۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) پرواز تهران- کییف با ۱۷۶ سرنشین بر فراز تهران سرنگون شدرالف گودل مشاور جاستین ترودو در گزارشی ۷۹ صفحهای به انتقاد از عملکرد جمهوری اسلامی در روشن شدن ابعاد این فاجعه پرداخته و پرسشهای کلیدی مطرح کرده است از جمله اینکه «چه کسی دستور شلیک داد؟»
بر اساس قوانین ایکائو حداکثر ۱۲ ماه بعد از هر سانحه دولت مسئول تحقیقات باید گزارش نهایی آن را ارائه دهد اما جمهوری اسلامی همچنان حقایق را پنهان میکند. تهران ادعا میکند شلیک دو موشک «غیرعمدی» و «خطای انسانی اپراتور» بوده اما مقامات هنوز ادعای غیرعمدی بودن شلیکها را اثبات نکردهاند و اجازه روشن شدن حقایق را نمیدهند.
از سوی دیگر «کیهان لندن» از طریق منابع آگاه مطلع شد که چند ماه پیش یک فایل صوتی در ارتباط با «عمدی بودن» سرنگونی هواپیما در اختیار دادستان کانادا و نهادهای امنیتی این کشور گذاشته شده است. این فایل صوتی مربوط به جلسهای است در تهران در شب فاجعه که در آن مقامات نظامی و امنیتی بلندپایه برای شلیک به «پرواز ۷۵۲» تصمیمگیری میکنند و به تایید بالاترین مقامهای حکومتی میرسد.
۱) تاکید بر پنهانکاری و بیاعتمادی به جمهوری اسلامی در گزارش رالف گودل پایگاه خبری «سیبیسی» روز ۱۵ دسامبر (۲۵ آذر) به نقل از رالف گودل مشاور جاستین ترودو نوشت «سیستمی که خود عامل این سرنگونی است اکنون خودش مسئول تحقیقات شده که اتفاقاً بخشهای زیادی از واقعیتها را نیز مخفی نگه داشته که سبب سلب اطمینان و اعتماد میشود.»
در این پرونده نشانههای بارزی از بیلیاقتی و بیکفایتی و قصور و همچنین بیاهمیت شمردن جان انسانهای بیگناه به وضوح دیده میشود.
با توجه به اینکه کسی به فکرش نمیرسد که نیروهای نظامی یک کشور هواپیمای مسافری و غیرنظامی را بر فراز کشور خود، آنهم در آسمان پایتختشان مورد حمله موشکی قرار دهند، گودل میگوید قوانین بینالمللی تعیین میکند مسئولیت تحقیقات به عهده کشوری است که سانحه در آن اتفاق افتاده اما این مسئله در مورد سوانحی که در آنها پای نیروهای نظامی در میان است تضاد منافع ایجاد میکند و ضمانتی برای اطمینان از استقلال، بیطرفی یا مشروعیت در رسیدگی به پرونده وجود نخواهد داشت که باعث بیاعتباری تحقیقات میشود و سؤالات اساسی مطرح نمیشود.
گودل میگوید: «بسیاری از جزئیات اصلی این واقعه هولناک برای کانادا، سایر کشورهای گروههای همکار و خانواده قربانیان بیپاسخ مانده است.»
در این گزارش تاکید شده جمهوری اسلامی ایران باید توضیح دهد چگونه سیستم راداری یک هواپیمای مسافربری را تشخیص نداده و به عنوان تهدید قلمداد کرده است! همچنین مشخص نیست چرا آسمان ایران در شرایط جنگی که مقامات این کشور بارها بر آن تأکید کردهاند، باز نگه داشته شده و اجازه پرواز به هواپیمای غیرنظامی داده شده است!
گودل خواسته مقامات جمهوری اسلامی پاسخ دهند کدام مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دستور شلیک را صادر کرده است؟
در بخشی از این گزارش همچنین تاکید شده تحقیقات ایران در یک چارچوب مستقل، عینی و شفاف انجام نگرفته است.
گودل در گزارش خود از پلیس و آژانسهای امنیت ملی کانادا میخواهد تا در مورد هرگونه تهدید و آزار و اذیت علیه خانوادههای سرنشینانی که قربانی شدند اقدام کند. وی همچنین پیشنهاداتی به دولت کانادا ارائه داده از جمله اینکه چطور باید در این فاجعه پاسخگو بود و چطور میبایست نیازهای خانوادهها در اولویت قرارگیرد و با انتشار غلط خبرها مقابله شده و برای جمعآوری حقایق اقدام شود و به خانواده قربانیان خدمات روحی روانی ارائه گردد.
هرچند این گزارش در مقایسه با گزارشهای پیشین دقیقتر است و پرسشهای کلیدی در آن مطرح شده اما یکی از مشکلات خانوادههای قربانیان که در کانادا پیگیر این پرونده هستند، گودل و مارک گارنو وزیر ترابری کانادا هستند که خیلی کند عمل میکنند. در عین حال پرسش اساسی این است که چرا این گزارش پس از حدود یک سال تاخیر منتشر شده است؟
اخیراً شماری از خانوادههای قربانیان پرواز در تهران با مقامهای دادسرای نظامی ملاقات کردند. پدر «مریم ملک» در این جلسه با تاکید بر اینکه امیرعلی حاجیزاده فرمانده هوافضای سپاه پاسداران و محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی «جنایتکارند»، خواهان برکناری و محاکمه همه عاملان این فاجعه شد.
