گفته بود که صحبت کردن درباره این موضوع به صورت تلفنی ممکن است. در نهایت او نامزد و رد صلاحیت شد.
رهبر جمهوری اسلامی به جز انتخابات ریاست جمهوری، در انتخابات مجلس و همچنین رییس آن نیز دخالت کرده است؛ از جمله در انتخابات هیات رییسه مجلس در سال ۱۳۷۶ که به فاصله چند روز پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ برگزار میشد، به «عبدالله نوری» اعلام کرد نامزد ریاست مجلس نشود تا علی اکبر ناطق نوری پس از ناکامی در انتخابات ریاست جمهوری، همچنان رییس مجلس بماند. این توصیه باعث ناراحتی عبدالله نوری شد و او این توصیه رهبر جمهوری اسلامی را افشا کرد.
در انتخابات مجلس هفتم نیز که اصولگرایان قصد داشتند چهرهای جدید از خود به نمایش بگذارند، رهبر جمهوری اسلامی به سران «حزب موتلفه اسلامی» اعلام کرد نامزد انتخابات نشوند.
اینک نیز خامنهای بار دیگر در آستانه انتخاباتی دیگر، فردی که به عنوان نامزد اصلاحطلبان نام برده میشد را از انتخابات منع کرده است. هرچند که درباره نامزدی حسن خمینی حرف و حدیثهای زیادی در بین خود اصلاحطلبان وجود داشت و نظرات درباره شانس او برای پیروزی متفاوت بود.