او پرسیده « «یک مشت جنایتکار چطوری ممکن است در تحقیقات شرکت داشته باشند؟ چاقو چه جوری ممکن است دسته خودش را ببرد؟ آیا این امکانپذیر است؟ فرمانده هوافضایی که خودش تا مرفق دستش به خون فرزندان ما آلوده است آیا اجازه میدهد که تحقیق به درستی انجام شود؟!»
۲) جلسه فرماندهان در «بیت خامنهای» پیش از سرنگونی هواپیما شاهین مقدم ساکن کانادا که همسر و فرزندش از جانباختگان حمله موشکی سپاه به «پرواز ۷۵۲» هستند به کیهان لندن میگوید یک روز پیش از انتشار این گزارش با فرانسوا فیلیپ شامپین وزیر خارجه کانادا دیدار و در مورد مسائل مهمی صحبت کرده است.
مقدم میگوید، یک شب قبل از سرنگونی هواپیما در «بیت علی خامنهای» جلسهای تشکیل میشود که فایل صوتی آن به دستش رسیده است. به گفته او «در این جلسه افراد زیادی حضور دارند که اسامی تمام آنها را داریم و اکنون میدانیم طرح شلیک به هواپیما به پیشنهاد چه کسی بوده و چه کسی آن را تایید کرده و میدانیم چه کسی در نهایت گفته این اقدام «به صلاح» است.»
یک نفر که در آن جلسه حاضر بوده و صداها را ضبط کرده بود چندی پیش فایل صوتی را به دست خانواده قربانیان در کانادا رسانده است.
در آن جلسه حتی مشخص شده از میان سه هواپیمایی که در آن ساعتها پرواز دارند به کدامیک شلیک شود!
یادآوری میشود که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و مهدی المهندس فرمانده حشدالشعبی که در حمله پهپادی آمریکا در حوالی فرودگاه بغداد کشته شدند، جمهوری اسلامی اعلام کرد که «انتقام سخت» خواهد گرفت. این انتقام شلیک چند موشک به پایگاه آمریکایی «عین الاسد» بود که رژیم ایران دولت عراق را از آن مطلع کرده بود. با اینهمه زمامداران جمهوری اسلامی و مقامات نظامیاش در برآوردی خطا، احتمال میدادند که آمریکا واکنش نظامی نشان دهد. کاری که دونالد ترامپ بارها در شرایطی به مراتب وخیمتر از حملهی از پیش اطلاع داده شده به «عین الاسد» نشان داده بود که از آن امتناع میکند.
شاهین مقدم پدر «راستین مقدم» و همسر «شکیبا فقاهتی» از جانباختگان «پرواز ۷۵۲» دهمین زادروز فرزندش را بدون حضور آنها در خانه برگزار کردشاهین مقدم در ادامه گفتگو با کیهان لندن میگوید «در آن جلسه تصمیم گرفته شد بعد از حمله موشکی سپاه پاسداران به عینالاسد پروازهای تجاری و مسافربری متوقف نشود تا اگر آمریکا قصد حمله داشت به خاطر این پروازها محدودیت داشته باشد. درواقع هواپیماهای غیرنظامی سپر انسانی بودند. در این جلسه مشخص شد کدام پرواز را بزنند. تنها پروازی که اغلب ایرانی بودند اوکراین اینترنشنال بود که مسئولیتش از همه کمتر بود. آنها هواپیما را زدند که به گردن آمریکا بیاندازند. اینها همه در آن فایل صوتی جلسه هست.»
شاهین مقدم همچنین میگوید فعلاً قصدی برای انتشار عمومی این اسناد نیست. یک نسخه از فایل صوتی مستقیم به دادستان کانادا تحویل داده شده و یک فایل دیگر در اختیار پلیس امنیت کانادا قرار گرفته است.
وی در ادامه گفت: «اقدام جمهوری اسلامی استفاده از «سپر انسانی» بود تا فاجعه را به گردن آمریکا بیاندازند. برآوردشان این بود که یک هواپیما از سمت عراق به ایران میرسد، آن را میزنیم و گردن آمریکا میاندازیم اگر هم نرسد میگوییم نقص فنی بوده است! در نهایت آمریکا از طریق ماهواره رؤیت کرد که دو موشک به هواپیما برخورد کرده است.»
شاهین مقدم در پایان این گفتگو با کیهان لندن افزود «یکی از مسائلی که در جلسهای که با فرانسوا فیلیپ شامپین وزیر خارجه کانادا مطرح شد مربوط به روند قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی کاناداست.
اکنون یک تیم مستقل کانادایی تحقیقات جنایی را آغاز کردهاند و شماری از خانوادهها از آنها خواستهاند اطلاعاتشان را در اختیار اوکراینیها قرار ندهند چون به اعتقاد آنها «قابل اعتماد نیستند.»
آمریکا ساعتها قبل از پرواز «اوکراین اینترنشنال» سه بار در مورد خطر پرواز در آن مناطق به شرکتهای هواپیمایی هشدار داده بود. حتی بعضی شرکتهای هواپیمایی مثل «ترکیش ایرلاین» پروازشان را متوقف کرده بودند. اکنون پرسش خانواده قربانیان این است چرا به هواپیمای مسافری اوکراینی اجازه پرواز داده شده و علاوه بر جمهوری اسلامی، مسئولیت دولت اوکراین در این فاجعهی هولناک چقدر است؟